گلناز پرتوی مهر|
بررسی‌ها نشان می‌دهد که میزان سرانه مصرف گاز طبیعی در کشور ما به دلایل متعددی نسبت به سایر کشورها بسیار بالاتر است. به عنوان نمونه، میزان سرانه مصرف گاز در ایران حدود 3 برابر اروپا است. در حالی که دسترسی به منابع عظیم گازی نباید موجب هدررفت گاز و استفاده بی‌رویه از این نعمت الهی شود. با وجود ضعف در سیستم‌های ساختمانی، تجهیزات گرمایشی و هدر رفت بالای انرژی، عمده دلیل افزایش سرانه مصرف مرتبط با نحوه قیمت‌گذاری گاز کشور است و مدل فعلی انگیزه کافی برای بهینه‌سازی ایجاد نمی‌کند.
به گزارش خبرنگار «تعادل»، شواهد نشان می‌دهد قشر مرفه جامعه بیش از 90 درصد از پرمصرف‌های ما را تشکیل می‌دهند. به همین دلیل برخی به اعمال سیاست‌های قیمتی علیه پرمصرف‌ها به منظور مدیریت مصرف گاز طبیعی در کشور اصرار دارند. به زعم آنان، پرمصرف‌ها باید هزینه گاز را با قیمت صادراتی بپردازند. قیمت‌های بالا می‌تواند قدرت بازدارندگی داشته باشد و پرمصرف‌ها را به فکر مدیریت مصرف گاز طبیعی مصرفی شان بیندازد.
در این راستا تعرفه‌گذاری پلکانی یکی از بهترین روش‌های اخذ هزینه گاز مشترکان خانگی است و با افزایش هزینه پرمصرف‌ها می‌تواند به مدیریت مصرف کمک کند. با وجود اهمیت بالای موضوع سرانه مصرف گاز در کشور نظرات افشین غلامعلی پور را به عنوان یک کارشناس حوزه انرژی را در این خصوص جویا شدیم که در ادامه می‌خوانید.
غلامعلی‌‌پور در ارتباط با میزان مصرف گاز در کشورمان، در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل» تصریح کرد: بر اساس سیاست‌گذاری کشور در سال‌های گذشته و بهره‌برداری از فازهای پارس‌جنوبی، حجم تولید گاز طبیعی در کشورمان رشد چشمگیری داشته است. به‌طوری که ظرفیت فعلی تولید گاز طبیعی کشور به حدود 750 میلیون مترمکعب در روز رسیده است.
وی ادامه داد: نکته مهم این است که به موازات افزایش تولید، مصرف در همه بخش‌ها به ویژه بخش خانگی افزایش پیدا کرد و در زمستان سال گذشته کشور با ناترازی حدود 200 میلیون مترمکعبی مواجه شد.
این کارشناس انرژی گفت: این شرایط به کسری گاز طبیعی در ماه‌های سرد سال منجر می‌شود و معمولاً در زمستان برای اینکه گاز مورد نیاز بخش خانگی تأمین شود، مجبوریم گاز صنایع را قطع کنیم. این امر آسیب جدی به صنایع می‌زند و درآمدهای صادراتی کشور را با مشکل مواجه می‌کند. به عنوان نمونه در سال گذشته بر اثر قطع گاز پتروشیمی‌ها چیزی در حدود 1 میلیارد دلار به این صنعت ضرر تحمیل شد.
غلامعلی پور با اشاره به بدمصرفی در کشور گفت: بررسی میزان مصرف گاز طبیعی در کشورمان نشان‌دهنده بدمصرفی قابل توجهی است. عمده مصرف بخش خانگی به بخاری‌ها و تجهیزات گرمایشی مربوط می‌شود که متاسفانه استاندارد مصرف تجهیزات گرمایشی تولیدی کشور عمدتا روی اف و جی قرار دارد؛ در حالی که این شاخص در کشورهای دیگر‌ای و بی‌است.
وی افزود: بخش دیگر این افزایش مصرف به استانداردهای ساختمان‌سازی کشور مربوط می‌شود. مبحث 19 ساختمان‌سازی در کشور آنچنان که باید جدی گرفته نمی‌شود و همین امر بسترساز هدررفت انرژی زیادی است. این کارشناس انرژی خاطرنشان کرد: به‌طور کلی، مصرف در بخش خانگی به دلیل عدم استاندارد بودن ساختمان‌ها و وسایل گرمایشی بسیار بالاست و باید از طریق روش‌های مختلف برای حل این موضوع اقدام کرد. اعمال روش‌هایی مانند تعرفه‌گذاری پلکانی و سوق دادن مردم به سمت صرفه جویی در مصرف انرژی و گاز طبیعی با سیاست‌های تشویقی و تنبیهی می‌تواند موثر باشد.
وی ادامه داد: علاوه بر مواردی که در بالا گفته شد، باید از طریق سیاست‌های غیرقیمتی به سمت بهینه‌سازی ساختمان‌ها و افزایش راندمان وسایل گرمایشی کشور حرکت کنیم. البته باید توجه داشت که هدر رفت انرژی در سایر بخش‌ها همچون نیروگاه‌های کشور زیاد است و باید تمهیداتی برای این موضوع هم اندیشیده شود. وی با اشاره به اهمیت روش قیمت‌گذاری پلکانی افزود: قطعاً در بین مدل‌های قیمت‌گذاری برای انرژی، تعرفه‌گذاری پلکانی بهترین روش است. این روش علاوه‌بر اینکه مدل بهینه و مناسبی است، در سطح جهان تجربه شده و موثر بوده و فشار خیلی کمی به دهک‌های پایین جامعه وارد می‌کند.
غلامعلی پور خاطرنشان کرد: در حقیقت با توجه به فاصله زیاد قیمت جهانی و فعلی گاز در کشور، نزدیک شدن قیمت گاز پرمصرف‌ها به قیمت‌های جهانی و واقعی گاز، می‌تواند نقش موثری در کاهش مصرف داشته باشد و صنایع کوچک و بزرگ را به سمت ارتقای تجهیزات گرمایشی و جلوگیری از هدررفت انرژی در ساختمان‌ها سوق دهد.
وی افزود: به‌طور کلی گاز ظرفیت بالایی برای صادرات دارد و می‌تواند به عنوان سوخت و خوراک در پتروشیمی‌ها و سایر صنایع انرژی بر همچون فولاد مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین با توجه به محدودیت توان تولید گاز طبیعی کشور، نیاز است راهکارهای مدیریت مصرف انرژی به صورت جدی دنبال شود.
