ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه در اولین نشست خبری خود در سال ۱۴۰۲ فرا رسیدن لیالی قدر را تسلیت گفت و فرا رسیدن روز قدس را گرامی داشت و با اشاره به توافقات اخیر ایران و عربستان برای از سرگیری روابط و بازگشایی سفارتخانه‌های دو کشور در تهران و ریاض اظهار کرد: بر اساس توافق صورت گرفته بین ایران و عربستان، هیات فنی عربستان سعودی در روز شنبه وارد تهران شد و این هیات در تهران و مشهد، اکنون مشغول بررسی شرایط و زمینه‌سازی برای بازگشایی سفارت عربستان در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد است.
و ی در این ارتباط افزود: همچنین ان‌شاءالله طی چند روز آینده شاهد عزیمت هیات ایرانی به عربستان برای زمینه‌سازی جهت بازگشایی سفارت ایران در ریاض و کنسولگری کشورمان در جده خواهیم بود. سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در بخشی دیگر از صحبت‌های خود در این نشست گفت: امیدواریم با توجه به شرایط جدید در منطقه، ما شاهد شکل‌گیری روند آتش‌بس پایدار در یمن و آماده شدن زمینه برای شکل‌گیری روند صلح پایدار متناسب با منافع ملت یمن با مشارکت تمام طرف‌های یمنی در این کشور باشیم.
کنعانی در پاسخ به سوالی در مورد تعیین سفرا بین ایران و عربستان گفت: در ارتباط با تعیین سفرا بین دو کشور گام‌های ابتدایی انجام شده است و روند در حال انجام است. وی همچنین گفت: بازگشایی سفارتخانه‌های ایران و عربستان و نمایندگی‌های دو کشور در جده و مشهد نیازمند انجام اقدامات اجرایی است که این اقدامات اجرایی در حال انجام است و ان‌شاءالله با انجام این اقدامات اجرایی شاهد تبادل سفر خواهیم بود. سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه توافق اخیر ایران و عربستان با بازخوردهای مثبتی در سطح منطقه مواجه شده است، گفت: حتما توافق اخیر ایران و عربستان، تاثیر مثبت و ایجابی در تقویت همکاری‌ها برای افزایش صلح و ثبات و تقویت مناسبات اقتصادی و تجاری بین دو کشور و منطقه خواهد داشت.
وی تاکید کرد: فضای جدید مناسبات بین ایران و عربستان، دارای تاثیرات مثبت و ایجابی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای است. کنعانی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با روابط ایران و عراق نیز گفت: روابط دو کشور در حال حاضر در ریل مناسبی قرار دارد و ما شاهد همکاری‌های سازنده دو کشور در حوزه‌های مختلف هستیم. وی ادامه داد: در حوزه‌های اقتصادی نیز شاهد روابط بسیار گرم و نزدیک بین تهران و بغداد با تامین منافع دو کشور هستیم و حجم مبادلات دو کشور بسیار قابل توجه است. سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: افق پیش روی روابط دو کشور ایران و عراق را افقی خوب و دلگرم‌کننده می‌بینیم.
کنعانی همچنین در مورد سفر اخیر وزیر حمل و نقل عراق به تهران نیز گفت: این سفر در استمرار گفت‌وگوها و مذاکرات دو کشور برای تقویت همکاری‌ها در زمینه حمل و نقل صورت گرفت. وی با بیان اینکه یکی از محورهای رایزنی‌ها در جریان این سفر توافق دو کشور برای ایجاد خط ریلی «شلمچه به بصره» بود، گفت: در این ارتباط، علیرغم توافق‌های قبلی، در این سفر توافق خوبی بین دو کشور برای انجام این پروژه صورت گرفت که به نظر ما توافق صورت گرفته عملیاتی و اجرایی است. کنعانی ادامه داد: دولت عراق تعهدات خود در این زمینه از جمله در مورد تامین بودجه را پذیرفت و طرف ایرانی نیز مسوولیت‌های اجرایی در این حوزه را بر عهده دارد. سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: به دلیل اینکه مناطقی که در این مسیر خط ریلی قرار دارند، مناطق جنگی و آلوده به مین هستند، توافق شد که عراقی‌ها همکاری‌های لازم را برای مین‌زدایی انجام دهند. وی گفت: امیدواریم بر اساس جدول زمان‌بندی در نظر گرفته شده که حدود یک سال و نیم است ما شاهد اتصال خط ریلی دو کشور باشیم. ما معتقدیم انجام این توافق، اثرات مثبتی را بر منافع دوجانبه ایران و عراق و دیگر کشورهای منطقه خواهد داشت. وی در ادامه درباره تحولات قفقاز اظهار کرد: نکته جدیدی در مواضع گذشته ایران در ارتباط با قفقاز نداریم که بخواهم در این جلسه اضافه کنم.
درباره حفظ مرزهای بین‌المللی بر مواضع گذشته خود تاکید داریم و تصریح داریم که مسائل بحرانی در منطقه باید در چارچوب رویکردهای سیاسی حل و فصل شود و تنش‌ها و برخوردهای نظامی کمکی به حل مسائل نخواهد کرد. کنعانی درباره سفر هیات بحرینی به ایران گفت: فضای مثبت ایجاد شده در منطقه به ویژه در ارتباط با فضای جدید و از سرگیری رسمی روابط ایران و عربستان بر کل منطقه تاثیر داشته است و درباره بحرین شاهد شگل‌گیری یک فضای مثبت توام با خوش‌بینی هستیم اما مایلم به استقبال تحولات آتی نرویم و اجازه دهیم کارها در مسیر سیاسی خود پیش رود.
