ایرنا | مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست در نشست خبری به مناسبت ۱۲جولای روز جهانی بدون پلاستیک از تولید سالانه ۱۸۵ هزار تن پلاستیک خبر داد. مهدی خادم ثامنی گفت: پلاستیک‌های تولید شده قابلیت برگشت به طبیعت را ندارند و آسیب زیادی به محیط زیست وارد می‌کنند بنابراین باید به بخش جمع‌آوری پسماندهای پلاستیکی و بازیافت آنها توجه بیشتری داشته باشیم.
او افزود: یکی از دلایل نامگذاری این روز، مصرف بسیار زیاد کیسه‌های پلاستیکی و از سوی دیگر ماهیت تجزیه ناپذیری این ماده نفتی و آسیب‌های ناشی از آن بر محیط زیست است، با توجه به اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی که از طریق رسانه‌های دیداری و شنیداری و همچنین شبکه‌های مجازی کشور انجام می‌شود، تقریبا بیشتر مردم از آثار زیانبار، مخرب و جبران‌ناپذیر پلاستیک که پرکاربردترین آنها، کیسه‌های پلاستیکی هستند، مطلع شده‌اند و این آگاهی بخشی، نقطه شروع تغییر بینش و رفتار انسان‌ها نسبت به محیط زیست است.
خادم ثامنی تصریح کرد: کیسه‌های پلاستیکی نمادی از فرهنگ مصرف گرایی در دنیای امروز است، این محصولات پلیمری با توجه به روند بسیار کند تجزیه، نرخ پایین بازیافت و از همه مهم‌تر رهاسازی در دشت‌ها، رودخانه‌ها، جنگل‌ها، کویرها، اقیانوس‌ها و به عنوان تهدید جدی برای حیات گونه‌های جانوری و گیاهی، یکی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های جدی زیست محیطی تلقی می‌شود به‌طوری که دفتر برنامه محیط زیست سازمان ملل (UNEP)، آلودگی پلاستیکی را به عنوان یکی از ۱۰ مشکل اصلی زیست محیطی در جهان معرفی کرده است.
تولید بیش از ۸ میلیارد تن پلاستیک در دنیا
مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست افزود: آمارها حاکی از این است که از سال ۱۹۵۰ تاکنون بیش از ۸ میلیارد تن پلاستیک در دنیا تولید شده است. در سال‌های اولیه به میزان یک و نیم میلیون تن در سال و در حال حاضر نزدیک به ۴۰۰ میلیون تن در سال و این به معنای یک رشد خیره‌کننده و بسیار فزاینده است.
ایران هفدهمین تولید‌کننده بزرگ پلاستیک در دنیا
او ادامه داد: متاسفانه کشور ما به عنوان هفدهمین تولید‌کننده بزرگ پلاستیک در دنیا محسوب می‌شود در بخش بسته‌بندی مواد استفاده شده در مرتبه دوم قرار دارد. بخش قابل توجهی از پلاستیک‌های مصرفی به پسماند تبدیل می‌شود. با توجه به انواع پلاستیک‌ها، بخش کمی از پسماندهای پلاستیکی به عنوان زائدات با ارزش وارد چرخه بازیافت می‌شود اما متاسفانه حدود ۶۰ درصد از پلاستیک‌ها بازیافت نشده یا در طبیعت رهاسازی یا بخش عمده آن وارد محل‌های دفن پسماند می‌شوند.
قوانین و مقررات ۱۳۰ کشور برای ممنوعیت توزیع پلاستیک
خادم ثامنی گفت: اکنون حدود ۱۳۰ کشور قوانین و مقرراتی را برای ممنوعیت توزیع و کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی تدوین و اجرا کرده‌اند در ایران هم آیین‌نامه اجرایی کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی تهیه و سال ۱۴۰۱ تصویب شد. مدیرکل دفتر مدیریت پسماند ضمن تاکید به موضوع آموزش تصریح کرد: در مدیریت اصولی پسماندها، توجه به نقش و جایگاه مردم بسیار مهم و قدم اول آموزش مردم است. در این راستا صدا و سیما باید بر اساس تکالیف مقرر در قانون مدیریت پسماند، در زمینه آموزش مردم و فرهنگ‌سازی همکاری کند و اعتقاد بر این است در صورت افزایش میزان آگاهی‌های جامعه، می‌توان مصرف کیسه‌های پلاستیکی را کاهش داد.
خادم ثامنی ضمن اشاره به وظایف دولت‌ها در زمینه کاهش تولید و مصرف کیسه‌های پلاستیکی اظهار داشت: بر اساس گزارش‌ها، در حال حاضر کشورهایی از جمله انگلستان، چین، ایتالیا، استرالیا، هند، فرانسه، بوتان، بنگلادش و بعضی از کشورهای آفریقایی و بعضی از شهرهای امریکا استفاده از کیسه‌های پلاستیکی را ممنوع کرده‌اند و برخی دیگر از کشورها، از جمله ایرلند، بلژیک، آلمان و چندین ایالت در امریکا با تعیین مالیات برای این کیسه‌ها، قیمت آنها را افزایش داده‌اند تا جذابیت آنها برای مشتریان کاهش یابد. در سوییس مردم اجازه ندارند از کیسه‌های پلاستیکی برای حمل زباله‌های خود استفاده کنند و باید کیسه‌های مخصوص زباله که آرم شهرداری روی آنها درج شده را خریداری و برای زباله‌های خود استفاده کنند .
تدوین استاندارد کیسه‌های زیست تخریب‌پذیر
مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به اینکه کیسه‌های پلاستیکی غالبا از جنس پلی‌اتیلن یا پلی پروپیلن و به‌صورت تک‌لایه یا چند لایه‌ای هستند، افزود: آیین‌نامه کاهش مصرف پلاستیک در۱۰ ماده تصویب شد و در ماده ۲ آن که یکی از مهم‌ترین مواد آیین‌نامه مذکور است، وزارت صمت مکلف است برنامه‌ای پنج ساله را تدوین کند تا سالانه ۲۰ درصد از ظرفیت تولیدی کیسه‌های پلاستیکی نازک با ضخامت کمتر از ۲۵ میکرون با کیسه‌های زیست تخریب‌پذیر یا سازگار با محیط زیست جایگزین شود.
خادم‌ثامنی با اشاره به ماده ۱ آیین‌نامه که به تعریف کیسه‌های زیست تخریب پذیر و سازگار با محیط زیست پرداخته است، گفت: براساس ماده ۲ مقرر شد یک شیوه‌نامه تشویقی توسط وزارت صمت و سازمان حفاظت محیط زیست تدوین و توسط وزارت امور اقتصاد و دارایی ابلاغ شود. او همچنین درباره ماده۳ آیین‌نامه توضیح داد: بر اساس این ماده وزارت صمت با همکاری وزارت کشور شیوه‌نامه‌ای با هدف کاهش تولید پسماند و محدود کردن تولید، توزیع و مصرف کیسه‌های پلاستیکی تهیه خواهد شد همچنین در این ماده بر ممنوعیت توزیع رایگان کیسه‌های پلاستیکی به جز میوه فروشی‌ها و ممنوعیت توزیع کیسه‌های پلاستیکی نازک با ضخامت کمتر از ۲۵ میکرون تاکید شده است.
