در آخرین روزهای اسفند ماه سال 1396 بود که قانون حمایت از معلولان در مجلس به تصویب رسید و البته این قانون هم مانند بسیاری از قوانین دیگر که تصویب می‌شوند اما ضمانت اجرایی ندارند، سرنوشتی مشابه را تجربه کرد.
حالا بعد از گذشت 5 سال معلولان خواهان رسیدگی به وضعیت اجرایی این قانون شده‌اند، قانونی که فشارهای اقتصادی و معیشتی باعث شده تا بیش از پیش جای خالی اجرای آن به چشم بیاید. اگر بخواهیم منصفانه به وضعیت معلولان در کشور نگاه کنیم می‌بینیم که مسوولان هیچ تلاشی برای بهبود شرایط آنها انجام نداده‌اند، آنچه صورت پذیرفته بیشتر شبیه یک اجرای نمادین برای وضعیتی است که نیازمند فراهم آوردن زیرساخت‌های مناسب و البته باور مشکلاتی است که این قشر با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
مساله مهم این است که اغلب این افراد وقتی مخاطب قرار می‌گیرند این مساله را به عموم مردم و مسوولان یادآوری می‌کنند که ممکن است هر روز عضو تازه‌ای به این جمعیت اضافه شود. شما نمی‌توانید با اطمینان خاطر بگویید که تا پایان عمر صحیح و سالم زندگی خواهید کرد، همان جمله معروف «حادثه خبر نمی‌کند». حال در چنین شرایطی معلولان برای اینکه یک بار دیگر صدای خود را به گوش مسوولان برسانند و شرایط نامناسب معیشتی و زندگی خود را به آنها یادآوری کنند، در مقابل سازمان بهزیستی جمع شده‌اند.
بازپس‌گیری آیین‌نامه ماده ۲۷ قانون
جمعی از معلولان روز گذشته در پنجمین سالروز ابلاغ اجرای قانون حمایت از معلولان و اعتراض به عدم اجرای آن مقابل سازمان بهزیستی کشور تجمع کرده و خواستار بازپس‌گیری آیین‌نامه ماده ۲۷ قانون معلولان که توسط بهزیستی به هیات دولت ارسال شده شدند. معلولان حاضر در تجمع اعتراضی مقابل سازمان بهزیستی می‌گویند با گذشت پنج سال از تصویب، ابلاغ و نقض قانون حمایت از معلولان توسط دولت و مجلس همچنان عزمی برای اجرای آن وجود ندارد.
خواسته آنها اجرای قانون حمایت از معلولان و به‌ویژه ماده ۲۷ آن است که طبق آن دولت باید به تمامی معلولان شدید و خیلی شدیدی که نیازمند و فاقد شغل هستند دستمزد مصوب وزارت کار را پرداخت کند. تجمع‌کنندگان می‌گویند سازمان بهزیستی اخیرا آیین‌نامه‌ای را با هدف محدودسازی مشمولان این ماده قانونی تدوین و به هیات دولت ارسال کرده که در صورت تصویب، تعداد زیادی از مشمولان این ماده از شمول آن حذف می‌شوند. برخی از معلولان معترض با بیان اینکه علی‌محمد قادری، رییس سازمان بهزیستی تخصص و اراده کافی برای اداره بهزیستی و کسب موافقت هیات دولت و مجلس برای حمایت از معلولان را ندارد، خواستار استعفای او شدند.
وضعیت معلولان اسف‌بار است
مدیر کمپین معلولان به خبرآنلاین می‌گوید: وضعیت معیشت، درمان، مسکن، اشتغال و توانبخشی معلولان اسف‌بار است و سازمان بهزیستی نمی‌تواند با پرداخت مستمری ششصد هزار تومانی وجدان خود را در خصوص رسیدگی به معلولان راحت کند. بهروز مروتی با بیان اینکه ما نه صدقه می‌خواهیم و نه نیازمند منت مسوولان هستیم، درباره این تجمع می‌گوید: ما خواستار حق و حقوق شهروندی خود هستیم و این تجمع در اعتراض به بی‌توجهی دولت و اهمال سازمان بهزیستی در اجرای این قانون است.
