گردش مالی 1400میلیارد تومانی پارک‌های علم و فناوری در سال94
گروه اقتصاد اجتماعی هادی آذری
سالن مفتح وزارت علوم در شهرک قدس، بعد از ظهر روز چهارشنبه میزبان محمد فرهادی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری بود که به‌همراه جمعی از معاونین خود برای ارائه گزارش علمکرد وزارت علوم در جمع خبرنگاران حاضر شده بودند. درحالی که وزیر علوم از دستاوردها، اقدامات علمی، پژوهشی و دانشگاهی کشور خبر می‌داد، گلایه خبرنگاران از درهای بسته وزارت به روی خبرنگاران و کاهش سطح ارتباطی وزارتخانه با اصحاب رسانه بود.
بازنگری ۳۲۲رشته محل دانشگاهی
فرهادی در ابتدای سخنان خود درخصوص عملکرد وزرات علوم، سال94 با بیان اینکه از 2168رشته تحصیلی موجود در مقاطع مختلف آموزش عالی، حدود 600رشته تحصیلی با عمر بیش از 10سال وجود دارند که نیازمند بازنگری‌اند، خاطرنشان کرد: «طی سال گذشته 322رشته تحصیلی به‌صورت 100درصد مورد بازنگری قرار گرف و در شورای عالی برنامه‌ریزی آموزشی نیز به تصویب رسیده که جایگزین رشته‌های قبلی خواهند شد.» وی همچنین بااشاره به اینکه ۲۷۰رشته نیز تا حدود ۷۰درصد مورد بازنگری قرار گرفته‌اند، از تکمیل روند این رشته‌ها طی دو ماه آینده خبر دادو گفت: «طی سال۹۴ در وزارت علوم ۲۸برنامه درسی جدید تدوین و تصویب شده است.»
تقویت زیرساخت‌های پژوهشی کشور
فرهادی در ادامه سخنان خود یکی از اساسی‌ترین اقدامات صورت گرفته توسط وزارت علوم در سال94 را راه‌اندازی شبکه آزمایشگاهی علمی کشور به‌منظور تقویت زیرساخت‌های پژوهشی کشور عنوان کرد و از ثبت اطلاعات ۱۴۴۶آزمایشگاه در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های سراسر کشور و اطلاعات بالغ بر ۱۸هزار و ۲۴۰تجهیزات آزمایشگاهی در این شبکه خبر داد. وی شناسنامه‌دار شدن تجهیزات آزمایشگاهی و و ایجاد این بانک اطلاعاتی را درراستای ارائه خدمات بهتر آزمایشگاهی به پژوهشگران در سراسر کشور عنوان کرد و از افزایش آزمایشگاه‌های مرکزی در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور از 20آزمایشگاه مرکزی به 121آزمایشگاه مرکزی خبر داد.
پرداخت 37میلیارد تومان وام دانشجویی
وزیر علوم، تحقیقات و فناروی با بیان اینکه علی‌رغم مشکلات و تنگناهای اقتصادی که گریبان‌گیر کشور بوده، اعتبارات صندوق رفاه دانشجویان در سال جاری نسبت به سال گذشته ۶۷درصد رشد داشته است، از پرداخت ۳۷میلیارد تومان وام دانشجویی به ۲۸۲هزار دانشجو خبر داد و افزود: «در زمینه اشتغال و ازدواج دانشجویی نیز صندوق رفاه دانشجویان، مجموعا 40میلیارد تومان وام اختصاص داده شده است.» وی مبلغ وام ازدواج دانشجویی را ۴میلیون تومان و مبلغ وام اشتغال برای دانشجویان فارغ‌التحصیل جویای کار را۱۰۰میلیون اعلام کرد. وی همچنین از تخصیص اعتباراتی به دانشجویان کم‌بضاعت در قالب وام‌های ماهیانه 600 و 800هزار تومانی برای دانشجویان مجرد و متاهل خبر داد و گفت: «به مادران شیرده دانشجو نیز تا 6ماه پس از زایمان اعتبارتی در حد 2میلیون تومان اعطا شده است.» وی در ادامه از پرداخت 20میلیارد تومان وام به 6هزار و 880دانشجو مقطع دکتری در کشور به منظور حمایت از دانشجویان مقطع دکتری خبر داد. فرهادی در ادامه بااشاره به ساماندهی پایاننامهها و رساله‌های دانشجویی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا، از ثبت 830هزار رکورد علمی در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات
