ایانا رییس مرکز آمار ایران امروز در مصاحبه‌یی مطبوعاتی به بیان آمار گزارش نتایج مقدماتی سرشماری کشاورزی در سال جاری پرداخت و گفت: سرشماری عمومی کشاورزی 1393خورشیدی در مهر و آبان امسال، به‌طور همزمان در سراسر کشور توسط مرکز آمار ایران و مشارکت نزدیک وزارت جهادکشاورزی با موفقیت به مرحله اجرا درآمد.
عادل آذر با بیان اینکه پیش از این، سه سرشماری در قالب «سرشماری‌های عمومی کشاورزی» طی سال‌های1367، 1372 و 1382 انجام شده بود، به نقش و اهمیت سرشماری کشاورزی اشاره و خاطرنشان کرد: سرشماری عمومی کشاورزی نقش محوری و پایه‌یی در نظام ملی آمارهای کشاورزی کشور ایفا می‌کند و منبع بسیار مهمی در زمینه تهیه داده‌های ساختاری و پایه‌یی بخش کشاورزی محسوب می‌شود؛ علاوه‌بر آن با استفاده از چارچوب‌های آماری حاصل از اجرای سرشماری، طرح‌های نمونه‌گیری متعددی برای تامین نیازهای آماری بخش کشاورزی آماده و اجرا می‌شود و همچنین سرشماری عمومی کشاورزی داده‌های آماری استاندارد برای تبادل اطلاعات با سازمان‌های آماری بین‌المللی را فراهم می‌کند.
عادل آذر ادامه داد: در اجرای این سرشماری، جمعا 12هزار و 326نفر در رده‌های سازمانی مختلف مشارکت داشته‌اند که از این تعداد 5هزار و 549نفر مامور سرشماری، یک‌‌هزار و 835نفر در رده‌های کارشناسی عملیاتی(شامل معاونین فنی و آموزشی استان و شهرستان، کارشناسان مسوول فنی و اجرایی و کارشناسان نقشه و فناوری اطلاعات) فعالیت داشته‌اند و بقیه نیروها در قسمت‌های مختلف ستادی و پشتیبانی(تدارکات و حمل‌ونقل) انجام‌وظیفه کرده‌اند.
وی تاکید کرد: یکی از نوآوری‌های منحصربه‌فرد سرشماری کشاورزی1393، استفاده از تبلت به جای فرم‌ها و پرسش‌نامه کاغذی جهت ثبت و پردازش اطلاعات بوده است که این روش نخستین آمارگیری بزرگ ملی محسوب می‌شود و تعداد هفت‌هزار و 472دستگاه مورد استفاده قرار گرفته است.
وجود 4میلیون و 43هزار بهره‌بردار
رییس مرکز آمار ایران با بیان اینکه نتایج نهایی و قطعی پس از بررسی تفصیلی فایل داده‌ها در نیمه‌اول 1394خورشیدی ارایه خواهد شد، گفت: طی سرشماری عمومی کشاورزی1393، تعداد کل بهره‌برداران کشاورزی فهرست‌شده در کشور، شامل تمام واحدهای تولید کشاورزی کوچک و بزرگ اعم از حقیقی و حقوقی، 4میلیون و 43هزار گزارش شده است که در مقایسه با سرشماری عمومی کشاورزی سال1382 حدود 6درصد کاهش نشان می‌دهد.
عادل آذر ادامه داد: با وجود این کاهش هنوز کشاورزی به‌عنوان فعالیت اقتصادی اول در روستاهای کشور محسوب می‌شود و بیشترین سهم را در اشتغال روستایی به خود اختصاص می‌دهد. وی خاطرنشان کرد: طبق نتایج آمارگیری مستقل از نیروی کار نیز جمعیت شاغل در بخش کشاورزی کشور نزدیک به 4میلیون نفر برآورد می‌شود که نوعی هم‌خوانی و هماهنگی با نتایج این سرشماری دارد.
