گروه حمل و نقل
عبور از مرز بازرگان بین ایران و ترکیه به قصد تجارت دچار اختلال شده است، سرمنشا این اختلالات از تاریخ 8 مرداد و با مین‌گذاری روی ریل قطار مسیر آنکارا-تهران آغاز شد ؛ این حادثه شروع نا‌امنی در مرز بازرگان را رقم زد؛ حوادث در همین جا به پایان نرسید و به فاصله یک هفته بعد از این ماجرا در تاریخ جمعه 16 مرداد با کشته شدن کمک راننده ایرانی در منطقه چالدران به اوج خود رسید. این در حالی است که داعش از همان ابتدا ی ماجرا، مسئولیت حوادث را بر عهده گرفته و مقاصد خود را از این خرابکاریها، هدف قرار دادن اقتصاد ترکیه عنوان کرده است. مرز بازرگان که مهمترین شاهراه ارتباطات و مبادلات ایران و ترکیه است و برای دو کشور از لحاظ جابجایی کالا و حمل و نقل زمینی دارای اهمیت بسیاری است، بعد از به وجود آمدن نا امنی ها برای خطوط ریلی و کامیون های ایرانی بسته شده است. مقامات ایرانی در گفت‌وگو با خبرگزاری ها گفته‌اند در صورت ادامه‌دار بودن حملات تروریستی باید به فکر مسیرهای جایگزین برای مرز بازرگان بود، هرچند مسیرهای موجود هم از لحاظ طول مسیر و هم از لحاظ اقتصادی به صرفه نباشند ولی امنیت را در مرزها برقرار خواهند کرد.
ترانزیت و توریسم ترکیه؛ هدف نا امنی‌ها
برای روشن شدن موضوع اقدامات تروریستی در مرز بازرگان با مسعود دانشمند، رییس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی ایران به گفت‌وگو نشسته تا نظر وی را راجع به چشم‌انداز استفاده از این مسیر در صورت تداوم این نا امنی یا جایگزین‌یابی برای آن جویا شود. دانشمند در این باره به «تعادل» گفت: روشن است که دولت ترکیه نمی‌خواسته چنین اتفاقاتی در ترکیه بیفتد و نقش داعش در این حملات کاملا مبرهن است چراکه داعش پیش از این به صراحت گفته بوده که دو عنصر مهم ترانزیت و توریسم ترکیه را هدف قرار داده و در پی نابودی این دو است تا درآمدزایی این کشور را با خطر مواجه کند.
اقتصادی‌ترین و کوتاه‌ترین راه
دانشمند در ادامه با اشاره به اینکه این ناامنی‌ها باعث ایجاد رعب و وحشت میان رانندگان ایرانی و ترک خواهد شد و در صورت ادامه‌دار بودن رانندگان را از سفر زمینی به ترکیه منصرف خواهد کرد، گفت: طبق گفته مدیرکل ترانزیت سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌یی کشور می‌توان جایگزین‌های دیگری را به جای مرز بازرگان در نظر گرفت ولی از هر طرف هم که بخواهیم مرز بزرگان را دور بزنیم به صرفه و اقتصادی نیست. دانشمند مسیرهای «تبریز-ارمنستان-گرجستان»، «بندر انزلی-بندر آستراخان-روسیه-اروپای شرقی-اروپای غربی» و حتی مسیرهای «بندر عباس، خلیج فارس و پاکستان و هندوستان» را پیشنهاد داد ولی در ادامه تمامی این مسیرها را گران و طولانی عنوان کرد و اقتصادی‌ترین راه برای حمل‌ونقل زمینی را ترکیه و بهترین مرز را بزرگان دانست.
مرز بازرگان از چهارشنبه باز شده است
این درحالی است که محمدجواد عطرچیان گفت: مرز بازرگان از سوی دو طرف ایرانی و ترکیه‌یی از ساعت ۱۵روز چهارشنبه ۲۱مرداد باز شده و تردد خودروهای سنگین از این مرز به حالت عادی برگشته است. به گفته مدیرکل ترانزیت سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌یی کشور این مرز روز چهارشنبه در حالت نیمه‌تعطیل قرار داشت و تردد در آن با کندی بسیار انجام می‌شد که از ساعت ۱۵ عبور و مرور همه خودروها از مرز بازرگان آزاد اعلام شده است.
