اعتیاد یکی از معضلات اجتماعی ایران است که هرچه برای حل شدنش تلاش‌های بیشتری می‌شود و متخصصان بیشتری به میدان می‌آیند،گره حل شدنش کورتر می‌شود. با وجود آنکه اجرای برنامه‌های مختلف از سوی سازمان‌های متولی حل این معضل در سال‌های اخیر اجرا شده است اما آمارها حکایت از آن دارد که بهبودی چندانی در زمینه ریشه‌کنی اعتیاد حاصل نشده است. آنطور که معاون وزیر کشور و رئیس سازمان امور اجتماعی کشور اعلام کرد، نگرش مثبت به مصرف مواد مخدر در کشور در حدود 27 درصد است که رقم بالایی دارد چرا که سالانه 4 هزار نفر در کشور در اثر سوءمصرف مواد مخدر می میرند. این وضعیت در حالی است که در مقابل رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور بر این باور است که مراکز نگهداری از معتادان شهرداری تهران، به عنوان شهری که میزان شیوع اعتیاد و آمار مصرف‌کنندگان در آن بالاست، به حالت تعطیل درآمده است.
اعتبار طرح‌های پیشگیری
آمار بالای شیوع اعتیاد در حالی است که تقی رستم‌وندی، معاون وزیر کشور و رئیس سازمان امور اجتماعی کشور معتقد است در حوزه پیشگیری و آگاه سازی در خصوص مصرف مواد مخدر آن طور که باید کار نشده است. او روز گذشته، در نشست با مدیران کل امور اجتماعی استانداری های استان های دارای مراکز ماده 16 در تبریز درباره این موضوع بیان کرد: «امسال طی تفاهم نامه همکاری ستاد مبارزه با مواد مخدر با آموزش و پرورش به ارزش 200 میلیارد ریال برای دانش آموزان دوره های اول و دوم متوسطه طرح پیشگیری از اعتیاد اجرا می شود. صدا و سیما آن طور که باید در حوزه آگاه سازی ورود نکرده است، در حالی که کمیته امداد توانسته در این خصوص به خوبی ورود و با ارائه پیام‌های مختلف آگاه سازی کند. این وضعیت در حالی است که نگرش مثبت به مصرف مواد مخدر در کشور در حدود 27 درصد که رقم بالایی است، سالانه 4 هزار نفر در کشور در اثر سوءمصرف مواد مخدر می میرند.»
رستم وندی بیان کرد: «100 میلیارد ریال نیز برای ساخت انیمیشن و برنامه های مختلف به صدا و سیما داده شده است.تا زمانی که در حوزه پیشگیری و آگاه سازی، اقدام های اساسی انجام نشود حتی اگر دهها مرکز ماده 16 در یک شهر تاسیس شود، باز به نتیجه دلخواه نخواهیم رسید. فعالیت موثر و پیشگیری از آسیب های اجتماعی مانند مواد مخدر، حاشیه نشینی، طلاق و سرقت از برنامه های اولویت های دار دولت تدبیر و امید است.»
افزایش ظرفیت نگهداری معتادان
اظهارات رئیس سازمان امور اجتماعی کشور درباره مرگ سالانه 4 هزار مصرف کننده مواد مخدر در کشور در حالی است که تهران به عنوان اصلی‌ترین کلانشهر کشور آمار بالایی از معتادان را به خود اختصاص داده اما به نظر می‌رسد میان سازمان‌های متولی رسیدگی به وضعیت معتادان در این شهر هنوز هماهنگی لازم وجود ندارد که سبب شده زیرساخت‌های مناسب در پایتخت وجود نداشته باشد.
رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور درباره این موضوع بیان کرد: « در حال حاضر مسئولیتی در خصوص گرمخانه‌های شهرداری نداریم، اما چندین جلسه با مسئولان شهرداری برگزار کردیم و قرار شد به نوعی با شهرداری در خصوص گرمخانه‌ها همکاری کنیم. این همکاری نیز در چند سطح است. مطابق قوانین موجود ما می‌توانیم این زیرساخت‌ها را در اختیار بگیریم، اما تامین منابع مالی آن با ما نیست و باید در خصوص منابع آن نیز تعیین تکلیف شود.
مدیریت این سامان‌سراها و گرمخانه‌ها باید به بخش غیردولتی واگذار شود
فرید براتی سده افزود: 16 سرپناه در بهزیستی نیز در فصل سرما برای پذیرش افراد بی‌خانمان آماده شده است. تیم‌های سیار نیز برای جمع‌آوری افراد بی‌خانمان و انتقال آنها به این سرپناه‌ها نیز سامان‌دهی شده‌اند.
رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور در بخش دیگری از صحبت‌هایش تصریح کرد: «بیش از 8 هزار ظرفیت نگهداری معتادان متجاهر از سوی سازمان بهزیستی در تهران ایجاد شده است، اما مراکز بهاران شهرداری به صورت تعطیل و نیمه تعطیل است اگر هم استفاده شود نزدیک به 500 الی 600 نفر ظرفیت دارند، در حالی که البته طبق قانون برنامه ششم و مصوبات شورای اجتماعی کشور شهرداری باید در زمینه کارتن‌خواب‌ها، معتادان متجاهر و افراد بی‌خانمان فعالیت بیشتری داشته باشد.»
براتی سده خاطرنشان کرد: «ما با منابع بسیار محدودی اقدمات‌مان را در سازمان بهزیستی پیش می‌بریم و برای فعال کردن 22 مرکز توانمندسازی در سراسر کشور یک میلیارد و 300 میلیون فقط منابع مالی در اختیار داریم، در حالی که شنیده می‌شود برای مراکزی مانند بهاران رقم‌های بسیاری اختصاص داده شده بود. »
وی ادامه داد: « معتقدم باید به صورت روشن و شفاف مشخص شود که این منابع به چه اشخاصی داده شده و چگونه هزینه شده است چراکه با این منابع می‌توان اقدامات زیادی انجام داد. اگر به بخش غیرخصوصی نیز واگذار شده است نظارت از این مراکز را به سازمان بهزیستی بسپارند تا براساس پروتکل‌های سازمان بهزیستی نظارت انجام شود.»
رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور درباره ظرفیت مراکز نگهداری زنان کارتن‌خواب و بی‌خانمان گفت: « ممکن است زن آسیب دیده در شهر تهران بسیار باشد اما ما فقط متولی زنان معتاد متجاهر هستیم و در تهران براساس اعلام ستاد مبارزه با مواد مخدر هزار زن معتاد متجاهر وجود دارد. در حال حاضر نیز هر تعدادی که جمع‌آوری و به ما تحویل دادند ما نگفتیم جا نداریم و همه آنها را نگهداری کردیم. در یک دوره 400 نفر جمع‌آوری شدند و اخیرا حدود 120 زن معتاد متجاهر به ما تحویل داده شده است. در حال حاضر نیز ظرفیت خالی برای زنان معتاد متجاهر داریم.»
براتی‌سده با تاکید براینکه مراکز معتادان متجاهر فقط برای ارائه خدمات به آنها در نظر گرفته شده است و محل جمع آوری همه آسیب دیدگان، متکدیان، بی‌خانمان‌ها و ... نیست، تصریح کرد: « با هماهنگی‌هایی که بین دستگاه‌های متولی صورت گرفته ظرفیت نگهداری معتادان متجاهر در تهران تا پایان سال افزایش پیدا خواهد کرد و بیش از 5 هزار ظرفیت جدید در تهران ایجاد خواهد شد.»
