بازار خودرو همچنان راکد است
گروه حمل‌ونقل و خودرو سمانه عابدی
هنوز چند روزی از طرح 6ماهه دولت برای خروج از رکود نگذشته که این موضوع با واکنش‌های زیادی روبه‌رو شده و حرف و حدیث‌ها در خصوص جزییات پرداخت این وام مطرح است. بازار خودرو از ابتدای سال 94، رکود سنگین و عجیبی را شاهد است که در این میان، نبود خریدوفروش در بازار، منجر به دپوی 80هزار خودرو در انبار خودروسازان شده بود. حالا دولت در بسته پیشنهادی خروج از رکود، برای ایجاد رونق در بازار، تصمیم به تحریک تقاضا گرفته است تا بتواند با ارائه تسهیلات، خرید خودرو را برای مردم آسان کند و بانک مرکزی تصمیم گرفته تا ۸۰درصد قیمت خودروهای داخلی را تا سقف ۲۵میلیون تومان وام بپردازد. با اینکه از تابستان کمپینی برای نخریدن خودروهای صفر راه افتاده بود اما کارشناسان معتقدند این تسهیلات برای ایجاد رغبت برای خرید داده می‌شود. هرچند تقاضای مردم افزایش کیفیت و کاهش قیمت خودروهای تولید داخل بود اما به نظر می‌رسد، موج خبری اعطای وام 25میلیونی وسوسه خرید را در مردم ایجاد کرده است. مثلا اگر خریداران، خواهان خرید یک خودرو پارس‌تندر با قیمت فعلی 39میلیون و 350هزارتومان در بازار باشند، با استفاده از تسهیلات ویژه دولت، می‌توانند ۲۵میلیون تومان
وام بگیرند و تنها با 14میلیون و 350هزار تومان پول نقد، سوار بر این خودرو شوند و برای ۷ سال ماهانه، ۴۹۵ هزار تومان
پرداخت کنند.
در همین راستا رییس کل بانک مرکزی گفته است، قرار است به خریداران خودرو وام 25میلیونی بدهند تا هم خودروسازان از لاک رکود خارج شوند و هم مردم بتوانند صاحب خودرو شوند. با اینکه گفته می‌شود این وام از نیمه نخست آبان‌ماه قرار است در اختیار مردم قرار گیرد اما هنوز جزییاتی مبنی بر اینکه از چه طریقی قرار است این تسهیلات به مردم پرداخته شود، مشخص نیست اما برآوردها از میزان اقساط و سود احتمالی پرداختی برای این وام، حاکی از الزام دریافت‌کننده تسهیلات به بازپرداخت حدود 1.5 تا 2برابری رقم دریافتی است. رییس کل بانک مرکزی در مورد سیاست دولت برای خودروسازان گفته است؛ مصرف‌کننده این امکان را دارد که معادل حداکثر 80درصد یا 25میلیون تومان را 7ساله با نرخ 16درصد از طریق نمایندگی‌های مجاز تسهیلات دریافت کند و اسناد این تسهیلات از طریق خودروسازان با همان مکانیسم تولید در اختیار آنها قرار خواهد گرفت. بنابراین اگر در نهایت وام 25میلیون تومانی با سود 16درصد در اختیار خریدار قرار گیرد، باید در یک دوره 7 ساله، هر ماه با پرداخت حدود 495هزار تومان قسط، تسهیلات دریافتی را برگرداند؛ در عین حال که وام 25میلیون تومانی در پایان دوره با
مجموع 41.7میلیون تومان تسویه می‌شود. بر این اساس، برای تسهیلات 25میلیون تومانی باید حدود 17میلیون تومان سود پرداخت شود. ولی در سوی دیگر، درباره سود تسهیلات 25 میلیون تومانی، این احتمال هرچند ضعیف نیز مطرح است که اگر سود ارائه شده به خودروساز 16درصد و قرار باشد که در نهایت تسهیلات با نرخ 21درصد یعنی سود عقود مبادله‌یی به مشتری پرداخت شود، آنگاه در یک دوره 7ساله، خریدار باید ماهانه 570 هزار تومان قسط پرداخت کند؛ این در حالی است که با سود 21 درصد، وام 25 میلیون تومانی با مجموع حدود 48 میلیون تومان بازپرداخت خواهد شد. از این رو، خریدار باید در ازای 25 میلیون تومان وام 23 میلیون تومان سود برگرداند. در عین حال که طبق مصوبه اردیبهشت‌ماه امسال، باید وام 15میلیون تومانی فعلی خودرو با سود 21درصد و مدت بازپرداخت 3ساله در بانک‌ها ارائه شود که البته بررسی‌ها نشان می‌دهد؛ این تسهیلات در تعداد کمی از بانک‌ها و اغلب با سود 27درصد قابل پرداخت است. مشاور انجمن خودروسازان در این میان معتقد است؛ بعید به نظر می‌رسد، سیستم بانکی بتواند به حجم انبوه تقاضایی که برای خرید خودرو به صورت اقساطی وجود دارد، پاسخ دهد.
