گروه بانک وبیمه|احسان شمشیری|
بازار ارز در هفته گذشته به خاطر تعطیلات محرم با نوسان مختلفی همراه بود بطوریکه روز سه‌شنبه و در آخرین روز کاری شاهد افزایش قیمت‌ها بود و در بازار آزاد، دلار تا ۱۴ هزار و 9۰۰ و یورو تا ۱۷ هزار تومان قیمت‌گذاری شد که به عقیده فعالان بازار همچنان با احتمال نوسان و افزایش همراه است.
به گزارش «تعادل»، فعالان بازار ارز می‌گویند در ایام قبل از تعطیلات بازار، قیمت‌ها در بازار افزایشی شده و بار دیگر تقاضا برای خرید بالا رفته است؛ آن هم در شرایطی که فروشنده چندانی در بازار نیست و همین موجب شده تا قیمت‌ها بالاتر برود. اما ممکن است با افزایش تعداد فروشنده‌ها و عرضه و باز گشایی بازار، نرخ‌ها تاحدودی کاهش یابد.
فعالان بازار معتقدند که پیش‌بینی و انتظار دارندگان دلار برای افزایش بیشتر قیمت و از سویی عدم توانایی برای خرید مجدد در قیمت‌های بالا، موجب شده تا فروش دلار کم شود. با این حال خریدار در بازار وجود دارد و هر آن ممکن است این عدم تعادل عرضه و تقاضا شرایط را برای نوسان بیشتر فراهم کند.
قیمت دلار در شرایطی در آستانه ورود به کانال ۱۵ هزار و نرخ‌های بالای ۱۴ هزار تومان قرار گرفته که در روز شنبه تا سه شنبه هفته قبل قیمت بین ۱۳ هزار و ۵۰۰ تا ۱4 هزار و ۹۰۰ تومان در نوسان بوده است.
در بازار سنا نیز دلار با نرخ خرید 13874 تومان و فروش 11749 تومان همراه بوده است. پوند نیز با قیمت خرید 18042 و فروش 18235 تومان مواجه شده است. این نکته نشان می‌دهد که قیمت خرید بالاتر از قیمت فروش برای دلار بوده و این موضوع به معنای کاهش عرضه ارز در بازار در ایام تعطیلات و ایجاد نرخ آربیترا‍ژ و همچنین تمایل به افزایش نرخ‌هاست. حال باید دید که از روز شنبه وضعیت بازار به چه سمتی سوق خواهد یافت.
در بازار طلا نیز در حالی که اونس جهانی به 1205 دلار افزایش یافته، سکه و طلا نیز در اوایل هفته گذشته تاحدودی افزایشی بوده و در تعطیلات ایام محرم نیز از دوشنبه ۲۶ شهریور ۹۷ تا یکشنبه یکم مهرماه به مدت یک هفته در تعطیلات است.
روند شهریور ماه نیز نشان می‌دهد که سکه امامی طی یک ماه اخیر رشد نزدیک به ۱۸ درصدی را تجربه کرده و از ۳ میلیون و ۸۳۸ هزار تومان به ۴ میلیون و ۵۴۵ تومان رسیده است. قیمت سکه در مردادماه با فراز و فرودهایی در کانال سه میلیون تومان به فروش رسید اما با آغاز شهریور ماه فصل جدیدی در این بازار آغاز شد به گونه‌ای در ابتدای ماه سکه با قیمت ۳ میلیون و ۸۳۸ هزار تومانی به گفته کارشناسان با حباب ۹۰۰ هزار تومانی، داد و ستد شد.