قبلا دو هیات از ایران به بحرین رفته اند؛ یکی جهت بررسی آخرین وضعیت اماکن دیپلماتیک ایران در این کشور بود که شاهد همکاری بسیار خوب و توام با حسن نیت طرف بحرینی بودیم و هیات دوم هم هیات پارلمانی ایران برای شرکت در نشست بین‌المجالس بود و در این اجلاس هم فرصت‌های گفت‌وگوهای پارلمانی فراهم شد که آن هم مثبت بود و ان‌شاءالله باید منتظر ابتکارات آتی در تحولات دو کشور باشیم. سخنگوی وزارت خارجه در ادامه در ارتباط با روابط ایران و امارات گفت: روابط بین ایران و امارات رو به جلو است، به ویژه بعد از بازگشت سفیر امارات به تهران. با ابتکاراتی که انجام شد شاهد ارتقای سطح همکاری دو کشور بودیم و هیات‌های مختلف در سطوح متفاوت تبادل شد و در مجموع شاهد روند رو به جلو و تقویت همکاری‌ها در روابط دو جانبه هستیم و در ارتباط با سفرهای مقامات عالی دو کشور هماهنگی‌ها در حال انجام است که در زمان خود اطلاع‌رسانی می‌شود.
کنعانی درباره برجام تصریح کرد: از ابتدای دولت سیزدهم تاکید شده است که در حوزه همسایگی و آسیا اولویت‌های جدید را در سیاست خارجی تعریف خواهیم کرد و در این چارچوب تلاش‌های دستگاه دیپلماسی افزایش یافت و در نتیجه تلاش‌هایی که شد و فرصت‌هایی که در منطقه بود شاهد شکل‌گیری فضای توام با همکاری و ایجاد صفحه جدید بودیم. اما تمرکز دولت بر همسایگان و بر منطقه آسیا و شرق به معنای نادیده گرفتن ظرفیت‌های موجود در دیگر مناطق جغرافیایی یا پرونده‌های مهم باقی مانده از قبل از جمله موضوع هسته‌ای نیست. ما همواره اعلام کردیم به دنبال احترام متقابل متناسب با مصالح مشترک هستیم. به ویژه حوزه اروپا هیچ‌وقت از این قاعده مستثنی نبوده است اما روابط میان کشورها دو طرفه است و نیازمند اراده مشترک برای ارتقا آن است.
وی ادامه داد: اروپا زمان قابل توجهی را در تحکیم روابط با ایران از دست داد و در این ارتباط تصمیم در اختیار اروپاست می‌تواند خطاهای گذشته را اصلاح کند. البته شاهد برخی اقدام‌ها و ابتکارهای سیاسی جدید از سوی برخی کشورهای اروپایی به‌طور دو جانبه یا ابتکارهای چندجانبه بودیم و گفت‌وگوهای خوبی هم انجام شد. ایران نفس این اقدامات را مثبت می‌داند و از آن استقبال می‌کند و متناسب با هر گام آنها، ما هم گام مثبت بر می‌داریم. سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد که دنیا فقط اروپا و امریکا و چند کشور اروپایی نیست در عین حال که روابط ما با تعداد قابل توجهی از کشورهای اروپایی خوب است. وی ادامه داد: موضوع هسته‌ای هم در این رابطه مستثنی نیست و یکی از موضوعات مهم سیاست خارجی که از ابتدا مورد توجه بود و پای میز مذاکره برای آن حاضر شدیم، است.
ایران بر مبنای مذاکرات انجام شده و پیش‌نویس‌هایی که انجام شده آماده جمع‌بندی و زمینه‌سازی اجرای آن است به شرط اینکه همه طرف‌ها به تعهدات خود برگردند. رویکرد ما فراگیر و متوجه همه طرف‌های منطقه و فرامنطقه‌ای است. کنعانی درباره آخرین تحولات مربوط به آزادی زندانیان ایرانی و امریکایی اظهار کرد: گام‌هایی در این رابطه انجام شد و همچنین تلاش‌هایی از سوی کانال مشخصی که در این زمینه قبلا هم ایفای نقش داشته، در حال انجام شدن است و امکان تبادل در آینده نزدیک بر اساس توافق قبلی وجود دارد به شرط اینکه طرف مقابل به تعهد خود ملتزم باشد.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره روابط ایران و آذربایجان و تحولات اخیر با تاکید بر اینکه روابط با جمهوری آذربایجان به عنوان کشور همسایه حایز اهیمت است و ما تاکید داریم که باید بر روی منافع و مصالح مشترک تمرکز کنیم و اجازه سوءاستفاده به طرف‌هایی که مایل هستند با ایجاد اختلاف و تنش با کشورهای منطقه و همسایه منافع نامشروع خود را محقق کنند داده نشود، افزود: در ارتباط با آذربایجان تاکید کردیم بر ضرورت توسل به چارچوب‌های سیاسی و پرهیز از مسائل اختلافی در رسانه‌ها و تریبون‌ها و تاکید کردیم روابط ما دشمنانی دارد که مایل نیستند این روابط مبتنی بر احترام متقابل پیش رود.
