گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری|
بانک مرکزی برای بخشودگی سود تسهیلات ۱۰۰ میلیون تومان و کمتر از آن شرایطی را تعیین کرده و این بخشودگی در حال حاضر تنها در برخی از بانکها اجرایی شده و فعلا در تمامی بانکها اجرایی نمی‌شود.
به گزارش «تعادل»، بخشنامه بخشودگی سود تسهیلات زیر ۱۰۰ میلیون تومان به 12 بانک شامل بانکهای ملی، صادرات، تجارت، ملت، سپه، مسکن، کشاورزی، صنعت و معدن، توسعه صادرات، رفاه کارگران، پست بانک و توسعه تعاون ابلاغ شده و بانک مرکزی این بخشنامه را در خصوص اجرای بند «ل» تبصره ماده ١۶ قانون بودجه سال جاری به بانکها و موسسات اعتباری ابلاغ کرد. بر اساس این بخشنامه، مشمولین بخشودگی سود تسهیلات با مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان و کمتر از آن (اصل تسهیلات) می‌توانند از زمان تصویب قانون بودجه ۹۸ فقط تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان از بخشودگی سود تسهیلات استفاده کنند و مازاد بر آن سقف قابل بخشش نیست. بر اساس اعلام دیوان محاسبات، مشمولین بخشودگی سود تسهیلات با مبلغ 100 میلیون تومان و کمتر از آن(اصل تسهیلات) می‌توانند از زمان تصویب قانون بودجه 98 فقط تا سقف 100 میلیون تومان از بخشودگی سود تسهیلات استفاده کنند و مازاد بر آن سقف قابل بخشش نیست. اما پیگیری‌ها حاکی از آن است که این بخشودگی سود در حال حاضر شامل مشتریان همه بانکها نمی‌شود و همچنین مشتریان باید از دو شرط کلی برای استفاده از این بخشودگی برخوردار باشند. شهرزاد دانشمندی مدیر اداره اعتبارات بانک مرکزی در این باره اظهار داشت: در رابطه با بند "ل" تبصره ۱۶ قانون بودجه امسال، تسهیلات کمتر از یک میلیارد ریال به شرطی مشمول بخشودگی سود می‌شوند که اصل تسهیلات زیر یک میلیارد ریال باشد. وی افزود: همچنین سود و اصل تسهیلات باید کمتر از یک میلیارد ریال باشد و افرادی که این دو شرط را دارند در صورتی که اصل تسهیلات را به بانک عامل پرداخت کنند سود و جرایمشان بخشیده می‌شود.
دانشمندی تاکید کرد: این بخشودگی فعلا در همه بانکها اجرایی نمی‌شود و تنها بانکهای دولتی و بانکهای مشمول اصل ۴۴ قانون اساسی ملزم به اجرای این بخشنامه هستند.
44 هزار میلیارد تومان سود 26 میلیون پرونده
براساس اطلاع رسانی بانک مرکزی در خرداد 98 برای حدود 26 میلیون پرونده که سود تسهیلات آن حدود 44 هزار میلیارد تومان برآورد شده باید منابع قابل توجهی نیز بابت بخشودگی سود تسهیلات زیر 100 میلیون تومان در نظر گرفته شود که طبق اعلام بانک ها تا پایان اردیبهشت بیش از 4 هزار میلیارد تومان منابع برای آن در نظر گرفته اند و در صورت تداوم این موضوع در 12 بانک معرفی شده دولتی و خصوصی شده، باید ارقام قابل توجهی جهت حل مشکلات سود تسهیلات زیر 100 میلیون تومان در نظر گرفته شود که تامین آن نیز رقم بزرگی را شامل می شود.
بانک مرکزی خرداد ماه 98 درخصوص بند «ل» تبصره 16 قانون بودجه سال 1398 کل کشور موضوع بخشودگی سود تسهیلات کمتر از یک میلیارد ریال، نکاتی را اطلاع رسانی کرد. با توجه به اینکه آمار مربوط به تمام مطالبات کمتر از یک میلیارد ریال نظام بانکی تا سال 1395، بالغ بر 26 میلیون پرونده با مانده اصل بدهی بیش از 2478 هزار میلیارد ریال و سود متعلقه آن به میزان بیش از 438 هزار میلیارد ریال مشمول قانون یادشده می‌شود و باتوجه به محدودیت منابع در نظرگرفته شده در مفاد تبصره (35) قانون اصلاح قانون بودجه سال 1395و جدول پیوست آن، حسب مباحث مطرح شده در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، بانک مرکزی ناگزیر شد تا اولویت‌هایی را در مفاد دستورالعمل اجرایی مربوطه مدنظر قرار دهد و برهمین اساس دستورالعمل مورد اشاره در اسفندماه سال 1395 به بانکهای عامل ابلاغ شد. ضمن اینکه در ادامه اجرای طرح نیز، حسب بررسی‌های به عمل آمده و به مقتضای تصمیمات متخذه، اولویت‌هایی خاصی مورد تاکید قرار گرفته و به بانکهای عامل ابلاغ گردید. بانک عامل بدواً نسبت به بخشودگی سود تسهیلات اولویت‌های «2-1» و «2-2» ذیل بند (2) دستورالعمل اجرایی مربوطه برای مانده مطالبات تسهیلات اعطایی یارانه‌ای مورد حمایت دولت بابت حوادث غیرمترقبه و مسکن روستایی و مانده مطالبات امهال‌شده آسیب‌دیدگان ناشی از حوادث غیرمترقبه مشمول بند (د) تبصره 11 قانون بودجه سالهای 1393 و 1394 و بند (و) تبصره (13) قانون بودجه 1395 (درمورد پرونده‌هایی حداکثر تا یک میلیارد ریال بدهی بابت اصل تسهیلات (اعم از سررسید شده قبل از سال 1395 و یا سررسید شده طی سال 1395)) اقدام می‌نماید.
