طبق گزارش اسپدیتست، در ماه مه، سرعت اینترنت ثابت در کشورمان افزایش را تجربه کرده و سرعت اینترنت موبایل هم کاهش یافته است. بااین‌حال شاهد کاهش رتبه کشورمان در هر دو بخش هستیم؛ اما به‌دنبال انتشار آماری از سرعت اینترنت در ایران، وزارت ارتباطات واکنش نشان داد و اعلام کرد: «گزارش سایت جهانی اسپیدتست نشان می‌دهد که سرعت اینترنت همراه در ایران با افزایش 100درصدی نسبت به ابتدای دولت سیزدهم به 36 مگابیتبرثانیه رسیده است و هم‌اکنون از این نظر ایران در جایگاه بهتری نسبت به کشورهای مطرحی چون اندونزی، آرژانتین، مصر و ترکیه قرار دارد.» اسپیدتست ماهانه گزارشی را درباره سرعت اینترنت ثابت و موبایل در جهان و کشورهای مختلف منتشر می‌کند و حالا در جدیدترین گزارش آن برای ماه مه 2023، سرعت اینترنت موبایل در ایران کاهش و سرعت اینترنت ثابت افزایش را تجربه کرده است. در گزارش اسپیدتست برای مه 2023، میانگین سرعت اینترنت موبایل و ثابت در جهان برخلاف ماه‌های گذشته، کاهش یافته است. سرعت اینترنت موبایل از 42.38 مگابیتبرثانیه گزارش قبلی، به 42.30 مگابیتبرثانیه کاهش یافته. سرعت اینترنت ثابت هم از 80.05 مگابیتبرثانیه به 79.28 مگابیتبرثانیه رسیده است.
سرعت اینترنت ثابت و موبایل در ایران
در ماه مه، سرعت اینترنت ثابت در کشورمان افزایش را تجربه کرده و سرعت اینترنت موبایل هم کاهش یافته است. بااین‌حال شاهد کاهش رتبه کشورمان در هر دو بخش هستیم. طبق گزارش اسپیدتست، سرعت اینترنت موبایل در ایران از 36.01 مگابیتبرثانیه ماه آوریل، به 35.68 مگابیتبرثانیه کاهش یافته است. این تغییر باعث کاهش دو‌رتبه‌ای جایگاه کشورمان در فهرست اسپیدتست شده و حالا در رتبه 64ام قرار داریم. در بخش اینترنت ثابت با کمی افزایش سرعت روبرو هستیم. درحالی که در گزارش قبلی سرعت اینترنت ثابت در کشورمان برابر 11.97 مگابیتبرثانیه عنوان شده بود، در گزارش جدید این سرعت به 12.60 مگابیتبرثانیه افزایش یافته است. این افزایش سرعت البته باعث بهبود رتبه کشورمان در فهرست نشده و با کاهش یک پله‌ای رتبه روبرو هستیم. حالا در رتبه 146ام لیست اسپیدتست قرار گرفته‌ایم.
سریع‌ترین اینترنت ثابت و موبایل جهان می2023
در سطح جهان، همچنان سنگاپور بالاترین سرعت را در بخش اینترنت ثابت در اختیار شهروندانش قرار می‌دهد و این سرعت برابر 241.35 مگابیتبرثانیه است. در رتبه دوم شیلی به‌چشم می‌خورد، این کشور سرعت 223.21 مگابیتبرثانیه را به شهروندانش ارایه می‌کند. در رتبه‌های بعدی امارات متحده عربی با 220.61 مگابیتبرثانیه و چین با 218.80 مگابیتبرثانیه قرار گرفته‌اند؛ رتبه پنجم هم به هنگ‌کنگ تعلق دارد که میانه سرعت ثابت آن 213.14 مگابیتبرثانیه است. در بخش اینترنت موبایل جای رتبه اول و دوم جابه‌جا شده است و حالا امارات متحده عربی با سرعت 181.79 مگابیتبرثانیه در رتبه اول به‌چشم می‌خورد. در رتبه دوم هم قطر با سرعت 164.86 مگابیتبرثانیه خودنمایی می‌کند. در رتبه سوم نروژ با سرعت 146.15 مگابیتبرثانیه قرار دارد، در رتبه چهارم کویت قرار گرفته که 136.75 مگابیتبرثانیه دارد و دانمارک هم با سرعت 127.13 مگابیتبرثانیه در رتبه پنجم قرار گرفته است.
واکنش تند و تیز وزارت ارتباطات
به‌دنبال انتشار اخبار اسپیدتست در رسانه‌ها که حاکی از کاهش سرعت اینترنت بود، وزارت ارتباطات در اطلاعیه‌ای عنوان کرد: «پیرو انتشار گزارشی پیرامون رتبه‌بندی سرعت اینترنت کشورهای دنیا توسط سایت جهانی اسپیدتست و باز نشر معنا‌دار آن در برخی سایت‌های خبری، توضیحات زیر جهت روشن شدن موضوع، ارایه می‌شود: بر اساس همین مرجع (اسپیدتست) که ماهانه گزارش خود را ارایه می‌دهد، در 21 ماه گذشته دایما سرعت اینترنت ثابت و همراه ایران در حال افزایش بوده است که این نشانه تلاش وزارت ارتباطات و اپراتورها است. به‌طوری‌که سرعت اینترنت موبایل از حدود 18 مگابیتبرثانیه در ابتدای دولت به حدود 36 مگابیتبرثانیه در ماه جاری رسیده است که افزایش تقریبا 100 درصدی سرعت را نشان می‌دهد.
