تقریباً از میانه‌های مردادماه سال گذشته تا امروز، وضعیت بازار سرمایه خوب نیست و هرروز شاهد روند نزولی و اصلاحی هستیم. البته این روند با سیگنال دهی منفی برخی از مسوولین بیش از گذشته تقویت می‌شود. میزان نقدینگی خارج‌شده از بازار سهام به بالاترین حد ممکن خود رسیده و در برخی از نمادهای کوچک بازار امکان نقد شوندگی وجود دارد و این موضوع بسیاری از سرمایه‌گذاران بورسی را با چالش مواجه ساخته است.
با بدتر شدن وضعیت تالار شیشه‌ای بخش عمده‌ای از سرمایه‌گذاران سعی دارند تا سهام خود را به فروش برسانند. «تعادل» چندی پیش در گزارشی با عنوان مقصد نقدینگی حاصل از فروش سهام، مقصد نقدینگی که بازار خارج می‌شود را بررسی کرد که تقریباً 40 درصد افراد سعی داشتند تا وارد بازار ارزهای دیجیتال شوند، تا سودی بیش از گذشته ببرند اما؛ این روزها با مشکلات پیش‌آمده سرمایه‌گذاران سعی می‌کنند تا در این بازار بمانند.
یکی از فعالین بازارهای مالی می‌گوید: ما همیشه به دنبال سود بیشتر هستیم و با توجه به سقوط شاخص بورس و عدم سوددهی سهام بورسی به هر طریقی سعی داشتیم سرمایه خود را از بورس خارج و وارد بازارهای موازی کنیم که برخی از سهام ما با عدم نقد شوندگی مواجه بود، همین موضوع باعث شد تا صبر کنیم وپس از آن وارد بازار سرمایه شویم اما؛ سقوط ارزهای دیجیتال و کلاه‌برداری برخی از افراد باعث شد که دیگر در بورس بمانیم. بورس با تمامی مشکلات خود یک مزیت اساسی دارد و اینکه کسی نمی‌تواند در آن کلاه‌برداری کند و شما باید صلاح خود به معامله بپردازید. این گفتگو نشان‌دهنده این است که زیان‌بار شدن ارزهای دیجیتال، باعث سود بازار سهام شده و نقدینگی کمتری از این بازار خارج و وارد بازار ارزهای دیجیتال می‌شود. ریسک در تمامی بازارهای مالی وجود دارد و ممکن است حتی بر روی سرمایه خود زیان کنید درنتیجه باید در بازاری با ضریب اطمینان بالاتری سرمایه‌گذاری کرد. بر اساس آمار در ۱۴ ماه گذشته رشد بازار رمزارزها حدود ۸۰۰ درصد بازد دهی داشته است اما در چند ماه اخیر عمده سهم‌های بازار بورس بین ۴۰ تا ۹۰ درصد اصلاح قیمتی داشتند. این در حالی است که ریسک حاصل از سرمایه‌گذاری در رمزارزها به‌مراتب بیشتر بازار سرمایه می‌باشد. تفاوت اصلی بین بازار سرمایه و رمزارزها قدرت تحلیل در این دو بازار است. هنوز عوامل بنیادی و تکنیکال در مورد رمزارزها برای تحلیل آنها مطرح نشده و آنچه که به عنوان دلایل اثرگذاری بر روی رمزارزها اعلام‌شده بیشتر بر پایه تجربیات افراد است که مجموع آنها در سختی شبکه و میزان استخراج، محدودیت‌های بانک‌های مرکز جهان و مقابله با آن، بالا رفتن ضریب نفوذ در بین مردم جهان، پلتفرم تجاری هرکدام از کوین‌ها، میزان سرمایه‌گذاری و حمایت اشخاص حقیقی صاحب‌نام و موسسات حقوقی از عواملی خلاصه می‌شود. درست است بازار ارزهای دیجیتال یا همان رمز ارزها این روند همانند بورس تهران، سرخ‌پوشی را تجربه می‌کند اما؛ به عقیده بسیاری از فعالین این بازار، هنوز هم رمز ارزها بیش از بورس سود ده هستند. دراین‌بین برخی از کارشناسان می‌گویند که بازار رمزارزها و بورس قابل‌مقایسه نیستند و هر فرد باید سبد سرمایه گذاری داشته باشند. یک بازار برپایه ریال معامله می‌شود و بازار دیگر بر پایه دلار درنتیجه چگونه این دو بازار را با یکدیگر مقایسه می‌کنید؟ سرمایه‌گذاران معمول بازار و بادانش معمولی نسبتاً قابل قبولی با مقایسه‌های بازارهای مالی به سرمایه‌گذاری می‌پردازند و گاها طی 30 روز بیش از سه بار محل سرمایه‌گذاری خود را تغییر می‌دهند. این نوع سرمایه‌گذاری به‌هیچ‌عنوان درست نیست، اصلاً این سرمایه‌گذاری نیست و تنها کوچ سرمایه است. برای نمونه این روزها افت بازار رمزارزها هستیم و بسیاری بازهم دست به فروش زده‌اند تا به سرمایه‌گذاری در بورس بازگردانند که بازهم این افراد در آینده به مشکل برمی‌خورند و سودی برایشان باقی نمی‌ماند وشاید هم بر روی سرمایه خود زیان کنند.
