گروه دانش و فن | مرجان محمدی|
در خالی که طی چند روز گذشته وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات خبر از بازگشایی سامانه همتا برای ثبت گوشی مسافری داد و اعلام کرد با رایزنی‌های صورت گرفته از این پس مسافران می‌توانند همانند گذشته گوشی وارداتی و مسافری خود را بر روی این سامانه ثبت کنند و فعال شود، اما به نظر می‌رسد یک روز بعد از انتشار این خبر سامانه همتا دوباره از دسترس خارج شد، مساله‌ای که باعث سردرگمی کاربران و فعالان بازار تلفن همراه شده است . این در حالی است که در گذشته مسافران می‌توانستند طی یک سال یک گوشی وارد کنند و با ثبت شناسه در بخش گوشی مسافری از گوشی وارداتی خود استفاده کنند، اما بعد از مدتی این طرح دچار مشکل شد، و به منظور جلوگیری از برخی سوءاستفاده‌ها این سامانه از دسترس خارج شد .
گفتنی است با اجرایی شدن رجیستری بر روی تمامی برندها تنها گوشی‌ها یی در شبکه فعال می‌شوند که شناسه آنها در سامانه ثبت شده باشد، چرا که رجیستری برای جلوگیری از ورود گوشی قاچاق به کشور اجرایی شد به طوری که در این طرح مقرر شد تنها محموله‌هایی که از طریق مبادی رسمی (گمرکی) وارد کشور می‌شوند، سریال‌شان در مرکز داده تعبیه شده ثبت شود تا زمانی که مشترکان سیم‌کارت خود را در آن قرار می‌دهند، امکان استفاده از آن گوشی‌ها وجود داشته باشد. در غیر این صورت اگر گوشی خارج از مسیر رسمی (مبادی گمرکی) وارد کشور شده باشد، به دلیل آنکه سریال آنها در سامانه مذکور ثبت نشده، امکان استفاده از آن در شبکه اپراتورها وجود نخواهد داشت.
چرا که بسیاری از مسوولان معتقدند که 95 درصد واردات گوشی از مبادی قاچاق و غیر‌رسمی وارد کشور می‌شود، از همین رو با ساماندهی و اجرای طرح رجیستری به راحتی می‌توان مانع از ورود گوشی قاچاق به کشور شد . طرحی که با اجرایی شدنش قیمت گوشی را دربازار به یک‌باره بین 20 تا 40 درصد افزایش داد و بسیاری از فروشندگان با این بهانه که گوش‌های آنها از مبادی رسمی وارد شده است و قاچاق نیست قیمت‌ها را افزایش دادند، اما هنوز مدت زمان زیادی از طرح نگذشته بود که خبر رسید برخی واردکنندگان تلفن همراه با یک پاسپورت و یک کد ملی بالغ بر 5 هزار گوشی را از گمرک ترخیص می‌کنند، مساله‌ای که بلافاصله با واکنش وزیر ارتباطات و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی مواجه شد بطوری که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: از این پس رجیستری گوشی‌های مسافری با محدودیت کد ملی انجام خواهد شدو هر مسافر به ازای کد ملی و شماره پاسپورت خود می‌توانند فقط یک گوشی موبایل وارد کشور کرده و در سامانه رجیستری ثبت کنند.
در همین خصوص حسین فلاح جوشقانی، معاون وزیر ارتباطات اعلام کرد: از آنجا که برخی از افراد در سامانه آنلاین طرح رجیستری با یک پاسپورت و یک کد ملی، به تعداد نامحدود اقدام به ثبت گوشی مسافری کردند و هیچ محدودیتی برای این کار نداشتند و در این خصوص سوءاستفاده‌های زیادی صورت گرفت، به منظور جلوگیری از این سوءاستفاده‌ها سامانه رجیستری را به سامانه نیروی انتظامی متصل کرده‌ایم تا محدودیت واردات با کد ملی ایجاد کنیم؛ یعنی هر مسافر به ازای کد ملی و شماره گذرنامه خود فقط یک گوشی موبایل می‌تواند وارد کرده و آن را رجیستری کند. در حالی که این روند ادامه داشت و مسافران می‌توانستند صرفا یک گوشی وارد کنند و با ثبت آن بر روی سامانه گمرک یا همان همتا آن را درشبکه فعال کنند، به یک‌باره این روند متوقف شد، روندی که با اعتراض بسیاری از کاربران همراه بود تا اینکه طی چند روز اخیر خبرهایی مبنی بر بازگشایی و متعاقبا از دسترس خارج شدن سامانه همتا منتشر شد تا جایی که روز گذشته گمرک ایران اعلام کرد: فعالیت سامانه اظهار گوشی‌های مسافری به گمرک ادامه دارد و این سازمان پیشنهاد داده تا برای رفع مشکلات مربوط به گوشی‌های تلفن همراه مسافری واردات گوشی‌های تلفن همراه به صورت تجاری آسان‌تر شود.
در توضیحات گمرک آمده است: سامانه گوشی‌های مسافری گمرک همچنان فعال است و موضوع چگونگی فعالسازی گوشی‌های مسافری مربوط به سیاست‌گذاری سایر نهادها است که گمرک در این خصوص صرفاً یک سازمان مجری است. در این مورد کمیته راهبری طرح رجیستری سیاست‌گذاری می‌کند که زیرنظر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز فعالیت دارد و گمرک مجری تصمیمات و سیاست‌های این کمیته در حوزه رجیستری گوشی‌های تلفن همراه مسافری بوده و سامانه ثبت اطلاعات گوشی‌های مسافری طبق ضوابط و سیاست‌های این کمیته همچنان فعال است.
در حال حاضر پس از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی تلفن همراه توسط شخص متقاضی، طبق قوانین و مقررات مربوطه، اطلاعات از طریق سرویس «ارسال اطلاعات تلفن همراه» که زیرنظر وزارت صنعت، معدن و تجارت فعالیت دارد برای سایر سامانه‌ها جهت صحت‌سنجی اطلاعات و به سامانه همتا جهت فعالسازی گوشی‌های تلفن همراه ارسال می‌شود.
حال به نظر می‌رسد با دستورالعمل‌های جدید و راستی‌آزمایی که قرار است از این پس صورت بگیرد باید در انتظار چالش‌های جدید هم برای کاربران و هم برای واردکنندگان رسمی تلفن همراه باشیم . این در حالی است که با اجرایی شدن رجیستری برای بار دوم در کشور قرار بر این بود تا این طرح مانع ورود گوشی قاچاق به کشور شود، مساله‌ای که به نظر می‌رسد همچنان ادامه دارد و هنوز هم هستند وارد‌کنندگانی که از مبادی غیر‌رسمی اقدام به واردات گوشی تلفن همراه می‌کنند و ازآنجا که می‌توانند قوانین رجیستری را دور بزنند، توانسته‌اند کالاهای وارداتی خود را در شبکه فعال و به فروش برسانند . در هر صورت بهتر است کمیته راهبردی رجیستری قوانین خاص و سخت‌تری را وضع کند تا در این بین هم واردکنندگان رسمی تلفن همراه متضرر نشوند و هم کاربران بتوانند با خیال راحت اقدام به خرید گوشی تلفن همراه کنند .