ایران (ایران داک) خبر داد که ۳۶۰هزار مورد آن مربوط به پایاننامهها و رساله‌های کارشناسی ارشد و دکتراست. وزیر علوم در ادامه افزود: «سامانه همانندجو نیز برای مقابله با سرقت‌های علمی توسط این پژوهشگاه طراحی شده است که تقلب و کپی را شناسایی می‌کند.»وی در ادامه درخصوص فعالیت‌های بین‌المللی وزارت علوم در یک سال گذشته، به حضور هیات‌های مختلف علمی و دانشگاهی در کشورمان، افزایش کرسی‌های زبان فارسی در کشورهای خارجی از ۲۹کرسی به ۵۰کرسی و تحصیل زبان فارسی توسط ۳۰۳۰دانشجو دکترا و کارشناسی ارشد در این کرسی‌های خارج از کشور اشاره کرد و از انجام ۹۵پروژه تحقیقاتی مشترک با طرف‌های خارجی خبر داد. فرهادی همچنین درخصوص بهره‌گیری از توانمندی‌های نخبگان ایرانی خارج از کشور، بااشاره به انجام پروژه‌های تحقیقاتی مشترک با ایرانیان مقیم خارج از کشور، از تدریس ۲۵۴نفر از اساتید ایرانی خارج از کشور در دانشگاه‌های کشور خبر داد. وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در ادامه با اظهار تاسف از کاهش یافتن حضور اساتید در کنفرانس‌های بین‌المللی در چند سال گذشته، بااشاره به روند رو به رشد حضور اساتید ایرانی در مجامع بین‌المللی، از شرکت ۴۲۹نفر از اساتید
دانشگاه‌های کشور در کنفرانس‌های بین‌المللی در سال جاری خبر داد. وی در ادامه به تفاهمنامه‌های همکاری دوجانبه بین‌المللی با دانشگاه‌های معتبر علمی اشاره کرد و گفت: در این زمینه نیز فعالیت زیادی داشته‌ایم، به‌ویژه در برگزاری دوره‌های مشترک در سطح دکترا و ایجاد شرکت‌های دانش بنیان مشترک که این اقدامات بخشی از فعالیت‌هایی بود که در سطح بین‌المللی صورت گرفته بود.
بهره‌برداری 500 متر مربع فضای آموزش
سکان‌دار علم و فناوری کشور در ادامه سخنان بااشاره به احداث بیش از ۵۰۰هزار متر مربع پروژه آموزشی و رفاهی در دانشگاه‌های سراسر کشور، تعمیر و بازسازی 125هزار متر مربع فضای فرسوده دانشگاهی را از جمله اقدامات وزارت علوم در راستای مدیریت سبز در دانشگاه‌ها عنوان کرد و گفت: «بیش از ۴۰هزار مترمربع از ساختمان‌های باارزش و تاریخی دانشگاه در سال جاری مقاوم‌سازی شده است.» وی در همین رابطه بااشاره به اینکه در حال حاضر کل برق دانشگاه کاشان از طریق نیروگاه‌های خورشیدی تامین می‌شود، از اجرایی شدن این طرح در استان دیگر کشور از جمله استان سیستان‌وبلوچستان در آینده نزدیک خبر داد.
وی درخصوص اعتبارات تحقیقاتی و پژوهشی کشور در برنامه ششم، از افزایش این اعتبارات به بیش از یک درصد از GDP کشور خبر داد. این در حالی است که سهم اعتباارت پژوهشی در از GDP، 0.47درصد است. وی همچنین از تخصیص 400میلیون دلار برای خرید تجهیزات ارزشمند و حساس آزمایشگاه‌های طی برنامه ششم توسعه خبر داد. وی در ادامه با اشاره به اصلاح آیین‌نامه ارتقای اعضای هیات علمی از گنجانده شدن مواردی چون چاپ کتاب، چاپ مقاله، ثبت اختراع و تاسیس شرکت‌های دانش‌‌بنیان را ازجمله معیارهای ارتقاء اعضاء هیت علمی در برنامه ششم توسعه عنوان کرد. این در حالی است که طبقه گفته فرهادی، قانون برنامه پنجم موظف کرده بود که 50درصد فعالیت‌های اعضای هیات علمی در حوزه تحقیقات کاربردی باشد. فرهادی در ادامه سخنان خود بااشاره به فعالیت ۲هزار و ۸۸۰مرکز آموزشی دولتی و غیردولتی در کشور، یکی از اقدامات بنیادین وزارت علوم را طرح آمایش آموزش عالی عنوان کرد و محورهای این طرح را مدیریت منطقه‌ای آموزش عالی، تمرکززدایی و تفویض اختیارات به دانشگاه‌ها و همچنین رتبه‌بندی دانشگاه‌های در چهار سطح بین‌المللی، ملی، منطقه‌یی و استانی برشمرد. وی همچنین بحث دانشگاه
کارآفرین، نظام یکسان پذیرش دانشجو، نظام جامع آموزش‌های مهارتی و هدفمندکردن اشتغال و تحصیل را ازجمله موارد لحاظ شده در این طرح دانست. وزیر علوم اضافه کرد: مهم‌ترین محورهای طرح آمایش آموزش عالی، مدیریت منطقه‌یی آموزش عالی، ایجاد 10منطقه آموزش عالی در کشور، تفویض اختیار به دانشگاه‌ها و ماموریت‌گرا کردن دانشگاه‌ها به شمار می‌رود.