درخصوص مشمولین بند (د) تبصره 11 قوانین بودجه سالهای 1393 و 1394 و بند (و) تبصره 13 قانون بودجه سال 1395 که تسهیلات آنها به دلیل حوادث قهری امهال شده (و تاکنون تسویه نشده است)، براساس قرارداد اولیه متقاضی با بانک عامل مورد اقدام قرار می‌گیرد.
اجرای طرح بخشش سود تسهیلات برای طرح‌های پرورش میگو، صیادان و شیلات که به دلیل حوادث غیرمترقبه و بیماری نتوانسته‌اند نسبت به تسویه بدهی خود اقدام کنند (به تشخیص بانک عامل) براساس قرارداد اولیه متقاضی با بانکهای عامل در تمام استانهای کشور برای تسهیلات تا سقف یک میلیاردریال انجام می‌شود. اولویت بخشش سود تسهیلات برای افرادی که حکم محکومیت آنها به دلیل عدم بازپرداخت اقساط قطعی شده و زندانی شده اند، تا سقف یک میلیاردریال قابل اقدام است. آسیب‌دیدگان ناشی از زلزله شهرستان بم که قبل از وقوع زلزله تسهیلات دریافت کرده‌اند (موضوع مصوبه 12 بهمن 93 هیأت وزیران) نیز مشمول اولویت‌های بند (3-1) تا سقف یک میلیاردریال قرار می‌گیرند. بانک عامل نسبت به تسویه مطالبات برای تمام پرونده‌هایی که از سوی آن بانک بر روی آنها اقدام حقوقی صورت گرفته است، حداکثر تا سقف 500 میلیون ریال بدهی بابت اصل تسهیلات (اعم از سررسید شده قبل از سال 1395 و یا سررسید شده طی سال 1395) اقدام می نماید. بخشودگی سود تسهیلات اتحادیه مرکزی تعاونی‌های عشایری ایران، حداکثر تا سقف یک میلیارد ریال قابل اقدام است. بانک کشاورزی برای طرح‌های دولت بابت پرورش دهندگان موز گلخانه ای، پرورش دهندگان میگو، شهرک‌های گلخانه‌ای، طرح‌های آب و خاک، اراضی باهوکلات و طرح‌های پرورش ماهیان گرم آبی استان های شمالی (که فاقد توجیه اقتصادی اولیه بوده و یارانه مربوطه تاکنون از سوی دولت پرداخت نشده) تا سقف یک میلیاردریال و براساس قرارداد اولیه متقاضی با بانک، اقدام می‌نماید.
خاطر نشان می‌شود شرط «تسهیلات اعم از سررسیدشده قبل از سال 1395 و یا سررسیدشده طی سال 1395» برای تمام متقاضیان طرح بخشش سود تسهیلات زیر یک میلیاردریال برقرار است. ضمن اینکه بانکها تا زمان ابلاغ اولویت‌های بعدی می‌بایست نسبت به ادامه طرح بخشش سود تسهیلات حسب اولویت‌های اعلامی بانک مرکزی (در سقف سهمیه‌های ابلاغی) اقدام کنند.
بخشش سود صرفاً حسب اولویت‌های اعلامی بانک مرکزی و براساس اصل قرارداد تسهیلات کمتر از یک میلیاردریال صورت می پذیرد و ملاک تعیین مشمولین، مانده بدهی بابت اصل تسهیلات نیست. بخشش سود تسهیلات منوط به پرداخت یکجا و نقدی مانده بدهی بابت اصل تسهیلات توسط متقاضی است. چنانچه بخشی از بدهی متقاضی به بانک عامل اعم از اصل، سود و وجه التزام قبلاً پرداخت شده باشد، بخشش سود به مبالغ پرداخت شده تعلق نمی گیرد.
باتوجه به مفاد بند «ل» تبصره (16) قانون بودجه سال جاری مبنی بر اینکه هر یک از مشمولین بخشودگی سود تسهیلات با مبلغ یک میلیارد ریال و کمتر از آن می‌توانند از زمان تصویب این قانون تا سقف یک میلیارد ریال از بخشودگی سود تسهیلات موضوع این بند استفاده کنند، بانکهای عامل مکلفند نسبت به اخذ تعهد کتبی از متقاضی مشمول بخشودگی سود تسهیلات کمتر از یک میلیارد ریال مبنی بر اینکه «مجموع تسهیلات مورد بخشودگی سود از محل اجرای این قانون (مجموعاً از کلیه بانکهای عامل این قانون)، حداکثر مبلغ یک میلیاردریال می باشد و چنانچه برای بانک یا دستگاه‌های مربوطه محرز شود که مجموع تسهیلات مورد بخشودگی سود قرار گرفته، بیش از یک میلیارد ریال باشد، بخشودگی انجام شده منتفی خواهد شد»، اقدام کنند.
بنابر آخرین آمار دریافتی از بانکهای عامل، تا تاریخ 28 اردیبهشت 98 به میزان 41.155 میلیارد ریال از مجموع سهمیه تعیین‌شده، بابت بخشودگی سود 789.524 فقره تسهیلات مصرف شده است. بدیهی است پس از پایان ارزیابی عملکرد بانکها در مورد اجرای قانون مورد اشاره و در صورت امکان تأمین منابع، در مرحله بعدی نسبت به تغییر اولویت‌ها اتخاذ تصمیم خواهد شد.
