گروه بانک و بیمه
اخذ کارمزد از تراکنش‌های خرید از بانک‌های پذیرنده در حالی از روز سه‌شنبه آغاز شد که برآوردهای آماری از درآمدزایی روزانه حداقل یک میلیارد و ۳۰۳ میلیون تومانی و حداکثر ۶.۵ میلیارد تومانی حکایت دارد. براساس تصمیم جدید بانک مرکزی و بخشنامه ابلاغی به بانک‌ها، از روز سه‌شنبه اول دی ماه ۹۴، کارمزد تراکنش‌های خرید جاری بانک‌های پذیرنده بین ۵۰ تا ۲۵۰ تومان خواهد بود. بر این اساس، طرح دریافت کارمزد از دارندگان دستگاه‌های کارتخوان فروشگاهی، مردم و اصناف منتفی شد. براساس آخرین آمارهای بانک مرکزی، در ۷ ماه اول امسال تعداد تراکنش‌های شاپرک در کل کشور به ۵ میلیارد و ۶۳۱ میلیون و ۱۱۹ هزار و ۹۵۸ تراکنش رسیده است، برآوردهای محاسباتی مهر نشان می‌دهد که متوسط روزانه تعداد تراکنش‌ها ۲۶ میلیون و ۶۹ هزار و ۹۹۹ تراکنش است. در عین حال، متوسط ماهانه تعداد تراکنش‌ها ۸۰۴میلیون و ۴۴۵هزار و ۷۰۸ تراکنش و متوسط سالانه آن هم بیش از ۹ میلیارد و ۴۹۰ میلیون تراکنش خواهد بود. بنابراین محاسبات مشخص می‌کند که متوسط درآمد روزانه حاصل از این تعداد تراکنش شاپرک با دریافت کارمزد ۵۰ تومانی، بیش از یک میلیارد و ۳۰۳ میلیون تومان می‌شود. همچنین متوسط
درآمد ماهانه حاصل از این تعداد تراکنش با دریافت کارمزد ۵۰ تومانی حدود ۳۹ میلیارد تومان و درآمد سالانه بانک مرکزی با همین کارمزد حدود ۴۶۸ میلیارد تومان خواهد شد. برآوردهای دیگر نشان می‌دهد که متوسط درآمد روزانه تراکنش‌های مذکور با نرخ کارمزد حداکثر ۲۵۰ تومان اعلامی بانک مرکزی، حدود ۶.۵ میلیارد تومان، متوسط درآمد ماهانه حدود ۱۹۵ میلیارد تومان و متوسط درآمد سالانه حدود ۲ هزار و ۳۴۰ میلیارد تومان است. ناصرحکیمی مدیرکل فناوری اطلاعات و ارتباطات بانک مرکزی در توجیه اخذ کارمزد در قبال تراکنش‌های دستگاه‌های کارتخوان می‌گوید که این امر یعنی دریافت کارمزد اجتناب‌ناپذیر است، بنابراین اگر مجبور نبودیم و احساس خطر نمی‌کردیم، این کار انجام نمی‌شد. مسوولان بانک مرکزی همچنین در ادامه این توجیهات موضوع هزینه تجهیزات پایانه‌های فروش را مورد اشاره قرار می‌دهند و می‌گویند که حدود ۱۵هزار نفر به صورت مستقیم و حدود ۳۰ تا ۳۵ هزار نفر به صورت غیرمستقیم در حوزه پرداخت الکترونیک استخدام هستند، به‌طور متوسط بیش از ۳۰ میلیون تومان هزینه این افراد در سال است، بنابراین بیش از ۴۵۰ میلیارد تومان هزینه پرسنلی است که برای تجهیز این منابع
باید تمهیداتی انجام شود. در عین حال پایانه‌های فروش، عمر مفید پنج ساله دارند، قیمت هر پایانه حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰هزار تومان است که در مجموع تعداد پایانه‌های فروش تراکنش‌دار در پایان مهر ماه سال جاری در کل کشور ۴میلیون و ۳۷ هزار و ۵۰۶ دستگاه پایانه بوده است.
آنها مطرح می‌کنند که هزینه‌های نگهداری این دستگاه‌ها برای اینکه سیستم و شبکه سرپا بماند، بالاست و به بیش از ۸۸۰میلیارد تومان می‌رسد و با احتساب هزینه شرکت‌های psp به بیش از ۱۴۰۰میلیارد تومان در سال هم می‌رسد. البته بخشی از این هزینه‌ها توسط کارمزدهای مانده‌گیری و قبوض و یارانه‌های پرداختی بانک‌ها جبران می‌شود اما کسری زیادی برای جبران آن باقی می‌ماند. در بخشنامه بانک مرکزی به بانک‌های دولتی و خصوصی و موسسات اعتباری غیربانکی آمده است: با عنایت به بند سوم از چهاردهمین صورت جلسه ۱۱ شهریورماه امسال هیات عامل بانک و بند ج از یکصد و سی و سومین صورت جلسه کمیته پولی و بانکی در خصوص نحوه تامین کارمزد یک درصدی تراکنش‌های خرید و تخصیص به شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات پرداخت و با توجه به انتفاع بانک پذیرنده از رسوب وجوه حساب پذیرندگان، مقرر شد از تاریخ اول دی ماه حداقل ۵۰۰ ریال و حداکثر ۲۵۰۰ ریال به عنوان کارمزد از بانک‌های پذیرنده دریافت شود. این بخشنامه با امضای مشترک ناصر حکیمی مدیرکل فناوری اطلاعات و داود محمدبیگی مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در تاریخ ۱۰ آذرماه جاری به بانک‌های دولتی و خصوصی و موسسات اعتباری غیربانکی ابلاغ شده است. برای نخستین‌بار در شهریور ماه سال گذشته بود که بانک مرکزی تصمیم گرفت برای تراکنش‌های دستگاه‌های کارتخوان فروشگاهی کارمزد تعیین کند و از دارندگان آن مبلغ ۱۰۰ تا ۱۲۰تومان کارمزد بگیرد. این موضوع که همان زمان باعث جنجال‌های بسیاری در میان بازاریان، فروشندگان و حتی مردم شد تا حدودی عقب‌نشینی بانک مرکزی را در پی داشت و حتی دولتی‌ها نیز به شیوه‌یی از بانک مرکزی خواستند که اجرای این طرح را به تعویق بیندازد.