ایران رتبه چهارم رشد علم در جهان
وزیر علوم بااشاره به اینکه ایران در سال2014 میلادی در رتبه15 از لحاظ کمیت تولید علم و رتبه4 از لحاظ رشد علمی قرار داشت، افزود: «ایران در سال2014 با رشد علمی 4.4درصدی توانست پس از کشورهای روسیه، هند و چین در جایگاه چهارم از لحاظ رشد علمی قرار بگیرد. ایران در حالی توانست به این رشد علمی دست یابد که به گفته فرهادی در سال۲۰۱۴ میلادی تعداد ۱۲کشور ازجمله امریکا، انگلیس و ژاپن رشد علمی منفی را تجربه کرده بودند.» وزیر علوم در ادامه بااشاره به اینکه رشد و توسعه علمی در کشور را نمی‌توان و نباید صرفا با کمیت سنجید، از توجه بیشتر وزارت علوم به کمیت تولید علم در برنامه ششم توسعه خبر داد. وی همچنین از گردش مالی 1400میلیارد تومانی پارک‌های علم و فناوری در سال جاری خبر داد و افزود: «حدود 5هزار نفر در این پارک‌ها اشتغال‌زایی انجام شده است که 70درصد این شاغلان را فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تشکیل می‌دهند.» وی همچنین هزینه اشتغال در پارک‌های علم وفناوری را 40 تا 50میلیون برشمرد، درحالی که هزینه ایجاد یک شغل در بخش صنعت بالغ بر 400میلیون تومان برآورد می‌شود.
اعلام نتایج رتبه‌بندی دانشگاه‌ها
طی ۵ماه آینده
وزیر علوم درخصوص رتبه‌بندی دانشگاه‌ها گفت: تاکنون ۱۳۰شاخه برای رتبه‌بندی دانشگاه‌ها تعیین و تدوین شده است که امیدواریم طی سه ماه آینده رتبه‌بندی انجام و نتایج اعلام شود. فرهادی اظهارداشت: در ابتدای رتبه‌بندی دانشگاه‌ها فکر می‌کردیم این فعالیت به سرعت انجام می‌شود اما با توجه به اینکه به دنبال تدوین شاخص‌های بین‌المللی‌سازی و بومی بودیم، این رتبه‌بندی زمان زیادی را به خود اختصاص داد. فرهادی عنوان کرد: در طرح آمایش آموزش عالی نیز موضوع رتبه‌بندی دانشگاه‌ها مطرح شده و امیدواریم به زودی نتایج رتبه‌بندی اعلام شود. فرهادی همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار روزنامه تعادل در خصوص جذب هیات علمی در دانشگاه و نسبت به استاد به دانشجو در دانشگاه‌های کشور، با اعلام اینکه در حال حاضر نسبت استاد به دانشجو یک به 27 است، این نسبت را مطلوب ندانست و افزود: «در برنامه ششم توسعه هدف‌گیری کرده‌ایم تا این نسبت یک به 22 شود.» به عبارت دیگر در برنامه ششم توسعه این نسبت با رشد 22 درصدی همراه خواهد بود. فرهادی در ادامه با اشاره به اینکه نسبت یک به 22 نیز ایده‌آل نیست، از عزم وزارت علوم برای کاهش این نسبت به زیر20 خبر داد. وی در ادامه بااشاره به اینکه این نسبت در رشته‌های مختلف متفاوت است، نسبت مطلوب استاد به دانشجو را در رشته‌های علوم پزشکی یک به 15 عنوان کرد. وی همچنین در پاسخ به سوال روزنامه‌نگار «تعادل» درخصوص تسهیل روند جذب دانشجویان خارجی باتوجه با مشکلات دانشگاه‌های کشور در زمینه امکانات خوابگاهی و رفاهی، بااشاره به اینکه در حال حاضر بیش از 21هزار دانشجو خارجی از 47کشور در دانشگاه‌های کشور مشغول به تحصیل‌اند، هدف وزارت علوم را جذب دانشجویان کشورهای پیشرفته عنوان کرد و از انجام پیش‌بینی‌هایی برای ارتقای زیرساخت‌های دانشگاهی، تصویب و تغییر برخی قوانین و ضوابط برای سرعت بخشیدن به جذب دانشجویان خارجی و هماهنگی‌هایی با دستگاه‌های مختلف خبر داد و گفت: «بخشی از این دانشجویان بورسیه خواهند شد و مابقی نیز باید با هزینه شخصی در دانشگاه‌های ایران به تحصیل بپردازند.» وی همچنین از احداث و ساخت امکانات خوابگاهی برای دانشجویان خارجی با کمک بخش خصوصی خبر داد که می‌توانند به اجاره دانشگاه‌ها درآید.
