گلي ماندگار|
۱۲ ارديبهشت روز معلم است و به همين مناسبت مسوولان حوزه آموزش و پرورش از دستاوردهاي اين وزارتخانه براي معلمان و دانش‌آموزان سخن مي‌گويند البته بدون اينكه اشاره‌اي به مشكلات معلمان، اعتراض‌هاي آنها به نحوه اجراي قانون رتبه بندي و حتي چشم انتظاري چندين ساله معلمان حق التدريسي براي استخدام داشته باشند. قرار است به مناسب اين روز فقط اخبار موفقيت‌ها مرور شود و اين در حالي است كه هيچ كس قرار نيست نگاهي هر چند گذرا به مشكلات معلمان و معيشت آنها داشته باشد. رضا مراد صحرايي وزير جوان آموزش و پرورش كه با شعار «مدرسه قوي، ايران قوي» سكان هدايت اين وزارت خانه را به دست گرفت هر چند كه با توجه به گفته‌هاي خودش دستاوردهاي مناسبي در اين حوزه داشته اما وقتي پاي صحبت معلمان و دانش‌آموزان و البته اوليای دانش‌آموزان مي‌نشيني خيلي از آنها نوع مديريت اين وزير جوان را درخور و شايسته وزارت خانه‌اي به حساسي آموزش و پرورش نمي‌دانند.
وزير آموزش و پرورش هر بار كه امكان سخنراني پيدا كرده اجراي قانون رتبه بندي معلمان را يكي از دستاوردهاي وزارتخانه مطبوع خود دانسته در حالي كه به جرات مي‌توان گفت بيش از ۹۰ درصد معلمان از اجراي اين قانون رضايت ندارند.
از كنكور تخصصي فرهنگيان تا سرگرداني براي رسيدن به شغل معلمي
او برگزاري كنكور تخصصي فرهنگيان را يك دستاورد مي‌داند در حالي كه افراد براي دستيابي به جايگاهي كه در آن از سد كنكور مي‌گذرند گرفتار جلسات گزينشي مي‌شوند كه در نهايت هم در بلاتكليفي مانده و شايد به عنوان معلم حق التدريس انتخاب شوند كه البته مشكلات خاص خودشان را دارند. بسياري از معلماني كه سال‌هاست به صورت حق التدريسي براي آموزش و پرورش كار مي‌كنند و بارها در امتحان‌هاي مختلف شركت كرده و قبول شده‌اند و حتي از جلسات گزينش هم سربلند بيرون آمده‌اند هنوز تعيين تكليف نشده و همچنان به‌طور مثال بعد از ۱۰ سال خدمت حق التدريس هستند و هر ۶ ماه يك‌بار حقوق مي‌گيرند.
البته وزير آموزش و پرورش معتقد بود كه قبل از برگزاري اين امتحانات ۳۰۰ هزار معلم بدون اينكه آموزش ببينند جذب شده بودند و قرار بود ديگر چنين اتفاقي رخ ندهد اما رضا مراد صحرايي نگفت كه تكليف معلماني كه سال‌ها تجربه داشتند و به يك‌باره در دوره وزارت او از تدريس كنار گذاشته شدند به كجا رسيد.
كمبود معلم در ابتداي سال تحصيلي ۱۴۰۲-۱۴۰۳
رضا مراد صحرايي در حالي از بهبود وضعيت مدارس كشور سخن مي‌گويد كه هيچ كدام فراموش نكرده ايم در ابتداي سال تحصيلي برخي مدارس حتي به مدت ۳ ماه با كمبود معلم مواجه بوده‌اند. اين در حالي بود كه صدها فرهنگي پشت درهاي گزينش بلاتكليف بودند و منتظر اعلام نتايج تا سر كلاس‌هاي درس حاضر شوند.
ساخت و تجهيز هفت هزار مدرسه
يكي ديگر از مواردي كه وزير آموزش و پرورش در سخنراني خود به مناسبت فرا رسيدن روز معلم به آن اشاره كرد ساخت و تجهيز ۷ هزار مدرسه بود. البته مشخص نشد اين مدارس در كجا ساخته شده‌اند و چه ويژگي‌هايي دارند. اما واقعيت اين است كه امسال هم چندين دانش‌آموز در برخي مدارس گرفتار حوادثي شدند كه علت اصلي آن فرسوده بودن مدارس و يا استفاده از كانكس‌هاي غير استاندارد به عنوان كلاس درس بود.