جایگزین‌یابی برای ترکیه در ترانزیت
روز گذشته مدیرکل دفتر ترانزیت و پایانه‌های مرزی سازمان راهداری در صحبت‌هایی به این نکته اشاره کرد که می‌توان به گزینه‌های جایگزین ترکیه در ترانزیت فکر کرد. مدیرکل دفتر ترانزیت و پایانه‌های مرزی سازمان راهداری معتقد است هرچند اتفاقات اخیر در مرز بازرگان می‌تواند بر آمار ترانزیتی ایران تاثیر بگذارد اما با توجه به وجود گزینه‌های جایگزین هیچ نگرانی بلندمدتی در این زمینه وجود ندارد. محمدجواد عطرچیان تصریح کرد: ما امیدواریم آنچه در طول روزهای گذشته در مرز ترکیه اتفاق افتاده امری گذرا باشد و دولت این کشور همانطور که وعده داده در کوتاه‌ترین زمان ممکن بار دیگر امنیت مطلوب برای عبور کامیون‌های ایرانی از خاک این کشور را فراهم کند. وی با بیان اینکه وضعیت ورود کامیون‌های ترک به ایران کاملا عادی و در جریان است، اظهار کرد: ایران در طول صحبت‌هایی که با مسوولان مختلف ترک داشته رسما اعلام کرده شرایطی مشابه باید برای کامیون‌های ایرانی در خاک ترکیه فراهم شود.
تاثیرات منفی بسته شدن راه
مدیرکل دفتر ترانزیت و پایانه‌های مرزی درباره امکان تاثیرگذاری ناامنی‌ها در مرز بازرگان بر آمار نهایی ترانزیت ایران تاکید کرد: با توجه به اهمیت و البته میزان فعالیتی که مرز بازرگان داشته، قطعا توقف رفت و آمدها و بسته شدن راه برای کامیون‌های ایرانی می‌تواند تاثیر منفی داشته باشد اما با توجه به قول مسوولان ترک امید داریم در کوتاه‌ترین زمان ممکن حداکثر تدابیر امنیتی لحاظ شده، رانندگان ایرانی بتوانند مانند قبل در این مسیر تردد کنند. عطرچیان افزود: در شرایط فعلی بسیاری از راننده‌ها و صاحبان بار ترجیح می‌دهند حضور خود در ترکیه را به تاخیر بیندازند که با توجه به اتفاقات اخیر امری طبیعی است اما ما باید در نظر داشته باشیم که گزینه‌های دیگری نیز قابلیت بررسی دارند که در صورت نیاز می‌توان برای آنها برنامه‌ریزی کرد. وی از کشور آذربایجان به عنوان گزینه‌یی قابل فکر برای مسیر ترانزیتی ایران یاد کرد و گفت: سازمان راهداری تمام گزینه‌های ممکن در این عرصه را بررسی می‌کند و در صورت نیاز می‌توان به گزینه‌های دیگر نیز فکر کرد. عطرچیان خاطرنشان کرد: قطعا برای ما امنیت کامیون‌ها و راننده‌های ایرانی نخستین معیار در تصمیم‌گیری‌هاست و برای ادامه روند ترانزیت بین ایران و ترکیه امنیت در خاک این کشور باید تضمین شود.
جریمه 3 هزار یورویی برای کامیون‌های ایرانی
علیرضا دشتانی با اشاره به مشکلات اخیر مرز بازرگان به ترکیه اظهار کرد: درحال حاضر مرز باز است و تردد انجام می‌شود، روز چهارشنبه هم 347کامیون ترانزیتی به داخل کشور وارد شده و 307 کامیون نیز از مرز خارج شده است.
مدیرکل نظارت بر ترانزیت گمرک ایران با بیان اینکه روز سه‌شنبه 20مرداد نیز 473کامیون به داخل کشور و 623کامیون به سمت ترکیه تردد داشته‌اند، یادآور شد: همچنین 570مسافر به ایران وارد شده و حدود450مسافر ایرانی نیز خارج شده‌اند.
وی با اشاره به اینکه این مشکلات و درگیری‌ها مربوط به گروه پ.ک.ک از مخالفان ترکیه بوده و هدف آنها آسیب رساندن به ماشین‌های ترک است، افزود: در این میان یکی از کامیون‌های ایرانی مورد حمله قرار گرفته و یک ایرانی کشته و سه نفر زخمی شدند. دشتانی با اشاره به بخشنامه کشور ترکیه برای جلوگیری از ترانزیت کالا توسط کامیون‌های ایرانی در خاک این کشور تصریح کرد: از 15مردادماه کشور ترکیه بخشنامه‌یی صادر کرده که کامیون‌های ترانزیتی ایران به مقصد اروپا هنگام بازگشت نمی‌توانند کالاهای کشور ترک را به داخل مرزهای کشور بیاورند در غیر این صورت 3هزار یورو باید جریمه بپردازند.
کاهش 20 درصدی حجم مسافران ایرانی
مدیرکل نظارت بر ترانزیت گمرک تاکید کرد: ایران نیز می‌تواند رفتار مقابل به مثل با کامیون‌های ترک همچنین کالاهایی که امکان قاچاق آنها در داخل فراهم است، انجام دهد اما درحال حاضر، رایزنی‌ها و اقدامات مربوط به این موضوع درحال پیگیری است. وی افزود: هم‌اکنون 20درصد از حجم مسافران برای خروج از کشور به مقصد ترکیه کاهش یافته است.