پیش‌بینی یک تکان نسبی در بازار
غلامحسین قاسمیان رییس اتحادیه نمایشگاهداران اتومبیل در گفت‌وگو با «تعادل» گفت: خبر وام 25 میلیون تومانی هنوز تاثیر خاصی بر بازار نداشته است. اگر این پول داده شود و به دست مردم برسد، مطمئنا بر رونق بازار خودرو تاثیر خواهد داشت اما هنوز جزییاتی از آن مشخص نیست و بازار خودرو همچنان راکد است. علی علیلو عضو کمیسیون صنایع مجلس نیز درباره تاثیر اعطای وام 25 میلیون تومانی بر بازار خودرو در گفت‌وگو با «تعادل» گفت: پرداخت وام تاثیر زیادی نمی‌تواند داشته باشد، ولی ممکن است با این تسهیلات، مردم را تشویق به خرید خودرو کند. با توجه به اینکه میزان سود این تسهیلات پایین است، می‌تواند ایجاد انگیزه برای خرید کند، اما مطمئنا یک تکان نسبی را در بازار خواهد داد. وی در خصوص اینکه این تسهیلات به افزایش نقدینگی نزد مردم کمک می‌کند اما در خواست آنها برای افزایش کیفیت را که در کمپین مطرح شده بود، پاسخ نمی‌دهد، گفت: کمپین نخریدن خودرو صفر، یک خواسته عمومی برای افزایش کیفیت و کاهش قیمت بود اما نباید به تولید ملی ضربه‌یی وارد کند اما صنعت خودرو باید متحول شود. هرقدر هم مقاومت کنیم، سرانجام باید به خواست مردم عمل کنیم و نمی‌توانیم سطح
سلیقه مردم را با این سلیقه حاکم بر صنعت خودرو پایین نگه داریم، زیرا از یک نقطه به بعد، دیگر نمی‌توان با همین روند پیش رفت و به هرحال در این مسیر، تلنگری بر صنعت خودرو وارد شد.
خبر وام تاثیری در بازار نداشته است
علیلو با اشاره به بسته خروج از رکود دولت گفت: تسهیلات یک مسکن موقتی است؛ البته این موضوع هم دوام چندانی نخواهد داشت. مطمئنا این تسهیلات، علاج درد صنعت خودرو نیست، زیرا هم‌اکنون رکود کلی در صنعت خودرو داریم و باید رونق در بازار ایجاد شود و فضای کسب‌وکار به‌طور پایدار رونق پیدا کند. این عضو کمیسیون صنایع مجلس ادامه داد: اما بسته خروج از رکود راهکاری موقتی است و باید به دنبال راهکارهای اساسی باشند که رونق و خروج از رکود اساسی ایجاد شود تا اشتغال و چرخ تولید راه افتد و مشکلات حل شود؛ مجلس نیز البته سعی دارد در این راه کمک کند.
تزریق وام تنها کارساز نیست
امرالله امینی استاد دانشگاه علامه‌طباطبایی هم در گفت‌وگو با «تعادل» گفت: بسته پیشنهادی دولت، شامل برخی راهکارها برای تولید و تحرک تقاضاست؛ راهکارهایی که بر اساس آن، برخی تمهیدات خاص باید انجام شود تا فضای تولید بهبود پیدا کند و بهره‌وری افزایش یابد اما آنچه در این میان اهمیت دارد، موضوع دولتی بودن خودروسازهاست و اینکه صرفا وام در بازار تزریق کنیم، کارساز نخواهد بود؛ لذا باید تمهیداتی بیندیشیم که اقتصاد از دولتی بودن خارج شود و به سمت خصوصی‌سازی رود. امینی همچنین گفت: باید فضای کسب‌وکار بهتر شود. وی در خصوص اینکه آثار این وام چه زمانی در بازار مشخص می‌شود، گفت: اثرات آن یک ماه و نیم دیگر خود را نشان می‌دهد اما برای خودروسازان، همین موضوع هم خوب است. این استاد دانشگاه معتقد است؛ باید صنعت خودرو را بازسازی کرد و تکنولوژی آن را ارتقا داد و از سوی دیگر نیز مصرف‌کننده باید به سمتی برود که قدرت خریدش بالا رود.
