سنا|
براساس بند (۸) ماده ۷ قانون بازار اوراق بهادار، اتخاذ تدابیر لازم جهت پیشگیری از وقوع تخلفات در بازار اوراق بهادار از وظایف سازمان بورس و اوراق بهادار قلمداد شده است. بر همین اساس هیات‌مدیره محترم سازمان در تاریخ ۷ شهریور ماه ۱۴۰۱ اقدام به تعیین اولویت‌های کاری بازار سرمایه در حوزه پیشگیری از ناهنجاری‌ها کرده است. در همین راستا محمدمهدی منتظری، رییس اداره پیشگیری از ناهنجاری‌ها و ارتقای سلامت بازار سرمایه اظهار کرد: اولویت‌های بازار در خصوص پیشگیری از ناهنجاری‌ها، بر اساس گزارش‌های آماری اداره پیشگیری تعیین و ارایه شده است که به سه حوزه جرایم، تخلفات و اختلافات تقسیم‌بندی می‌شود. وی اضافه کرد: در سند پیشگیری از وقوع تخلفات و جرایم در حوزه بازار سرمایه، مصوب شورای عالی بورس اوراق بهادار به تهیه الگوهای گزارش‌دهی و جمع‌آوری آمار و اطلاعات ناهنجاری‌ها و به روزآوری مستمر آنها جهت تحلیل علمی، علت‌شناسی وقوع تخلفات و جرایم، سایر ناهنجاری‌ها و همچنین اولویت‌بندی آنها جهت بررسی، آسیب‌شناسی و ارایه راهکارهای پیشنهادی به عنوان یکی از فرآیندها و راهکارهای تکلیفی در این سند مورد تأکید قرار گرفته که در همین راستا اداره پیشگیری از ناهنجاری‌ها اقدام به تهیه و به‌روزرسانی آمار و اطلاعات فصلی و ارایه آنها به هیات‌مدیره سازمان کرده است. منتظری افزود: با توجه در تعدد و فراوانی عناوین جرایم و تخلفات در بازار سرمایه، اداره پیشگیری با در نظر گرفتن عناوین ناهنجاری‌هایی که بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده‌اند، اولویت‌های حوزه پیشگیری را پیشنهاد کرده که برای نخستین‌بار اولویت‌های مذکور به موجب این مصوبه در دستور کار قرار گرفته است. رییس اداره پیشگیری از ناهنجاری‌ها ادامه داد: به موجب این مصوبه، اداره پیشگیری سازمان با همکاری واحدهای ذی‌ربط سازمان از جمله واحدهای نظارتی، تمامی تشکل‌های خود انتظام و شرکتهای تابعه به صورت فصلی اقدام به تجمیع آمار ناهنجاری‌ها به منظور آسیب‌شناسی و تعیین گلوگاه‌های مخاطره آمیز و ارایه گزارش به هیات‌مدیره سازمان می‌کند. وی افزود: برگزاری جلسات آسیب‌شناسی و ارایه راهکارها با هدف پیشگیری از جرایم، تخلفات و اختلافات پرتکرار، به صورت منظم و با حضور تمامی متولیان امر در سازمان، بورس‌ها، کانون‌ها و شرکتهای تابعه در دستور کار اداره پیشگیری از ناهنجاری‌ها قرار گرفته که در نهایت گزارش راهکارهای پیشگیرانه پیشنهادی به صورت دوره‌ای جهت تصویب راهکارهای پیشنهادی ارایه خواهد شد. رییس اداره پیشگیری از ناهنجاری‌ها و ارتقاء سلامت بازار سرمایه همچنین در خصوص مصوبه دیگر هیات‌مدیره سازمان مطرح کرد: سند پیشگیری از تخلفات و جرایم در حوزه بازار سرمایه مصوب 26 شهریور ماه ۱۳۹۸ شورای عالی بورس و اوراق بهادار در راستای اجرای تکالیف موضوع بندهای ۸ و ۱۱ ماده ۷ قانون بازار اوراق بهادار دائر بر «اتخاذ تدابیر لازم جهت پیشگیری از وقوع تخلفات در بازار سرمایه» و «اتخاذ تدابیر ضروری و انجام اقدامات لازم به منظور حمایت از حقوق و منافع سرمایه‌گذاران در بازار اوراق بهادار»، برای مدت سال به تصویب رسیده بود که در شهریور سال ۱۴۰۱، سند مذکور منقضی شده است. منتظری بیان کرد: پیرو مصوبه اخیر هیات‌مدیره محترم سازمان بورس و اوراق بهادار آسیب‌شناسی سند پیشگیری به منظور اصلاح و تبدیل آن به ضوابطی دایمی برای اجرای توسط متولیان امر در بازار سرمایه در دستور کار اداره پیشگیری قرار گرفته است. از آنجایی که هدف از تصویب این سند تلاش در جهت ارتقای سلامت و بهداشت محیط کسب و کار بازار سرمایه با استفاده از راهکارهای پیشگیرانه بوده است، شورای عالی بورس در این سند مقرر داشته که تمامی واحدهای نظارتی و اجرایی سازمان، کلیه تشکل‌های خودانتظام و شرکتهای تابعه سازمان، راهکارهای پیشگیرانه مصوب را در دستور کار قرار دهند تا هدف مذکور محقق بشود. اداره