داستانِ گل‌نوشته‌های توقیفی یاسوج چه بود؟

۱۳۹۷/۱۱/۰۶ - ۰۰:۵۱:۲۹
کد خبر: ۱۳۸۴۵۵
داستانِ گل‌نوشته‌های توقیفی یاسوج چه بود؟

مطالعات و تحقیقات میدانی باستان‌شناسی نشان می‌دهد که ۳۹ گِل‌نوشته توقیفی در ۱۳ سال قبل، که به موزه یاسوج تحویل داده شده به احتمال بسیار زیاد از استقرارگاه گشتاسبی در استان کهگیلویه و بویراحمد کشف شده‌اند. مالک قطعه زمین قرار گرفته در روستای خان‌احمد در روستای باشت در استان کهگیلویه و بویراحمد معتقد است زمینش که امروز باستان‌شناسان آن را به نام «گشتاسپی» می‌نامند، قطعه زمینی هموار در دامنه صخره‌ای کوه بوده که احتمالا در سده‌های میانه اسلامی به منظور زراعت سکوبندی شده بود و به دلیل داشتن خاک باستانی در دل تپه، کشاورزان از خاک آن استفاده می‌کردند تا مالک زمین نیز در اواخر دهه ۱۳۸۰ شمسی، تصمیم می‌گیرد در این زمین هندوانه کشت کند، اما این‌بار شانس با این کشاورز یار نیست، او که برای کشت هندوانه نیازمند شخمی عمیق‌تر است در زمان انجام این کار، ده‌ها گل‌نوشته میخی به دست می‌آورد، اما به جای تحویل آنها به متصدیان این حوزه فرهنگی، درصدد فروش غیرقانونی آنها برمی‌آید، ولی در زمان خرید و فروش به دام می‌افتد و الواح در اختیار او توقیف می‌شوند. اما امروز دیگر علاوه بر اتفاقات گذشته، توسعه‌ بزرگراه و ایجاد زیرسازی‌ها در این محل، باعث شده تا خاک زمین آشفته و درهم باشد، با کشف الواح و نشان دادن موقعیت مکانی زمین توسط مالک، باعث می‌شود تا باستان‌شناسان به این منطقه بروند. مالک زمین در زمان کشت و کار در باغ نیز اشیایی را به دست آورده بود که سه قطعه شکسته از سه گل‌نوشته مجزا ـ دو قطعه گل‌نوشته میخی، یک قطعه نیز از گل نوشته‌ای است که فقط جای مُهر آن باقی مانده ـ، تعدادی ساغر کف‌دگمه‌ای و کاسه و پیاله‌ای شکسته را نیز به دست آورده بود که به هیات کاوش تحویل داد.  محمدتقی عطایی، سرپرست هیات باستان‌شناسی روستای «خان‌احمد» یاسوج، به تحویل ۳۹ گل‌نوشته سالم و شکسته‌ توقیفی در اواخر دهه ۱۳۸۰ شمسی اشاره می‌کند و به ایسنا می‌گوید: با تحقیقات بعدی مشخص شد که این گِل نوشته‌ها از شهرستان باشت در استان کهگیلویه و بویراحمد و از نزدیکی روستای «خان‌احمد» به دست آمده‌اند. پس از آن در سه مرحله از محل احتمالی این استقرارگاه بازدید و سپس بررسی و مطالعه بیشتری انجام شد، نخست هیاتی از سوی پژوهشکده باستان‌شناسی مامور گمانه‌زنی در این استقرارگاه شد که نتایج به دست آمده نشان داد در هیچ‌کدام از گمانه‌ها نهشته باستان‌شناختی در نقاط مختلف وجود ندارد، ولی از بین خاک‌های درهم و آشفته، چند قطعه سفال عیلامی به دست آمد. او به بررسی‌های فراگیر باستان‌شناسی در شهرستان گچساران در سال ۱۳۸۸ اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: در بررسی‌های فراگیر باستان‌شناختی شهرستان گچساران، محل این محوطه بطور دقیق بررسی و علاوه بر کشف تعداد بیشتری سفالِ سطحی عیلامی، قطعه کوچکی از یک گل نوشته نیز به دست آمد. او نقطه به دست آمده در این کشف را به عنوان منشأ احتمالی گِل‌نوشته‌های کشف شده در آن زمان می‌داند که مورد توجه قرار گرفت و می‌افزاید: در سال‌های اخیر توسعه بزرگراه جنوب کشور که از باشت و گچساران می‌گذشت، اجرایی شد. با تسطیح زمین و زیرسازی محور جدید بزرگراه، قسمت بزرگی از استقرارگاه گشتاسپی از بین رفته بود، ولی در زمان تسطیح، خاک‌های مملو از سفال استقرارگاه در کنار جاده و نزدیک تنها درخت بزرگ بلوط انباشته شده بود.

 

ارسال نظر