رتبه بندي به ابزاري براي كنترل معلمان تبديل شده است
از سوي ديگر طرح رتبه بندي معلمان كه قرار بود باعث بهبود وضعيت معيشت معلمان شود و آنها را از سقوط به زير خط فقر نجات دهد، در نهايت تبديل به طرحي شد كه بسياري آن را تنها ابزاري براي كنترل معلمان مي‌دانند.
طرح رتبه بندي معلمان پس از ۱۰ سال سرگرداني در مجلس بالاخره در تاريخ 15 اسفند 1400 به تصويب رسيد اما اجرايي شدن آن باز هم مشمول مرور زمان شد و در نهايت به صورتی به اجرا در آمد كه هيچ يك معلمان را راضي نكرد. بسياري از معلمان بارها و بارها در تجمع‌هاي مختلف از نارضايتي خود براي اجراي طرح رتبه بندي حرف زدند و در اين بين اما آنچه به جايي نرسيد فرياد بود.
اجراي طرح رتبه بندي
براي فرار از بهبود معيشت فرهنگيان
شيرزاد خدايي، يكي از فعالان صنفي معلمان در اين باره به تعادل مي‌گويد: زماني كه معلمان انتظار داشتند تا به وضعيت معيشتي و حقوقي آنها رسيدگي شده و تحولي بنيادين در اين زمينه صورت بگيرد ناگهان دولت به فكر اجرايي كردن قانون طرح رتبه بندي افتاد كه خود راه فراري بود براي نپرداختن به مشكلات صنفي و معيشتي معلمان.
او مي‌افزايد: به باور بسياري از كارشناسان حوزه آموزش طرح رتبه بندي بيشتر جنبه تشويقي داشت و بايد زماني اجرايي مي‌شد كه ابتدا مساله حقوق و معيشت معلمان بهبود پيدا مي‌كرد و از اين طرح براي تشويق آنها استفاده مي‌شد. اما اجرايي كردن اين طرح به آن شكل كه مدت‌ها به طول انجاميد و فرهنگيان را چشم انتظار گذاشت بيشتر به يك راه فرار يا خريد زمان براي عقب انداختن اجراي مطالبات آنها بود.
ناديده گرفتن مصوبه اوليه
اين فعال صنفي در ادامه مي‌گويد: وقتي هم از همان روزهاي نخست معلمان به اجراي اين طرح شكايت كردند فرصتي دوباره براي دولت فراهم شد تا مصوبه اوليه را كه در آن قرار بود دريافتي معلمان نزديك به ۸۰ درصد دريافتي اساتيد دانشگاه باشد ناديده گرفته و در نهايت افزايش حقوق معلمان در قانون رتبه بندي به پايين‌ترين حد رتبه‌هاي اساتيد دانشگاه رسيد.
او مي‌افزايد: همين الان هم اگر بررسي كنيد مي‌بينيد نهايت مبلغي كه به حقوق معلمان با طرح رتبه بندي افزوده شده ۲ ميليون تومان است در حالي كه اين مبلغ بايد به نوعي پاداش يا تشويقي معلمان مي‌بود و تحول بزرگ‌تري در وضعيت حقوقي و معيشتي آنها رخ مي‌داد.
رتبه بندي تبديل به حربه تنبيهي شد
از سوي ديگر محمدتقي فلاحي، دبير كانون صنفي معلمان نيز طرح رتبه بندي را حربه‌اي تنبيهي براي فرهنگيان دانسته و در اين باره به تعادل مي‌گويد: شايد از ابتدا كه طرح رتبه بندي بررسي و تدوين مي‌شد چنين هدفي نداشت اما از زمان اجرايي شدن طرح ما شاهد هستيم كه رتبه بندي بيشتر به يك ابزار تنبيهي براي معلمان تبديل شده است و حكم كنترل‌كننده را دارد. كافي است معلمي از مشكلات و مسائل كاري خود شكايت كند يا سياست‌هاي وزارت آموزش‌وپرورش را زير سوال ببرد، خيلي سريع دريافتي رتبه بندي او قطع مي‌شود.