اما با پیش‌روی به سمت اواسط ماه، قیمت‌ها افزایشی و به کانال ۴ میلیون تومانی وارد شد به گونه‌ای که در ۱۵ شهریور ماه سکه امامی به قیمت ۴ میلیون و ۳۸۰ هزار تومان در بازار داد و ستد شد و کارشناسان این بازار، تغییرات نرخ ارز و افزایش تقاضا را دلیل نوسانات بازار سکه عنوان کردند.اما با اقدامات و سیاست‌های ارزی اخیر بانک مرکزی و همچنین نزدیکی به ماه محرم شاهد کاهش تقاضا و آرامش در بازار بودیم به گونه‌ای که سکه امامی طی یک ماه از ۳ میلیون و ۸۳۸ هزار تومان به ۴ میلیون و ۵۴۵ هزار تومان رسید و طی مدت افزایش ۷۰۷ هزار تومانی و رشد نزدیک به ۱۸ درصد را تجربه کرد.محمد کشتی آرای، رییس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر از افت داد و ستدها در بازار که نشان از کاهش تقاضا و خرید در بازار دارد، خبر داد و افزود: قیمت سکه در بازار در حال کاهش است و حباب سکه امامی و نیم سکه به‌شدت کاهش داشته است.
خروج دلارها از صندوق خانه‌ها
همچنین عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس می‌گوید بیشترین واردات ارز از کشور افغانستان صورت می‌گیرد که می‌تواند در کاهش التهاب بازار اثرگذار باشد.
به گزارش خانه ملت، عزت‌الله یوسفیان ملا با اشاره به بخشنامه بانک مرکزی برای واردات ارز، اظهار داشت: افراد بسیاری در خارج کشور مشغول کار هستند و درآمد ارزی دارند که باید به دست خانواده‌هایشان در ایران برسانند. در گذشته این امر به سختی صورت می‌گرفت اما اکنون می‌توانند به راحتی ارز را وارد کشور کنند.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس گفت: از سوی دیگر شاهد بودیم فردی ۱۰ هزار دلار برای درمان از کشور خارج می‌کرد اما پس از بازگشت به کشور نمی‌توانست ارز را همراه داشته باشد و از این رو مشکلاتی ایجاد می‌شد که با بخشنامه بانک مرکزی بسیاری از این مشکلات برطرف شده است.
نماینده مردم آمل در مجلس دهم شورای اسلامی ادامه داد: از سوی دیگر در بسیاری از معاملات که در داخل یا خارج از کشور صورت می‌گرفت به دلیل تبادل ارز با ریال و به دلیل محدودیت ورود ارز به کشور تاثیری در شرایط اقتصادی ایجاد نمی‌شد، معاملات در خارج از کشور انجام می‌شد اما با آزاد شدن واردات ارز به کشور اقتصاد با منفعت روبرو می‌شود.
دلارها از بالش به بانک‌ها برود
وی اظهار داشت: برخی نمایندگان به دنبال تصویب طرحی هستند تا دلارها از بالشت و صندوق خانه‌ها خارج و در بانک‌ها سپرده‌گذاری شود. یوسفیان ملا تاکید کرد: آزادسازی واردات ارز به کشور باعث می‌شود خرید و فروش دیگر پشت پرده انجام نشود، در این بین اعتقاد دارم که باید با خارج کردن دلار از کشور برخورد شود و در این زمینه سخت‌گیری‌های لازم صورت گیرد.
این نماینده مجلس گفت: بسیاری از کشور افغانستان واردات ارز به کشور را انجام می‌دهند و این کار هیچ ایرادی ندارد. هر چه دلار به کشور وارد شود در بازار تاثیر مستقیم دارد چرا که می‌توان پاسخگوی تقاضاها بود.
وی بیان داشت: از آنجایی که واردات ارز به تازگی انجام می‌شود آمار دقیقی از این کار وجود ندارد، با این حال باید اذعان کرد که دستور معاون اول رییس‌جمهور برای دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی مناسب بود و اگر از همه راهکارهای ارایه شده اجرایی می‌شد، امروز با مشکلات ارزی مواجه نمی‌شدیم.عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس اظهار داشت: اگر چنین دستوری صادر نمی‌شد بلاتکلیفی در بازار ارز وضع را بدتر می‌کرد، امروز لازم است برای واردات ارز غیرنفتی افراد را تشویق کرد چون این کار به نفع اقتصاد کشور است.
گرانی طلا در پی افت دلار
قیمت طلا در معاملات روز جمعه بازار آسیا بدنبال کاهش واهمه سرمایه‌گذاران از جنگ تجاری امریکا و چین که به عقب‌نشینی دلار منجر شد، افزایش یافت و به بالاترین حد در یک هفته اخیر رسید.
