مرگ و میر بر اثر تصادفات جاده‌یی، دومین عامل مرگ و میر در کشور است. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی در ایران، از هر 100هزار نفر سالانه حدود 34 نفر براثر حوادث رانندگی در راه‌های مواصلاتی کشور کشته می‌شوند و سال‌های اخیر با تلاش نهادهای مرتبط با ایمنی راه‌ها، متوسط میزان تلفات رانندگی در جاده‌های کشور سالانه به کمتر از 18هزار نفر رسیده است. ازسوی دیگر تداوم افزایش تولید خودرو همچنین واردات خودرو به کشور نیاز به آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم برای ایمنی جاده‌ها دارد و این مهم نیاز کشور را به سامانه‌های هوشمند جاده‌یی برای ایمنی راه‌ها بیش از پیش نمایان می‌کند. احمدرضا خادمی، مشاور سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌یی بر این باور است که باید از راهداری سنتی فاصله گرفت و به راهداری نوین و الکترونیکی روی آورد، چراکه نزدیک شدن به شیوه نوین راهداری بالطبع کاهش تصادفات جاده‌یی را هم درپی خواهد داشت و در این راستا هر چه سامانه‌های هوشمند را افزایش دهیم بالطبع نقاط حادثه‌خیز هم آشکار‌سازی بهتری می‌شوند و با کاهش تصادفات رو‌به‌رو خواهیم شد.
کاهش ناچیز در میزان تلفات جادهای
طبق آمار منتشر شده سازمان راهداری با اینکه تعداد تصادفات جاده‌یی در دی 93، 365 مورد و در دی92، 352مورد منتشر شده اما تعداد کشته‌شدگان سرصحنه در دی 93، 457 نفر و در زمان مشابه سال قبل یعنی دی92، 467نفر بوده که این آمار، هر چند اندک ولی روند کاهشی داشته است.
خادمی در این خصوص به «تعادل» گفت: در یک‌سال گذشته جاده‌های‌مان را به سامانه‌های هوشمند مجهز کرده‌ایم، در 10ماهه سال92 از فروردین تا دی تعداد تصادفات فوتی در جاده‌های کشور از فروردین تا دی 4781مورد بوده و کشته‌شدگان سرصحنه 6235نفر بوده ولی در 10ماهه سال93 از فروردین تا دی93 تعداد تصادفات 4607نفر و کشته‌شدگان سرصحنه 5937نفر بوده که در 10ماهه ابتدایی سال92، 38هزار و 169مورد جرحی و در 10ماهه ابتدایی سال93، 38هزار و 401مورد جرحی بوده که باتوجه به این آمار درست است که تعداد تصادفات جرحی بیشتر شده اما تعداد فوتی‌ها کمتر شده است و می‌خواهیم به سمتی حرکت کنیم که تعداد کشته‌شدگان کمتر شود.
وی بااشاره به اینکه در 10ماهه ابتدایی سال93 نسبت به سال92 تعداد تصادفات فوتی 3.6درصد کاهش داشته است، افزود: همچنین 4.8درصد کاهش کشته‌شدگان سرصحنه داشته‌ایم.
مشاور سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌یی در ادامه گفت: با بررسی استان‌های مختلف به این نتیجه رسیدیم که استان‌هایی که به سیستم‌های هوشمند حمل‌ونقل مجهز شده‌اند بالطبع کاهش تصادفات جاده‌یی را داشته‌اند و این کاهش عامل مهمی است در جهت تشویق راهداری در جهت اینکه سرعت خود را بیشتر کنیم و گام‌های خودمان را برای مجهز شدن جاده‌ها به سامانه‌های هوشمند به‌خصوص جاده‌های شریانی کشور بلندتر برداریم.
تجهیز 58گردنه مهم کشور به ایستگاه‌های هواشناسی
مهم‌ترین نوع سامانه‌های هوشمند تجهیز 58 گردنه مهم کشور به سامانه یکپارچه ایستگاه‌های هواشناسی جاده‌یی است که این ایستگاه‌های هواشناسی به راهدار اطلاعات و قدرت پیش‌بینی می‌دهد که راهدار 10ساعت قبل از باران و برف و قبل از یخ‌زدگی جاده‌ها از این اتفاقات مطلع شود. خادمی ابراز داشت: اطلاعات هواشناسی شهرها را دراختیار داشته‌ایم اما اطلاعات هواشناسی جاده‌ها و گردنه‌ها را در دسترس نداشته‌ایم. اما در چنین شرایطی اقدامی که صورت گرفت این بود که اطلاعات گردنه‌های مهم کشور را شناسایی و به سیستم هواشناسی تجهیز کردیم.