پیشگیری از ناهنجاری‌ها و ارتقای سلامت بازار سرمایه، به عنوان دبیرخانه اجرایی سند، علاوه بر نظارت مستمر بر اجرای آن در طی سه سال گذشته، در پایان دوره نیز اقدامات صورت گرفته توسط مجریان در راستای اجرای فرآیندها و راهکارهای بیستگانه مندرج در بند «د» سند را به هیات‌مدیره سازمان بورس و شورای عالی بورس و اوراق بهادار ارایه کرده است. رییس اداره پیشگیری از ناهنجاری‌ها و ارتقاء سلامت بازار سرمایه افزود: علاوه بر اقدامات اداره پیشگیری از ناهنجاری‌ها و ارتقای سلامت بازار سرمایه، مطابق گزارش‌های واصله از مجریان سند، بیش از ۶۰۰ اقدام پیشگیرانه خرد و کلان توسط سایر مجریان (واحدهای نظارتی و اجرایی سازمان، تشکل‌های خودانتظام و شرکتهای تابعه سازمان) صورت گرفته که برخی از مهم‌ترین موارد بدین شرح است:
۱) تهیه و تدوین پیشنهادات سازمان در اصلاح قانون بازار اوراق بهادار در راستای متناسب‌سازی مجازات‌ها جهت افزایش میزان بازدارندگی، تقویت ضمانت اجرای نقض قوانین و مقررات حوزه بازار سرمایه و پیش بینی تکالیف در حوزه ارایه آموزش‌های مالی و حقوقی عمومی به سرمایه‌گذاران در راستای پیشگیری اجتماعی از تخلفات و جرایم و اختلافات.
۲) تدوین لایحه مدیریت تعارض منافع در بازار سرمایه در راستای افزایش شفافیت در بازار سرمایه و مدیریت موقعیت‌های تعارض منافع در بازار سرمایه.
۳) تدوین و تصویب دستورالعمل تشویق گزارشگران ناهنجاری در بازار سرمایه در راستای استفاده از مشارکت عمومی در کشف زودهنگام ناهنجاری‌های بازار سرمایه.
۴) فراهم ساختن قابلیت احراز هویت چندعاملی در سامانه معاملات برخط در راستای کاهش امکان سوءاستفاده از کد معاملاتی غیر.
۵) راه‌اندازی و به‌کارگیری سامانه‌های نظارتی نظیر سنم، بیدار، نامک و... در راستای ارتقای کیفیت نظارت بر معاملات بازار و پیشگیری از وقوع تخلفات و جرایم معاملاتی.
۶) الکترونیکی کردن فرآیندهایی نظیر برگزاری مجامع، افزایش سرمایه از محل پذیره نویسی حق تقدم و توزیع سود اوراق بهادار، توثیق و توقیف مکانیزه اوراق بهادار در راستای افزایش دقت و سرعت در ارایه خدمات به عموم سرمایه‌گذاران.
۷) ایجاد دسترسی آزاد به اطلاعات در جهت شفافیت و حمایت از حقوق شهروندی از طریق سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات (پاسخگویی به موقع به درخواست‌های ثبت شده در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات).
۸) اقدام در راستای تشکیل دوایر پیشگیری در تشکل‌های خودانتظام با هدف هم‌افزایی در جهت پیشگیری از ناهنجاری‌ها و سوء جریانات بازار سرمایه و اجرای هماهنگ بندهای بیستگانه قسمت «د» سند پیشگیری.
۹) ارسال پیامک در سطح ملی با موضوع هشداردهی درخصوص ناهنجاری‌های بازار سرمایه و ارتقاء سواد مالی و حقوقی عمومی فعالان بازار سرمایه.
۱۰) تولید و پخش برنامه‌های آموزش و فرهنگ‌سازی بازار سرمایه از رادیو و تلوزیون در راستای ارتقاء سطح آگاهی عمومی نسبت به بازار سرمایه و پیشگیری از ناهنجاری‌های ناشی از ناآگاهی سرمایه‌گذاران.
۱۱) پیگیری و اقدام در راستای تخصیص شعب قضایی رسیدگی‌کننده به جرایم بازار سرمایه در راستای افزایش کیفیت و سرعت رسیدگی به جرایم حوزه بازار سرمایه.
منتظری در پایان سخنان خود بیان کرد: مطابق مصوبه هیات‌مدیره محترم سازمان بورس مقرر شده است اداره پیشگیری از ناهنجاری‌ها و ارتقاء سلامت بازار سرمایه مکلف شده تا ضمن آسیب‌شناسی سند سابق و با استفاده از الگوهای سندنگاری ملی با توجه به تجارب حاصله در سایر حوزه‌ها (نظیر سند تحول قضایی و سندهای سایر کشورها و سازمان‌های بین‌المللی نظیر آیسکو) نسبت به اصلاح سند پیشگیری از تخلفات و جرایم در حوزه بازار سرمایه اقدام کند تا سند و راهبردها و راهکارهای پیشگیرانه مندرج در آن پاسخگوی نیازهای روز بازار سرمایه در زمینه پیشگیری از ناهنجاری‌های حوزه بازار سرمایه و حمایت از حقوق و منافع سرمایه‌گذاران باشد.