در بازار امریکا، هر اونس طلا برای تحویل در دسامبر با ۰.۱ درصد افزایش، در ۱۲۱۲.۷۰ دلار ایستاد.
بارناباس گان، تحلیلگر بانک OCBC در این باره اظهار کرد: قیمت‌های بالاتر طلا به دلیل این حقیقت است که تنش‌های تجاری میان چین و امریکا تا حدودی از میان رفته است. در حال حاضر در بازار طلا احتیاط زیادی وجود دارد، زیرا هر گونه تشدید تنش‌های تجاری منفی خواهد بود. تعرفه‌های تجاری امریکا تراز تجاری این کشور را بهبود خواهد بخشید و از ارزش دلار پشتیبانی می‌کند که باعث کاهش قیمت طلا می‌شود.
با وجود اینکه طلا عموما یک دارایی مطمئن به شمار می‌رود اما ماه‌ها جنگ تجاری میان واشنگتن و پکن، باعث شده سرمایه‌گذاران با این اعتقاد که امریکا در این جنگ زیان کمتری خواهد دید دلار خریداری کنند. در نتیجه قیمت طلا در بحبوحه تشدید تنش‌های تجاری و دورنمای بالاتر رفتن نرخ‌های بهره امریکا، از بالاترین رکورد امسال که در آوریل به ثبت رسانده بود، ۱۱.۶ درصد سقوط کرده است.شاخص دلار در برابر سبدی از شش ارز بزرگ نزدیک به پایین‌ترین رکورد خود در ۱۰ هفته گذشته ایستاد.بر اساس گزارش رویترز، سرمایه‌گذاران منتظر نشست هفته آینده بانک مرکزی امریکا هستند. انتظار می‌رود در این نشست سومین دور افزایش نرخ‌های بهره در سال میلادی جاری تصویب شود.طلا به افزایش نرخ‌های بهره امریکا فوق‌العاده حساس است، زیرا نرخ‌های بهره بالاتر، هزینه نگهداری طلا را که بازدهی ندارد افزایش می‌دهد و ارزش دلار را تقویت می‌کند.
مالباختگی هرمی عبرت نمی‌شود
این روزها در حالی مال باختگی برخی هموطنان به دلیل سرمایه‌گذاری در خرید و فروش آنلاین «سکه ثامن»
خبرساز شده که گویا قرار نیست برخی از مردم از این پدیده که هر از چند گاهی در اقتصاد ایران خودنمایی می‌کند، درس عبرت بگیرند.
در دو دهه اخیر بارها موج سرمایه‌گذاری در رشته‌هایی که به مدد تبلیغات اغواکننده به راه افتاده، عدهای با آن همنوا شده‌اند و در کوتاه‌مدت برخی سودهای آنی به جیب زده‌اند و در بلندمدت بسیاری اندوخته شان بر باد رفته است.
به راه افتادن شرکت‌های هرمی در دهه هشتاد خورشیدی به ویژه گلدکوئست نمونه‌ای بارز از این نوع سرمایه‌گذاری‌هاست که با بهره‌گیری از غفلت قانون و عطش برخی برای رسیدن به درآمدهای بالا در کوتاه‌مدت کسب و کار پر سودی برای عدهای خاص به هم زد و در نهایت بسیاری سرمایه خود را در این راه از دست دادند.
پس از آن نوبت به موسسات غیرمجاز در نظام پولی کشور رسید و حدود سه میلیون نفر از هموطنان با وعده سودهای بالا، پس اندازهای چند میلیونی و حتی میلیاردی را به میدان آوردند و در نهایت وقتی این موسسات دیگر از ایفای تعهداتشان باز ماندند، بانک مرکزی مجبور شد حداقل 20 هزار میلیارد تومان خط اعتباری برای جلوگیری از تشدید بحران و حل مشکل
مال باختگان اختصاص دهد که منجر به افزایش پایه پولی و نقدینگی در کشور شد.