زیربخش جنگل و مرتع و صید و صیادی، مشمول آمارگیری کشاورزی نبود
رییس مرکز آمار ایران همچنین گفت: منظور از کشاورزی در این سرشماری، آن دسته از فعالیت اقتصادی است که در ارتباط با کشت‌وکار محصولات زراعی، باغی، کشت محصولات گلخانه‌یی، دامداری، پرورش ماکیان به روش سنتی، پرورش کرم ابریشم، پرورش زنبورعسل و پرورش ماهی است.
عادل آذر با بیان اینکه آمار مرغداری‌های صنعتی طی سرشماری‌ها و آمارگیری‌های مجزا توسط مرکز آمار ایران اعلام می‌شود، افزود: زیر بخش صید و صیادی و همچنین جنگل و مرتع، از شمول این سرشماری خارج هستند.
وی همچنین خاطرنشان کرد: از بین 4میلیون و 43هزار بهره‌بردار کشاورزی فهرست‌شده، اکثریت مطلق آنها یعنی 4میلیون و 33هزار بهره‌بردار مربوط به اشخاص حقیقی یا همان کشاورزان، دهقانان و دامداران است که عمدتا خرده‌مالک هستند و تنها 9هزار و 600 بهره‌برداری یعنی 2/0درصد متعلق به اشخاص حقوقی(شرکت‌ها و موسسات عمومی) است.
کاهش سطح اراضی کشاورزی
در مقایسه با 10سال گذشته
عادل آذر با بیان اینکه سطح اراضی کشاورزی در مقایسه با 10 سال گذشته از کاهش برخوردار بوده است، خاطرنشان کرد: مساحت اراضی کشاورزی کشور(شامل زراعت و آیش و باغ) بدون درنظر گرفتن جنگل، جنگل‌کاری و مرتع‌داری حدود 6/16میلیون هکتار گزارش شده است که در مقایسه با سرشماری عمومی کشاورزی1382، که 7/17میلیون هکتار اعلام شده بود، معادل 2/6درصد کاهش را نشان می‌دهد. وی ادامه داد: از دلایل این کاهش می‌توان به تغییرات مکرر رسمی و غیررسمی در کاربری اراضی از کشاورزی به غیرکشاورزی، موضوع کم‌آبی و عدم‌کشت زمین به مدت بیش از پنج سال اشاره کرد.
عادل آذر از افزایش 25درصدی سطح باغ‌ها در کشور خبر داد و گفت: بااین‌حال مساحت باغ‌های کشور از سال82 تاکنون از حدود یک‌میلیون و 500هزار هکتار به بیش از یک‌میلیون و 800هزار هکتار رسیده است که رشد 25درصدی را نشان می‌دهد، این درحالی است که طی مدت فوق با کاهش 9درصدی مساحت اراضی زراعی برای کاشت محصولات سالانه مواجه هستیم.
وی ادامه داد: وسعت این اراضی از حدود 16میلیون هکتار در سال82 به 7/14میلیون هکتار در سال93 کاهش یافته است. طبق نتایج این سرشماری متوسط اراضی کشاورزی یک بهره‌بردار با زمین در کل کشور 9/4هکتار است.
در مقام مقایسه باید اشاره کرد که این متوسط در کشورهایی نظیر کانادا، برزیل، انگلستان و امریکا به‌ترتیب273، 72، 71 و 178هکتار است.
عادل آذر تاکید کرد: مساحت اراضی کشاورزی کشور 16میلیون و 569هزارو 657هکتار برآورد شده است که سطح اراضی زراعی 14میلیون و 730هزار و 244هکتار و سطح باغ‌ها و قلمستان‌ها یک‌میلیون و 839هزار و 413هکتار است.
رییس مرکز آمار ایران درباره تعداد دام‌ها اعم از سبک و سنگین گفت: تعداد انواع دام سبک شامل گوسفند و بز برای مهر و آبان سال جاری 44میلیون راس اعلام شده است که این رقم مربوط به جمعیت حداقلی این دام طی سال است.
عادل آذر ادامه داد: از آنجایی که زمان اجرای سرشماری در سال1393 مصادف با عید سعید قربان و دهه محرم بوده که ذبح‌ها انجام شده بود، به‌عنوان یکی از عوامل کاهش جمعیت دامی برای دوره آمارگیری محسوب می‌شود.