بورس پر قدرت می‌شود؟
رضا محمدی، کارشناس اقتصادی در گفتگو با «تعادل» در خصوص ریزش رمز ارزها می‌گوید: این روزها علل متعددی در ریزش بازار رمزارزها دخیل است که مهم‌ترین آن، توییت‌های ایلان ماسک در رابطه با حذف درگاه بیت کوین و احتمال فروش دارایی‌های بیت کوین تسلا در روز‌های آینده است، که تسلا در پاسخ به یک کاربر این موضوع را نیز تأیید کرده است. همچنین او در توییت دیگری مدعی شد که بیت کوین بسیار متمرکز است، چون توسط تعداد کمی از شرکت‌های ماینینگ کنترل می‌شود. دلیل عمده دیگری که در بازار نیز از آن صحبت می‌شود، ابهام در ذخایر و دارایی‌هایی است که در آنها سرمایه‌گذاری کرده است. این کارشناس اقتصادی با بررسی علل ریزش این بازار بیان می‌کند: ازنقطه‌نظر تکنیکالی، با توجه به اینکه طی یک ماه گذشته بیت کوین به‌عنوان ارز اصلی در بازار، ۳ کف جدید ساخته و سقف‌هایی پایین‌تر از سقف‌های قبلی در قیمت‌ها ثبت کرده است، به‌احتمال زیاد در یک موج نزولی کوتاه مدت هستیم که حمایت‌های استاتیک مهم آن به ترتیب ۴۲ هزار دلار و ۳۸ هزار دلار هستند؛ و باید ببینیم در صورت ریزش چه واکنشی به این حمایت‌ها نشان خواهد داد. توصیه ما به سرمایه گذاران در این بازار توجه به نقاط مهم حمایتی و خرید در این نرخ‌ها و همچنین الزام به رعایت حد ضرر در بازار نزولی است. محمدی در پاسخ به این پرسش که، اگر اقدام به انسداد درگاه پرداخت الکتریکی رمز ارزها صورت گیرد، پول‌های وارد شده به بازار ارز دیجیتال به بازار سرمایه بازمی‌گردند؟ می‌گوید: با توجه به اینکه بازار رمزارزها توانسته اعتماد سرمایه گذاران را جلب کند، بعید می‌دانم در مدت زمان کوتاهی سرمایه‌ها از این بازار خارج شود، اما به هر حال این قوانین ممکن است، ریسک سرمایه گذاری در این بازار‌ها را بالا برده و روند رو به رشد جذب سرمایه در این بازار را کند‌تر کند. همچنین تا زمانی که اعتماد از بین رفته در بازار سرمایه به مردم بازنگردد، احتمالاً افراد بازارهای دیگر را به این بازار ترجیح خواهند داد. با بررسی‌های صورت گرفته مشخص شده تا به حال حدود ١٢ میلیون ایرانی به بازار رمز ارزها رفتند که ۶۳ درصد از آنان در ۶ ماه اخیر وارد بازار ارز دیجیتال شدند. علت اصلی، سود‌های بزرگی است که این بازار طی ۶ ماه گذشته برای سرمایه گذاران ایجاد کرده، اما متاسفانه اغلب این سرمایه گذاران بدون دانش کافی و آموزش وارد بازار شده‌اند و طی چند هفته اخیر با ریزش بازار دچار ضرر‌هایی نیز شده‌اند.
وی توضیح داد: توصیه ما این است که افراد قبل از
سرمایه گذاری در هر رمزارزی، وایت پیپر یا سند توضیحات مربوط به آن رمز ارز و پروژه را کامل بررسی کنند و از خرید رمزارز‌هایی که طرح، پروژه و بنیادی ندارند، اجتناب کنند. پیشنهاد ما همیشه برای همه افراد در دوره‌های زمانی مختلف، سرمایه گذاری در سبد‌های متفاوت است و باید عموم افراد که کمتر متخصص هستند، بخش کوچکی از دارایی‌هایشان را (نهایتا ۱۰ درصد) در بازار رمز ارزها سرمایه گذاری کنند. یکی از ریسک‌های این بازار نوسانات زیاد آن است و افرادی که در ترید حرفه‌ای نباشند، ممکن است متحمل ضرر‌های زیاد شوند. به همین دلیل پیشنهاد ما برای افرادی که متخصص نیستند استراتژی هولد (نگهداری بلند مدت) رمزارزهاست.
محمدی بیان می کند: یکی دیگر از ریسک‌های مهم بازار رمز ارزها، رگوله نبودن این بازار در اکثر کشور‌های دنیاست و ممکن است تصمیمات دولتی، خصوصا دولت‌های قدرتمند در دنیا تاثیر‌های چشم گیر و غیر قابل پیش بینی در بازار بگذارد. ریسک انتقال اشتباه دارایی‌ها، استفاده از صرافی‌های غیر مجاز و سرمایه گذاری در رمزارز‌های اسکم (تقلبی) نیز خیلی بالاست که سرمایه گذاران در این بازار بایستی خیلی در این موارد دقت کنند. در صورتی که به نقاط مثبت این بازار بها داده شود و قانون گذار بستر‌های فعالیت در این صنعت را فراهم کند، می‌تواند فرصت‌های بسیار خوبی برای توسعه خدمات مالی در کشور، اشتغال‌زایی و کسب درآمد ارزی برای افراد ایجاد کند. حوزه‌های مختلفی مانند قرارداد‌های هوشمند Smart Contract، توسعه صرافی‌ها، خدمات مالی مبتنی بر بلاک‌چین (این امکان را به خریداران و فروشندگان، می‌دهد که به صورت مستقیم با هم در ارتباط باشند و نیاز به یک شخص ثالث به عنوان واسطه از بین برود)، ایجاد ETFهای رمزارزی، فروش آثار هنری در بستر این شبکه و غیره نمونه‌ای از طرح‌های بزرگی هستند، که می‌توانند در آینده نقش‌های مهمی در دنیا ایفا کنند.
