گروه مسکن و شهرسازی|
افزایش قیمت مسکن در سال‌های اخیر منجر به ترویج پدیده سفته‌بازی در بازار این کالا شد. به این ترتیب، راه برای ورود سوداگران و فرصت‌طلبان جهت سودجویی در بازار مسکن به‌عنوان یکی از مایحتاج‌های اساسی مردم هموار شد چراکه بنابر آمار بانک مرکزی حدود یک‌سوم مخارج سبد خانوارهای ایرانی به تهیه مسکن اختصاص می‌یابد. حضور این افراد نه‌تنها بر رشد لگام گسیخته قیمت مسکن دامن زد، بلکه تعادل بازار را هم بر هم زد، چراکه این افراد واحدهای مسکونی می‌خرند ولی به‌جای استفاده آن در قالب فروش به مصرف‌کننده واقعی یا اجاره دادن به متقاضیان مسکن اجاره‌یی، آن را برای مدتی خالی نگه می‌دارند و با قیمتی مضاعف به خریداران می‌فروشند؛ این اقدامات بازار مسکن را دچار اختلال می‌کند. گرچه وزارت راه‌وشهرسازی در سال‌های گذشته تصمیم داشت با وضع مالیات بر اجاره‌بهای مسکن، مانع از سوداگری در این بازار شود، اما تعلل شورای نگهبان در تایید این قانون مالیاتی مانع از اجرای این قانون
شده است.
وضع مالیات تنها برنامه وزارت راه‌وشهرسازی در حوزه اجاره مسکن نیست. وزارتخانه مذکور درصدد است با استفاده از پتانسیل بخش خصوصی برای ساماندهی بازار اجاره مسکن استفاده کرده و به‌طوری با تاسیس شرکت‌های اجاره‌یی مسکن و تشکیل صندوق‌هایی در این حوزه، سرمایه‌های خصوصی را تجمیع کند. این فعالان اقتصادی، باید تعداد زیادی واحد مسکونی را با ساخت‌وساز یا خرید از تولیدکننده مسکن به ملکیت خود درآورند و در مقابل با تاسیس یک شرکت خدماتی که خدمات اجاره دادن مسکن به مردم را ارایه می‌دهد در رونق بخش مسکن بکوشند. به‌نظر می‌رسد این راهکار وزارت راه‌وشهرسازی برای شفاف‌سازی و کنترل بازار اجاره مسکن است، چراکه سالانه شهروندان مستاجر شاهد حداقل رشد 20درصدی اجاره‌بها هستند. این رشد سالانه مبلغ اجاره مسکن در کشور به‌ویژه پایتخت درحالی است که رییس اتحادیه مشاوران املاک کشور از ثبات میزان اجاره‌بهای مسکن در سال‌جاری خبر داده است. درصورتی که پیش‌بینی معاون وزیر راه‌وشهرسازی در امور زمین و ساختمان حاکی از رشد قیمت مسکن با نرخ کمتر از تورم با آغاز اردیبهشت ماه است. به این ترتیب در بازار مسکن کشور که اجاره‌بها تابعی از قیمت مسکن است، انتظار
می‌رود مطابق سال‌های گذشته اجاره‌بها افزایش یابد.
برای بررسی بازار اجاره مسکن، وضعیت این بازار در سال گذشته ازسوی «تعادل» بررسی شد. براساس آمار رسمی وزارت راه‌وشهرسازی از بازار اجاره مسکن در مناطق 22گانه شهری پایتخت در سال گذشته حاکی از آن است که متوسط اجاره‌بهای ماهانه هر مترمربع آپارتمان مسکونی در این مدت بالغ بر 20هزار و 300تومان بوده است، به‌طوری که اجاره یک واحد 100متری در تهران متری حدود دومیلیون و 300هزار تومان می‌شود. البته گزارش میدانی خبرنگار «تعادل» از مشاوران املاک نشان می‌دهد معمولا در بازار تهران اجاره‌بها بنا بر درخواست صاحبخانه تعیین می‌شود. این درحالی است که براساس نرخ مصوب اتحادیه مشاوران املاک تهران این افزایش قیمت باید بین 9 تا 10 باشد. با این‌حال، به گفته مشاوران املاک خواسته صاحبخانه‌ها فراتر از این مصوبه است. هر چند خانه‌های آنها تا زمان یافتن مستاجر دلخواه خالی بماند.
