آنگونه كه رييس سازمان نقشه‌برداري كشور اعلام كرده، متوسط نرخ فرونشست ايران 5 برابر ميانگين جهاني است. به گفته او، اگر اكنون نرخ متوسط جهاني فرونشست زمين اگر سه سانتي‌متر باشد، متوسط در ايران به ۱۵ سانتي‌متر مي‌رسد. علي جاويدانه، رييس سازمان نقشه‌برداري كشور در گفت‌وگو با ايرنا اظهار كرد: در ميان حوادث طبيعي، اتفاقاتي مانند سيل و زلزله در يك لحظه رخ مي‌دهند، تاثير مي‌گذارند و تمام مي‌شوند، اما در مورد بحراني مانند فرونشست صحبت از كاهش چند سانتي‌متري سطح وسيعي از آب‌هاي زير زميني در سال است و اين رقم تاثير خود را نشان نمي‌دهد. وي يادآورشد: مهم‌ترين علت فرونشست برداشت بي‌رويه از آب‌هاي زير زميني است و در صورت وقوع غيرقابل جبران محسوب مي‌شود و حتي به گفته زمين شناسان دوره بازيابي آن به ۱۰ها هزار سال مي‌رسد. جاويدانه اظهار كرد: گاه نرخ فرونشست كاهش پيدا مي‌كند چون به تدريج خاك تحول خود را از دست مي‌دهد تا تمام شود كه خود الزاما اتفاق خوبي نيست و غير قابل جبران است. رييس سازمان نقشه‌برداري كشور با بيان اينكه اين سازمان وظيفه مستندسازي عرصه و پايش هندسي كشور را بر عهده دارد، گفت: در همين رابطه، اين سازمان شبكه‌هاي مبناي ترازيابي را طي سال‌هاي مختلف توسعه داد و براي نخستين‌بار در اوايل دهه ۸۰ با مقايسه اين شبكه‌ها، اولين نمودهاي فرونشست مشاهده شد. وي اظهار كرد: به روش‌هاي مختلف فرونشست پايش شد و به تازگي نيز با استفاده از تكنيك تداخل سنجي راداري و استفاده از تصاوير سال، كل كشور پايش و آخرين وضعيت فرونشست تمامي مناطق در كشور شناسايي شد. جاويدانه ادامه داد: نتايج كارها و مطالعات را به صورت طبقه‌بندي شده به همه دستگاه‌ها ارايه كرديم اما آنچه كه مهم است بايد به فرونشست يكپارچه پرداخته شود، اكنون اين مساله در هيات دولت در قالب كار گروه سازگاري با كم آبي مطرح مي‌شود، اين كار گروه به علت فرونشست مي‌پردازد. رييس سازمان نقشه‌برداري كشور تاكيد كرد: خود فرونشست علت يك سري مشكلات ديگري مانند تحت تاثير قرار دادن خطوط مترو و فضاهاي مسكوني است از همين رو بايد به آن توجه جدي شود. وي با تاكيد بر اينكه فرونشست موضوع حاد و خطرناكي است، تصريح كرد: دوره بازيابي اين بحران طولاني است، از همين رو نبايد اجازه دهيم كه اتفاق بيفتد.جاويدانه گفت: فرونشست در همه جاي دنيا وجود دارد اما آنچه كه ايران را خاص مي‌كند اين است كه نرخ ميانگين آن پنج برابر متوسط جهان است. اكنون نرخ متوسط جهاني اگر سه سانتي‌متر باشد، متوسط ايران به ۱۵ سانتي‌متر مي‌رسد.
همه استان‌ها به نحوي
درگير فرونشست هستند
رييس سازمان نقشه‌برداري كشور اضافه كرد: در ايران تمامي استان‌هاي كشور به نحوي درگير هستند، از ۳۱ استان ۳۰ استان درگير فرونشست با شدت و ضعف و در پهنه‌هاي مختلف است. وي اعلام كرد: اقدامي كه انجام داديم حسب وظيفه اين نقشه جامع فرونشست با استفاده از آخرين تكنيك‌هاي دنيا تهيه و با توجه به محتواي اطلاعاتي كه دارد براي دستگاه‌هاي مختلف ملي و استاني ارسال شد.
جاويدانه افزود: عمده‌ترين علت فرونشست استخراج آب‌هاي زير زميني و در مناطقي كه آب‌هاي عميق بيشتر است شرايط خاص‌تر محسوب مي‌شود از همين رو اكنون بيشترين نرخ فرونشست را در كرمان داريم اما از سوي ديگر پهنه‌هاي گسترده‌تري نيز مانند آنچه كه در گلستان و خوزستان رخ داده وجود دارد. مساله‌اي كه برخي فرونشست‌ها را خاص مي‌كند، نزديك شدن به نواحي شهري است؛ در هر بخشي به نحوي نمود دارد و براي كشور خطرساز است و به خصوص اگر در نزديك نواحي شهري باشد يا تغيير نرخ در يك محدوده اتفاق بيفتد مانند آنچه كه در اتوبان آزادگان تهران رخ داد. وي با اشاره به آخرين وضعيت تهران در زمينه فرونشست اظهاركرد: سمت جنوب غرب استان تهران و در دشت شهريار كاملا درگير است و بخشي از جنوب غرب شهر تهران و برخي خطوط مترو را هم تحت تاثير قرار داده است. بر اساس اين گزارش، يكي از مسائلي كه در اثر برداشت بي‌رويه آب زيرزميني رخ مي‌دهد، فرونشست زمين است. نشست زمين در آبخوان‌هاي محصور و نيمه محصور كه از مواد آبرفتي تحكيم نشده يا نيمه تحكيم شده تشكيل يافته باشند بيشتر ديده مي‌شود. در اثر برداشت آب زيرزميني و بيرون آمدن آب از منافذ امكان متراكم شدن مواد تا عمق ۳۰۰ متر فراهم مي‌شود و هرچه بيشتر برداشت شود، تراكم مواد بيشتر خواهد بود. نشست زمين باعث ايجاد شكاف‌هاي عميق در سطح زمين، كج شدن لوله‌هاي چاه، خرابي ساختمان‌ها و لوله‌زايي چاه‌ها مي‌گردد.
