گروه راه و شهرسازی|
نرخ اجاره‌بها در سال جاری به‌شدت رشد کرده است و تلاش‌ها برای ساماندهی این بازار از سوی دولت هم بی‌نتیجه مانده است. دراین میان، مدیر بازنگری طرح جامع مسکن معتقد است که قیمت مسکن، نرخ تورم و سودآوری بازارهای موازی، سه عامل اصلی موثر بر روند بازار اجاره هستند که دولت می‌تواند از طریق وارد کردن واحدهای مسکن مهر بدون متقاضی به بازار اجاره، گروه‌های آسیب‌پذیر این بخش را ساماندهی کند یا آنکه دولت می‌تواند با پرداخت یارانه اجاره، کمک بزرگی به اقشار کم‌درآمد و اجاره‌نشین جامعه کند.
فردین یزدانی گفت: قیمت مسکن و نرخ تورم هر دو اثر هم جهت بر روند رشد (تغییر) اجاره‌بها دارند. بررسی روند این شاخص‌ها حاکی از آن است که در بلندمدت نرخ رشد اجاره‌بها در تطابق با تورم عمومی قرار دارد. اما این به معنای تطابق کامل این دو شاخص در کوتاه‌مدت نیست و طبیعی است که تغییرات کوتاه‌مدت تحت تاثیر عوامل متعدد اقتصادی و روانی خواهد بود. او ادامه داد: به بیان دیگر میزان افزایش اجاره‌بهای مسکن در یک‌سال مشخص، اختلاف شدید با میانگین افزایش بلندمدت اجاره‌بها دارد و در تهران میانگین رشد اجاره‌بها در برخی سال‌ها بیش از ۲۰ درصد و در برخی دیگر کمتر از ۱۰ درصد بوده است، این نوسان شدید به چرخه‌های رکود و رونق مسکن برمی‌گردد.
یزدانی با بیان اینکه میزان عرضه مسکن و عوامل روانی یا فصلی نیز در اثرگذاری بر بازار مسکن قابل چشم‌پوشی نیستند، افزود: طبیعی است که هرچه تعداد واحدهای عرضه شده به بازار اجاره بیشتر باشد، میزان اجاره‌بها کمتر خواهد بود.
به گفته او، با وجود رابطه غیرمستقیم میان عرضه و نرخ کرایه، از یک سو طی سال‌های اخیر تولید مسکن کاهش داشته و از سوی دیگر فزونی تولید در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰، پدیده افزایش تعداد خانه‌های خالی را به دنبال داشته است، بنابراین نمی‌توان قضاوت دقیقی از کمبود واحد اجاره‌ای در مجموعه بازار داشت، اما در سطح واحدهای کوچک‌متراژ با توجه به ساختار عرضه، با اندکی کمبود مواجه هستیم.
به گفته یزدانی، علاوه بر این سه فاکتور، عوامل روانی که اغلب در سه ماهه دوم سال به دلیل تقارن با فصل نقل و انتقالات بروز می‌کند، در افزایش هیجانی اجاره‌بها اثرگذار است.
به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، مدیرعلمی طرح جامع مسکن با اشاره به بسته‌های طراحی شده برای ساماندهی بازار اجاره تصریح کرد: طی سال‌های گذشته بسته‌های متعددی جهت کاهش تاثیر عوامل متعدد ذکر شده بر روند رشد نرخ اجاره‌بها از سوی متولیان و سیاست‌گذاران بخش مسکن ارایه شده است. برای سال جاری هم همزمان با آغاز فصل جابه‌جایی و نقل و انتقالات این پیشنهادها به عناوین مختلف تکرار شده است. اما الگوی تجربه شده در سایر کشورها نشان می‌دهد یکی از محورهای بااهمیت برای ساماندهی بازار اجاره، تقسیم‌بندی این حوزه به چند گروه برای تنظیم برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت است. یزدانی گروه نخست را بازار اجاره گروه‌های آسیب‌پذیر دانست و افزود: با تدوین برنامه کوتاه‌مدت می‌توان درمان موقتی برای ساماندهی این گروه در نظر گرفت. به نظر می‌رسد مناسب‌ترین روش برای این گروه، پیش‌بینی تسهیلات با نرخ سود پایین برای تامین بخشی از مبلغ ودیعه است. این در حالی است که در حال حاضر دولت به دلیل شرایط سخت اقتصادی امکان ارایه چنین تسهیلاتی را ندارد. او ادامه داد: در عین حال دولت می‌تواند از طریق وارد کردن بخشی از واحدهای مسکن مهر بدون متقاضی به بازار اجاره، بخشی از گروه‌های آسیب‌پذیر این بخش را ساماندهی کند. یا آنکه دولت می‌تواند با پرداخت یارانه اجاره کمک بزرگی به اقشار کم‌درآمد و اجاره‌نشین جامعه کند.
مدیر بازنگری طرح جامع مسکن با تاکید بر آنکه ساماندهی سایر گروه‌های درآمدی حاضر در بخش اجاره از طریق ارایه برنامه کوتاه‌مدت ممکن نیست، گفت: یکی از مناسب‌ترین روش‌ها برای ساماندهی این بخش، راه‌اندازی بازار اجاره‌داری حرفه‌ای در اراضی دولتی است. به این معنا که دولت در یک دوره زمانی بلندمدت می‌تواند تولید مسکن استیجاری را در کشور راه‌اندازی کند و با اعطای زمین و تسهیلات ساخت، مسکن استیجاری را گسترش دهد.
یزدانی افزود: دولت باید برای بازار اجاره‌نشینی راهکار بلندمدت بیندیشد و تولید مسکن استیجاری را گسترش دهد.
۶۰ هزار مسکن مهر فاقد متقاضی
در شرایطی که کارشناسان معتقدند که دولت می‌تواند از طریق وارد کردن واحدهای مسکن مهر بدون متقاضی به بازار اجاره، گروه‌های آسیب پذیر این بخش را ساماندهی کند، معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه واحدهای مسکن مهر فاقد متقاضی کشور به ۶۰ هزار واحد تقلیل یافت، گفت: نیروی زمینی ارتش متقاضی تعدادی از این واحدها شده است.
احمد اصغری‌مهرآبادی در گفت‌وگو با مهر، با بیان اینکه در دولت تدبیر و امید یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار واحد مسکن مهر یعنی سالانه بطور متوسط ۲۰۰ هزار واحد تکمیل و تحویل مردم داده‌شده است، گفت: در سنوات گذشته تلاش شد تا کار ساخت واحدهای بدون متقاضی هم به اتمام برسد اما برای تحویل به مردم باید خدمات زیربنایی و زیرساخت‌ها نیز تکمیل شود.
او در پاسخ به اینکه چه تعداد واحد مسکن مهر فاقد متقاضی در کشور وجود دارد، افزود: تعداد این واحدها از ۱۱۷ هزار واحد به ۶۰ هزار واحد رسید که برای تعیین تکلیف آنها تا پایان سال جاری تلاش می‌شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی بابیان اینکه برای واحدهای فاقد متقاضی جذب مشتری و ایجاد طرح جدید پیگیری می‌شود، گفت: در استان سمنان 3 هزار و ۵۰۰ واحد مسکن مهر عمدتاً فاقد متقاضی است که عمدتاً نیز مشکلات حقوقی دارند.