بازار اجاره مسکن در سالی که گذشت
براساس آمار رسمی وزارت راه‌وشهرسازی از اجاره‌نامه‌های صادر شده در دفاتر مشاور املاک مناطق 22گانه شهری پایتخت طی سال گذشته حاکی از آن است که نرخ اجاره‌بهای آپارتمان‌های مسکونی کلان‌شهر تهران با 18هزار و 400تومان درازای هر مترمربع در فروردین آغاز شد. با ورود به فصل جابه‌جایی‌ها این نرخ با رشد تقریبا 23درصدی از مرز 22هزار تومان برای هر مترمربع گذشت. این روند افزایش تا پایان سال گذشته ادامه داشت. البته در برخی ماه‌های سال اجاره‌بها کاهش یافت، با این‌حال بیش از نرخ سال92 بوده است.
بازار اجاره مسکن در روزهای پیش رو
گزارش میدانی «تعادل» نشان می‌دهد قیمت مسکن در سال جدید هنوز تغییری نداشته اما پیش‌بینی می‌شود طی 20روز آینده از 10 تا 50درصد با افزایش قیمت در این حوزه خریدوفروش مواجه باشیم. با این وجود رهن و اجاره بیشتر تابع نظرات مالکان است تا به قیمت‌های اتحادیه مرتبط باشد. یکی از مشاوران املاک در مرکز شهر درباره قیمت ملک در خیابان فاطمی می‌گوید: هنوز که بازار هیچ تکانی نخورده است، قیمت خانه نوساز متری 6میلیون و 500هزار تومان تا 7میلیون تومان برای خرید یا فروش متغیر است. او درباره اجاره‌خانه یک خانه 100متری نیز می‌گوید: رهن کامل خانه 100متری نوساز 140میلیون تومان است اما اگر بخواهد به رهن و اجاره تبدیل شود 50میلیون رهن و دوونیم میلیون اجاره خواهد بود. البته این روزها کمتر مالکی خانه را برای اجاره می‌گذارد. یک مشاور املاک دیگر هم بااشاره به اینکه قیمت‌های اتحادیه افزایش 9 تا 10درصدی اجاره را تایید می‌کند، می‌افزاید: منطق بازار اصلا تابع این قیمت‌های اتحادیه‌یی نیست و بیشتر صاحبان املاک، ملاک تعیین قیمت هستند. با این وجود اگر قیمت‌ها غیرمنطقی باشد خانه ممکن است ماه‌ها اجاره نرود. او می‌گوید: به اعتقاد من بهتر است برای اجاره هرچه زودتر اقدام کنید، هر چند افزایش قیمت اجاره‌بها در این منطقه ظرفیتی بالاتر از همان 140میلیون تومان رهن کامل را ندارد. اما اگر قصد فروش دارید بهتر است 20روزی صبر کنید تا بتوانید با قیمت بیشتری بفروشید. مشاور املاک دیگری در همین منطقه نیز افزایش قیمت مسکن را مرتبط با موارد زیادی همچون دستمزد کارگر، اجناس و مواد اولیه می‌داند و می‌گوید: حتی ممکن است تا تابستان متری 100هزار تومان هم افزایش یابد اما به‌نظر نمی‌رسد امسال با جهش آنچنانی مواجه باشیم. برخی مالکان در سال جدید به‌صورت سرخود قیمت‌ها را تا متری 8میلیون هم افزایش داده‌اند اما بازار مسکن این افزایش قیمت را قبول نمی‌کند. البته هنوز قیمت بازار برای سال جدید مشخص نشده چون بازار هم شروع نشده است. خیلی از مردم هنوز به تهران نیامده‌اند و خیابان‌ها هم خلوت است. او ادامه می‌دهد: افزایش قیمت به سرنوشت مذاکرات هسته‌یی و توافق هم بستگی دارد.