او مي‌افزايد: در اكثر موارد اگر معلمي به وضعيت معيشتي و حقوق خود اعتراض كند حق رتبه بندي او حذف مي‌شود و وقتي براي رسيدگي به وزارتخانه مراجعه مي‌كنند آنها را به حراست ارجاع مي‌دهند و پاسخي كه از حراست دريافت مي‌كنند چيزي نيست جز اينكه دستور از بالا آمده و اين يعني هيچ اميدي به اصلاح وضعيت نيست. مطالعه بيشتر: ۵۳۰۶ بازنشسته آموزش و پرورش رتبه بندي مي‌شوند
تمام هياهو و اخباري كه براي طرح
رتبه بندي به راه افتاد ظاهرسازي بود
دبير كانون صنفي معلمان در پاسخ به اين سوال كه چرا رتبه‌هاي اصلاح‌شده در پرداختي‌هاي معلمان اعمال نمي‌شود مي‌گويد: «اين سوالي است كه بايد مسوولان وزارت آموزش و پرورش جواب بدهند. ماه‌ها از اعتراض معلمان و تغيير رتبه آنها مي‌گذرد اما دريافتي‌شان هنوز بر اساس همان رتبه بندي اوليه است و اين نشان مي‌دهد تمام اين هياهو و اخباري كه براي اجرايي شدن طرح رتبه بندي به راه افتاد براي ظاهرسازي بوده و در عمل مشكلات معيشتي معلمان نه‌تنها كم نشده كه با توجه به افزايش تورم و مشكلات اقتصادي، وضعيت بغرنج‌تري پيدا كرده‌اند.»
حق‌التدريسي‌هايي كه همچنان بلاتكليفند
اين روزها مشكلات معلمان يكي دوتا نيست؛ از نارضايتي بابت اجراي نادرست قانون رتبه بندي گرفته تا افزايش اندك‌حقوقي كه براي مقابله با تورم كفايت نمي‌كند و سرگرداني معلمان حق‌التدريس كه سال‌هاست در انتظار استخدام‌اند و حتي با وجود قبولي در آزمون‌هاي استخدامي و گزينشي هيچ خبري از استخدام‌شان نيست .
سيما رحمتي، يكي از معلمان حق‌التدريسي، نيز به تعادل مي‌گويد: بيش از 10 سال است كه به صورت حق‌التحرير در مدارس دولتي مشغول كار هستم، دو بار در آزمون استخدامي و دو بار در گزينش شركت كرده‌ام و هر بار هم در دو مرحله قبول شده‌ام اما هنوز هيچ خبري از استخدام نيست.
او مي‌افرايد: بلاتكليفي در اين زمينه باعث شده بسياري از معلمان انگيزه خود را براي تدريس از دست بدهند و در نهايت هم به دنبال شغل‌هاي ديگر باشند.اي كاش وزارتخانه به جاي گراميداشت روز معلم كمي به وضعيت معلمان حق‌التدريس كه نه پرداخت حقوق‌هاي‌شان منظم است و نه امنيت شغلي دارند رسيدگي مي‌كرد.
اين معلم حق‌التدريسي توضيح مي‌دهد: ما اغلب براي جبران كمبود معلم در مدارس دولتي به كار گرفته مي‌شويم. همين كه بسياري از مدارس دولتي در سه‌ماهه نخست سال تحصيلي 1403-1402 به دليل دير اعلام شدن آزمون‌هاي استخدامي و گزينشي معلمان با كمبود معلم مواجه بودند اين معلمان حق‌التدريسي بودند كه از سوي آموزش‌وپرورش براي جبران اين كمبود به مدارس اعزام شدند اما جالب است بدانيد كه ما تا اسفندماه هيچ حقوقي دريافت نكرده بوديم.
رحمتي ادامه مي‌دهد: متاسفانه بحث امنيت شغلي براي معلمان حق‌التدريس به يك چالش اساسي تبديل شده است و هرچه در اين زمينه سعي مي‌كنيم صداي خود را به گوش مسوولان وزارتخانه برسانيم و بعد از سال‌ها بلاتكليفي بالاخره به يك وضعيت پايدار برسيم، هيچ نتيجه‌اي نمي‌گيريم و همچنان در بلاتكليفي به سر مي‌بريم.
