اسفند سال 91 بود که پس از کش‌وقوس‌های فراوان بورس انرژی به‌عنوان چهارمین و آخرین بورس کشور با محوریت معاملات برق و نفت راه‌اندازی شد که از آن زمان تاکنون، تنها برق به‌عنوان محصول پرطرفدار و رونق‌بخش بورس انرژی قلمداد می‌شود. البته محصولاتی همچون میعانات گازی، حلال‌ها، نفتای سبک و سنگین، نیتروژن و گاز مایع، متانول، هگزان و پروپان نیز در بورس انرژی مورد دادوستد قرار می‌گیرند اما این معاملات هنوز به میزان قابل قبولی صورت نمی‌گیرد.
به‌گزارش «تعادل»، نخستین معامله برق در نوزدهم اسفند سال91 انجام شد، بعد از آن معاملات برق از رونق خوبی بهره‌مند شد و طی این مدت شاهد آن هستیم که بر گستردگی حجم و ارزش این معاملات افزوده شده است. همچنین بررسی معاملات بازار مشتقه بورس انرژی در سال جاری نشان‌دهنده این موضوع است که هر چه از اول سال فاصله گرفته‌ایم، بر رونق معاملات برق افزوده شده است. از ابتدای ماه جاری نیز حجم و ارزش معاملات برق در بورس انرژی از رشد نسبتا خوبی برخوردار بوده است، به‌طوری که طی هشت روز نخست دی و در 871 نوبت معاملاتی 15هزارو60 قرارداد سلف موازی استاندارد منعقد شد. براین اساس 360هزارو792 مگاوات ساعت برق در نماد بار پایه روزانه برای تحویل در تاریخ‌های مختلف دی و بهمن به ارزش 133میلیاردو536میلیون ریال معامله شد که این ارقام بیانگر رونق قابل‌توجه معاملات برق در بورس انرژی است. این درحالی است که معاملات روز گذشته نیز بسیار پرفروغ بود. دیروز در تابلوی برق در 326 نوبت معاملاتی و 5هزارو652 قرارداد سلف موازی استاندارد برق 135هزارو648 مگاوات ساعت برق در نماد بار پایه روزانه به ارزش 49میلیاردو985میلیون ریال معامله شده است.
علل رونق معاملات برق
در رابطه با علل رونق معاملات برق در بازار مشتقه بورس انرژی محمدحسین عسگری رییس اداره عملیات بازار برق بورس انرژی در گفت‌وگو با «تعادل» می‌گوید: راه‌اندازی کد معاملات عام در رونق معاملات بسیار تاثیرگذار بوده است. به‌گفته عسگری همچنین باتوجه به اعتبار 50میلیارد تومانی که وزارت نیرو برای خرید برق از بورس انرژی درنظر گرفته و آن را در اختیار شرکت‌های توزیع برق استانی قرار داده، این موضوع در افزایش حجم و ارزش معاملات بسیار تاثیرگذار بوده است.
این مقام مسوول در بورس انرژی در پاسخ به سوالی در رابطه با اینکه عرضه‌کنندگان و خریداران برق در بورس انرژی چه کسانی هستند، اظهار داشت: 21 نیروگاه خصوصی با مجموع ظرفیت 2هزارو868 مگاوات در هر ساعت سهم عرضه برق در بورس انرژی را برعهده دارند. وی افزود: 39 شرکت توزیع برق استانی نیز خریدار برق عرضه شده در بورس انرژی هستند. عسگری با بیان اینکه در گذشته تنها نیروگاه‌ها می‌توانستند فقط برق را عرضه کنند، ادامه داد: اما با راه‌اندازی کد معاملاتی عام هم نیروگاه‌ها و شرکت‌های توزیع برق می‌توانند قرارداد‌های برق را خرید و فروش کنند.
یک ابزار جدید در راه بورس انرژی
رییس اداره عملیات بازار برق بورس انرژی همچنین از راه‌اندازی بازار گواهی ظرفیت در چهارمین بورس کشور برای تامین مالی نیروگاه‌ها خبر داد.
عسگری با بیان اینکه اوراق گواهی ظرفیت برای سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی در توسعه ظرفیت تولید برق کشور شکل گرفته است، ادامه داد: این گواهی به عنوان جایگزین هزینه عمومی برقراری انشعاب در وزارت نیرو درنظر گرفته شده است.
دادوستد نفتای سبک در تالار فیزیکی
براساس این گزارش، روز گذشته در بازار فیزیکی بورس انرژی سه معامله صورت گرفت، به‌طوری که پالایش نفت تهران 2هزارو900مترمکعب نفتای سبک روی تابلو برد که تمام آن با قیمت پایه هر لیتر 11هزارو920 ریال معامله شد. همچنین پالایش نفت کرمانشاه 110 تن هگزان روانه بورس کرد که همه این محموله با قیمت پایه هر کیلوگرم 25هزارو93 ریال مورد دادوستد قرار گرفت.
در ادامه معامله روز گذشته بازار فیزیکی، 300هزار لیتر حلال410 از سوی پالایش نفت آبادان عرضه شد که 24هزار لیتر از آن با قیمت پایه 11هزارو396 ریال معامله شد. همچنین سه معامله نیز در بخش عرضه‌های مازاد انجام شد. 60هزار لیتر حلال400 پالایش نفت اصفهان با قیمت پایه هر لیتر 11هزارو502 ریال، 12هزار لیتر حلال410 پالایش نفت اصفهان با قیمت پایه هر لیتر 11هزارو396 ریال و 140هزار لیتر حلال402 پالایش نفت شیراز با قیمت پایه هر لیتر 12هزارو272 ریال در بخش مچینگ مورد دادوستد قرار گرفت.
عرضه‌هایی که ناکام ماند
براساس این گزارش، روز گذشته پتروشیمی تبریز سه عرضه ناکام داشت، به‌طوری که این شرکت 240 تن سوخت کوره سبک، 240 تن برش سی7 سی9 و 240 تن برش 6 کربن غیرآروماتیک روی تابلو برد که با استقبال مشتریان روبه‌رو نشد. همچنین 500تن نیتروژن مایع پتروشیمی مبین معامله نشد. هزارو530 بشکه میعانات گازی پالایش گاز ایلام نیز ناکام ماند. پالایش نفت شازند نیز در دو رینگ داخلی و بین‌الملل 300 تن گاز مایع عرضه کرد که مورد استقبال معامله‌گران قرار نگرفت.