این تجمع علاوه بر مطالبه اجرای قانون معلولان، اعتراضی است بر اقدام اخیر بهزیستی که آیین‌نامه‌ای را به‌منظور کاهش تعداد مشمولان ماده ۲۷ قانون حمایت از معلولان به هیات دولت ارسال کرده تا با این روش به‌جای تأمین منابع لازم برای اجرای این ماده قانونی، صورت مساله را حذف کند و تعداد مشمولان را کاهش دهد. سوال اصلی این است که مستمری 600 هزار تومانی با این تورم چقدر می‌تواند نیازهای معلولان را برآورده کند؟
سازمان بهزیستی کنار معلولان نیست مقابل آنهاست
او در نشستی که در پایان تجمع با برخی از مسوولان سازمان بهزیستی برگزار شد، خواستار بازپس‌گیری آیین‌نامه محدودیت‌زای بهزیستی در خصوص ماده ۲۷ قانون معلولان از هیات دولت شد و گفت: به‌طور مستند می‌توانم ثابت کنم سازمان بهزیستی نه تنها در کنار معلولان نیست بلکه مقابل آنهاست اما بازپس‌گیری این آیین‌نامه می‌تواند نشانه و آغازی بر تمایل بهزیستی برای قرارگیری در کنار معلولان باشد.
مدیر کمپین معلولان همچنین با اشاره به اعتبار ۱۰ ساله قوانین، اذعان داشت: نصف کامل عمر اعتبار قانون معلولان گذشت و در نصف باقیمانده آن نیز معلوم نیست چه میزان از قانون اجرایی شود. مگر معلولان چقدر و چندبار قرار است زندگی کنند که سال‌هاست در پاسخ به مطالبات آنها پاسخ‌های واهی داده می‌شود.
بودجه بهزیستی عادلانه نیست
مروتی به انفعال اداره کل حقوقی سازمان بهزیستی کشور در عدم اعمال واکنش‌های حقوقی نسبت به دستگاه‌های متخلف در اجرای قانون معلولان انتقاد کرد و گفت: معوق شدن ۸ ماهه خدمات معلولان که سال گذشته اتفاق افتاد فاجعه بود اما بهزیستی نسبت به مسبب این فاجعه یعنی سازمان برنامه هیچ موضع حقوقی نگرفت.
او عادلانه نبودن بودجه بهزیستی را از مهم‌ترین مشکلات موجود خواند و با بیان اینکه بودجه مبتنی بر کمیت است نه مبتنی بر نیاز معلولان، پرسید: چرا سازمان بهزیستی گزارش بودجه سال گذشته و شش ماه دوم سال ۱۴۰۰ را منتشر نمی‌کند تا بدانیم مراکز زیرنظر بهزیستی چه درصدی از بودجه را می‌بلعند؟ مدیر کمپین معلولان با انتقاد از آمارسازی نادرست برخی مسوولان، از اعلام افزایش ۸۵ درصدی بودجه بهزیستی توسط رییس سازمان برنامه و بودجه به معاون اول رییس‌جمهوری انتقاد کرد و گفت: چرا بهزیستی در برابر چنین مطلب غیرواقعی سکوت می‌کند؟
تا زمان اجرای قانون به تجمع ادامه می‌دهیم
این فعال حوزه معلولان گفت: بهزیستی در قبال بسیاری از معلولان که از عدم اجرای ماده ۲۷ به دیوان عدالت اداری شکایت کرده بودند بااینکه به حقانیت شکایت علم داشت اما به بهانه‌های واهی معلولان را مقصر یا شکایت آنان را فاقد وجاهت نشان می‌داد. او با انتقاد از عدم انتشار مصوبات مربوط به جلسات کمیته هماهنگی و نظارت بر اجرای قانون حمایت از معلولان توسط بهزیستی، بیان کرد: ما بیش از هر نهادی سازمان بهزیستی کشور را مقصر عدم اجرای قانون معلولان می‌بینیم، این سازمان در دفاع از حق معلولان و در مدل حمایت از آنها به گونه‌ای عمل نکرده که دولت و مجلس متوجه کم‌وکاستی‌های آنها شده و در قبال آنها احساس تکلیف کنند. مروتی تاکید کرد: تجمعات خود را تا زمان اجرای قانون ادامه می‌دهیم چرا که معتقدیم اجرای آن کمترین حق افراد دارای معلولیت است. معلولان شهروندان این جامعه هستند و دولت موظف است آنان را از یک زندگی عادی و مستقل بهره‌مند سازد.