وی در ادامه افزود: دستگاه‌هایی را از کشورهای پیشرو در راهداری زمستانی مثل کشورهای سوئد خریداری کردیم که این دستگاه‌ها در جاده‌ها اطلاعاتی از قبیل دمای سطح، دمای عمق، میزان رطوبت، نوع بارش، میزان مه، ارتفاع برف و مهم‌تر از همه زمان یخبندان را به راهدار می‌دهند و راهدار فرصت پیدا می‌کند قبل از یخ زدن سطح جاده شن و نمک را در سطح جاده بپاشد و مانع از یخبندان سطح جاده می‌شود.
مشاور سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌یی در ادامه با بیان اینکه در گذشته چون دستگاه‌هایی از قبیل دستگاه‌های مذکور نداشتیم و راهدار توانایی اطلاع دقیق از زمان یخبندان را نداشتیم، گفت: مصرف شن و نمک زیاد بود و این استفاده بالا باعث آسیب به طبیعت و زمین‌های کشاورزی می‌شد. همین‌طور آسیب‌های جدی به سطح جاده، آسفالت، ابنیه، پل‌ها، تونل‌ها، حفاظ‌های پل‌ها و گالری‌ها وارد می‌شد و باعث خوردگی و زنگ‌زدگی‌شان می‌شد و همین‌طور استهلاک لاستیک اتومبیل را نیز داشتیم.
امریکا؛ پیشرو در سامانه‌های هوشمند جادهای در سطح جهان
مشاور سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌یی در ارتباط با هوشمند‌سازی جاده‌یی در سطح جهانی گفت: ایالات متحده امریکا در جهان پیشرو و در مقام اول است و بعد از آن کشورهای ژاپن، انگلیس، سوئد، فرانسه، آلمان و سوییس کشورهایی هستند که در زمینه سامانه‌های هوشمند پیشرفت چشمگیری داشته‌اند.
وی در ادامه بااشاره به اینکه سرعت پیشرفت کشور در زمینه سامانه‌های هوشمند بسیار بالا بوده است، گفت: درست است که کشورهای مذکور در زمینه سامانه هوشمند جاده‌یی به مراحل قابل‌توجهی از پیشرفت رسیده‌اند اما سرعتی که در پیشرفت و گسترش سامانه‌ها داشته‌ایم بسیار قابل‌توجه بوده به‌طوری که به میزان 400درصد بیشتر از این کشورها رشد کرده‌ایم و با این سرعت کمتر از 5سال آینده از آنها پیشی خواهیم گرفت.
احمدرضا خادمی در ادامه بااشاره به اینکه هر چه سامانه‌های هوشمند را افزایش دهیم، بالطبع نقاط حادثه‌خیز هم آشکار‌سازی بهتری می‌شوند و کاهش تصادفات هم بیشتر می‌شود، افزود: وظیفه راهداری برای عبور و مرور و ایمنی برای کاربران راه و سفر ایمن این نیست که فعالیت فیزیکی را افزایش دهیم بلکه باید فعالیت فکری را توسعه و کشورهای پیشرو را شناسایی کنیم.
وی در ادامه گفت: در راهداری به همان میزان که از راهداری سنتی فاصله گرفته‌ایم بالطبع سفر ایمن، استهلاک کمتر و کاهش مرگ و میر جاده‌یی را داشته‌ایم و مرگ و میر راهدارها هم بسیار کاهش پیدا کرده است، به‌طور متوسط در سال‌های گذشته 10نفر از راهدارها بر اثر سانحه در راه‌ها فوت می‌کردند ولی این میزان در سال93 که اوج هوشمند‌سازی جاده‌ها بوده به 2نفر در سال رسیده است.
با این حال، با روی کار آمدن دولت یازدهم و حساسیت موضوع تلفات جاده‌یی با همکاری سازمان‌های ذی‌ربط ازجمله سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌یی، پلیس راهور و سایر نهادها، باتوجه به کاهش سرعت مطمئنه و سختگیری در نحوه تردد، آمار تلفات رانندگی در پایان سال92 با کاهش 5.7درصدی به 17هزار و 994نفر رسید.