سرانجام 27 شهریور ماه و در آستانه تعطیلات ماه محرم ابراهیم محمدولی رییس اتحادیه طلا و جواهر از ابلاغ دستور پلمب سکه ثامن از سوی اتحادیه طلا و جواهر به اداره اماکن نیروی انتظامی خبر داد و اعلام کرد: از حدود دو ماه قبل طی اخطارهایی از سوی اتحادیه طلا و جواهر درباره قطع فعالیت این شرکت تذکرهایی داده شد و از راه قانونی نیز برای پلمب این واحد اقدام شد زیرا عملکرد و شیوه فعالیت این شرکت مطابق قوانین و چارچوب‌های اتحادیه طلا و جواهر نبود. به گفته وی، از نظر اتحادیه این شرکت از ابتدا هیچگونه مجوزی برای فعالیت نداشته است و اکنون نیز اجازه‌ای برای فعالیت ندارد.
بر اساس اطلاعیه‌ای که عصر همان روز منتشر شد، سکه ثامن اعلام ورشکستگی کرد و از کاربران خود خواست پول‌های خود را بدون دریافت سودهای غیر متعارف ثبت کنند و تنها همان روز مهلت دارند موجودی خود را به فروش رسانده و درخواست واریز کنند.تخطی از قوانین و بی‌توجهی به مرجع صدور مجوز را می‌توان خطای اصلی سکه ثامن برشمرد؛ اگرچه این شرکت خود را دارای پروانه کسب الکترونیکی واحد صنفی و نماد اعتماد الکترونیکی 2 ستاره (ای نماد) از سازمان صنعت و معدن و تجارت معرفی کرده بود و حتی از خدمات شبکه شتاب و شاپرک برای پرداخت‌های کاربران بهره می‌برد.با اینکه این شرکت مدعی دارای مجوز از اتحادیه سکه، طلا و جواهر معرفی کرده اما رییس اتحادیه طلا و جواهر به ایرنا می‌گوید که هیچ مجوزی برای آن صادر نشده است.سرمایه شخصیت حقوقی این شرکت در زمان تاسیس 5 میلیارد ریال بوده که سهم فرانک روشنی اصل 250 میلیون ریال و فرهاد زاهدی فر 4 میلیارد و 750 میلیون ریال اعلام شده است.
چرا مردم فریب می‌خورند
وقوع پدیده سریالی مال باختگی آن هم هر بار به یک شکل، این پرسش را در ذهن تداعی می‌کند که اشکال کار کجاست و مردم چرا هر بار فریب می‌خورند؛ در زمان بروز بحران موسسات غیرمجاز، برخی سپرده گذاران به ایرنا می‌گفتند که تبلیغات آن را در سطح شهر و حتی شبکه‌های تلویزیونی دیده بودند و همین امر هم سبب شده بود تا به این موسسات اعتماد کنند.
این‌بار نیز برخی کاربران سکه ثامن درفضای مجازی عنوان کرده‌اند که تبلیغ این شرکت را در برخی پایگاه‌های خبری دیده‌اند و مطمئن بودند که مجوز دارد.
عباس عبدی، جامعه‌شناس و فعال سیاسی تیرماه امسال در گفت‌وگو با ایرنا در تشریح چرایی بروز مشکل در موسسات غیرمجاز پولی هشدار داده بود که بحران بازارهای غیرمتشکل پولی قابل تکرار است زیرا مردم به سرعت، گذشته را فراموش می‌کنند که البته امری طبیعی است.
به عقیده وی، «همیشه عدهای پیدا می‌شوند که ریسک سودهای بالا را می‌پذیرند و در موسسات نامطمئن سپرده‌گذاری می‌کنند، اما وقتی ریسک آنها به ضرر منتهی شد، مسوولیت را به دوش دولت می‌اندازند.»
با این اوصاف هرچند به نظر می‌رسد پرونده موسسات غیرمجاز پارسال برای همیشه در کشور بسته شد اما بانک مرکزی در ساماندهی بازار پولی کشور هنوز راه بلندی پیش رو دارد زیرا هم باید از شکل‌گیری و رویش موسسه‌های جدید بدون مجوز جلوگیری کند و هم مراقب شگردهای جدید کلاهبرداران باشد.