تغییر دولت علت عدم اجرای قانون معلولان
معاون توانبخشی بهزیستی نیز در نشست تشکیل شده با معلولان تجمع‌کننده بیان کرد: قانون حمایت از معلولان در انتهای سال ۱۳۹۷ تصویب و در اوایل سال ۱۳۹8 اجرای آن ابلاغ شد که به علت همزمانی تغییر دولت‌ها بصورت جدی دنبال نشد. فاطمه عباسی با بیان اینکه منابع لازم برای اجرای ماده ۲۷ قانون معلولان دیده نشده، افزود: درحال حاضر ۵۷۰ هزار معلول شدید و خیلی شدید بالای ۱۸ سال و فاقد شغل مشمول ماده ۲۷ می‌شوند که ۳۶ همت برای اجرای این قانون و پرداخت حداقل حقوق به آنها نیاز است، این در حالی است که کل اعتبار بهزیستی شامل دستمزد پرسنل و خدمات مربوط به مددجویان ۳۹همت است. او با بیان اینکه عدد لازم برای اجرای ماده ۲۷ در نظام بودجه‌ای کشور دیده نشده، از افراد دارای معلولیت خواست تا با گفتمان، دولت را در یافتن منابع مورد نیاز برای اجرای این ماده قانونی کمک کنند.
سفره‌های خالی..
بهرامی که پدر یک پسر دارای معلولیت است نیز گفت: پسرم کم‌توان ذهنی است، قادر به نگهداری ادرار و مدفوع خود نیست، جز او سه فرزند دیگر هم دارم و دیگر قادر به تأمین هزینه‌های او نیستم. او بیان کرد: سفره‌ام خالی است. دو شیفت کار می‌کنم با این حال هزینه دارو و ایزی‌لایف پسرم به زحمت تأمین می‌شود و مستمری بهزیستی برای تهیه ایزی‌لایف دو روز او هم کافی نیست. دولت یا به معلولیت‌های شدید حمایت‌های مالی متناسب با هزینه‌های زندگی آنها بدهد یا هزینه دارو و درمان را برای این افراد رایگان کند. ما چه گناهی کرده‌ایم که فرزند معلول داریم یا عضوی از خانواده مان معلول هستند، این افراد هم حق زندگی دارند و دولت باید طبق قانون به نیازهای آنها پاسخ بدهد، اینکه مسوولان فقط وعده بدهند و در نهایت هم هیچ کاری انجام ندهند، فقط مشکلات ما را چند برابر می‌کند.
استعفاء مطالبه معلولان
ف.الف از مادران دارای فرزند معلول نیز گفت: رییس سازمان بهزیستی تخصص و دانش لازم برای مدیریت در بهزیستی را ندارد و انتصاب‌ها و انتخاب‌های او موید همین مطلب است بنابراین از او می‌خواهم با استعفای خود فضا را برای مدیران متخصص باز کند. او بیان کرد: کسی که بدون داشتن تخصص جایگاهی را احراز کند فاقد تقواست و قادری با قرارگیری در این جایگاه نه فقط به معلولان بلکه حتی به خودش هم خیانت می‌کند، چرا که قادر به دفاع از حق معلولان نیست.
۲۷۰ هزار تومان چه مشکلی را حل می‌کند
ابوالفضل.م نیز گفت: قادری نتوانست به دولت بگوید ۲۷۰ هزار تومان نه رفع‌کننده فقر مطلق است و نه در شأن معلولان. ما او را مقصر همه کم‌و کاستی‌ها می‌دانیم. او نمی‌تواند حمایت‌های شایسته معلولان را به آنها بدهد و برای خوشامد مافوقان خود در قبال حذف ردیف بودجه معلولان و سایر ظلم‌ها سکوت می‌کند. او با بیان اینکه بهزیستی سکوی پرتاب نیست بلکه محل خدمتگزاری است، افزود: ما نه خواستار صدقه هستیم و نه اجازه می‌دهیم دولت ما را به تکدی‌گری بیندازد بلکه فقط حقمان را می‌خواهیم.
دهک‌بندی ناعادلانه معلولان 