همچنین سرعت اینترنت ثابت نیز از حدود 9.5 مگابیتبرثانیه در ابتدای دولت به 12.6 مگابیتبرثانیه در ماه جاری رسیده است که بهبود 33 درصدی را نشان می‌دهد. ضمن اینکه باید اشاره شود که باتوجه به ارتقای سرعتی که در 20 ماه گذشته در بخش اینترنت همراه در کشور اتفاق افتاده، هم‌اکنون سرعت اینترنت همراه در ایران بیشتر از ده‌ها کشور بزرگ و مطرح همچون ترکیه، روسیه، اندونزی، پاکستان، شیلی، قزاقستان، مکزیک، فیلیپین، مصر و آرژانتین است.
علاوه بر آن باید متذکر شد که جایگاه نامناسب ایران در حوزه اینترنت ثابت به‌دلیل سال‌های عقب‌ماندگی‌های جدی این حوزه در بخش توسعه ارتباطات ثابت رخ داده که وزارت ارتباطات در دولت سیزدهم برنامه‌ریزی کرده است تا با اجرای پروژه ملی فیبرنوری منازل و کسب‌و‌کارها، ارتقای جدی در سرعت و پایداری دسترسی‌های مردم در بخش اینترنت ثابت ایجاد شود که بر پایه آخرین آمار ارایه سایت iranfttx.ir تاکنون بیش از سه میلیون و 200 هزار خانوار در این پروژه تحت پوشش قرار گرفته‌اند و این میزان تا پایان سال به 8 تا 10 میلیون پوشش می‌رسد.»
شاخصی که صدای مسوولان را در آورده است
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات ایران، بارها با استناد به اسپیدتست ادعا کرده سرعت اینترنت در کشور رو به بهبود است. کارشناسان اما این شاخص را بهترین معیار برای سنجش اوضاع اینترنت در کشوری مانند ایران که کاربران برای دسترسی به اینترنت نیاز شدیدی به VPN دارند نمی‌دانند. سعید سوزنگر، کارشناس امنیت سایبری، در این باره می‌گوید: «در یک شبکه نرمال، اسپیدتست معیار خوبی برای سنجیدن وضعیت اینترنت است اما در ایران اصلاً معیار مناسبی نیست. با استناد به اسپیدتست در واقع شبکه داخلی را می‌سنجیم. اسپیدتست ارتباط کاربر با سرویس‌دهنده (ISP) را بررسی می‌کند نه ارتباط با سرویس مورد نظرش در امریکا، آلمان یا هر کشور دیگری را. تمام سرویس‌هایی که ما استفاده می‌کنیم مانند واتس‌اپ، تلگرام و… در داخل کشور‌هاست نمی‌شوند.
اگر این اتفاق می‌افتاد و فیلترینگ اعمال نمی‌شد، می‌توانستیم به اسپیدتست استناد کنیم ولی امروز اسپیدتست شبکه داخلی را روی اپراتورها تست می‌کند. کافی است یک سرور خارجی را تست کنید تا شاهد افت کیفیت باشید.» هرچند همین آمار اسپیدتست هم حالا صدای وزارت ارتباطات را درآورده است و از انتشار این اخبار، ناراضی به نظر می‌رسد. باوجود این صرف نظر از اینکه سرعت اینترنت ایران در جایگاه ثابت و موبایل با کاهش یا افزایش رتبه در این ماه‌ها مواجه بوده یا بنا به ادعای وزارت ارتباطات دو برابر شده است؛ باید توجه کرد که در حال حاضر در حوزه اینترنت موبایل، میانه جهانی 42.30 مگابیتبرثانیه و میانه در ایران 35.68 است و بدون توجه به اینکه با اولین رتبه جهانی در جهان که 181 مگابیتبرثانیه سرعت دارد، با میانه جهانی هم همچنان اختلاق 7 مگابیتی دارد.
در عین حال در حوزه اینترنت ثابت وضعیت بدتر است و در حالی که میانه جهانی 79.28 مگابیتبرثانیه است، ایران سرعت 12.60 مگابیتبرثانیه دارد و بدون توجه به فاصله بسیار زیاد با عدد 241.35 مگابیتبرثانیه سنگاپور در رتبه اول، با میانه جهانی هم اختلاف 67 مگابیتی دارد؛ در این میان شاید تعصب وزارتخانه نسبت به افزایش 100 درصدی سرعت اینترنت آن هم در شرایطی که کشورهای دیگر سرعت‌های 20 برابری ایران دارند، چندان منطقی به نظر نمی‌رسد. آن هم در شرایطی که کاربران اینترنتی این روزها درگیر مبارزه با فیلترینگ و توسل جستن به فیلترشکن‌های متعدد هستند تا به دنیای آزاد دسترسی پیدا کنند.
