تعادل هرمز قلاوند مدیر امور اکتشاف وزارت نفت روز گذشته در جمع خبرنگاران درباره نحوه استحصال و اکتشاف ذخایر نفتی در کشور گفت: «ازطریق استانداریها و نمایندگان شهرهای مختلف امکان وجود ذخایر نفتی در هر ناحیه به ما اطلاع داده میشود و ما درباره آن گزارش تهیه میکنیم. در ادامه اگر مطالعات ما نتیجه داشته باشد وارد فاز عملیاتی کشف نفت و گاز از آن نواحی خواهیم شد» او با اشاره به اینکه هرچه بیشتر پیش رویم، ذخایر نفتی که باید از آن برداشت کنیم، سختی بیشتری دارند میگوید: «ضریب موفقیت اکتشاف هر سال کاهش پیدا میکند. درحالیکه این ضریب سال گذشته در کشور 70درصد بوده است، امسال به 68درصد رسیده است.» بهمن سلیمانی معاون امور اکتشافی وزارت نفت نیز در این باره میگوید: «شعار ما در اکتشاف این است که اکتشاف هر روز سختتر از روز قبل است» او درباره اولویتبندی ذخایر نفتی در کشور میگوید: «ما در کشور بر این مبنا که در هر منطقه چه پتانسیلی از منابع هیدروکربوری داریم مناطق را دستهبندی کردهایم. براساس مطالعات زمینشناسی این اولویتها را به یک تا هفت تقسیم کردهایم. در این تقسیمبندی زاگرس و خلیجفارس اولویت اول را دارند و
ریسک سرمایهگذاری ندارند. درباره منابعی که اولویت یک تا سه را به خود اختصاص میدهند، عملیات اکتشاف صورت میگیرد اما در مورد مناطقی که اولویت سه تا هفت را دارند صرفا فاز مطالعاتی اجرا میشود. زمانیکه این ذخایر نیز از خود علایمی برای نزدیکشدن به اولویتهای یک تا سه نشان دهند فاز عملیاتی برای آنها آغاز میشود.»
برداشت از ذخایر غیرمتعارف
او در ادامه میگوید: «در کنار برداشت از ذخایر متعارف برای برداشت از ذخایر غیرمتعارف نیز برنامه در دست داریم، اما اکنون نرخ 50دلار برای سرمایهگذاری هر بشکه نفت از ذخایر غیرمتعارف برای ما صرفه اقتصادی ندارد؛ البته در نظر داریم تا سال2020 که قیمت نفت ذخایر غیرمتعارف افزایش پیدا کرده و صرفه اقتصادی در کشور برای بهرهبرداری از آنها وجود داشته باشد و برنامهریزی دقیقی برای استحصال از این منابع پیاده کنیم» سلیمانی در همین زمینه خبر میدهد: «برداشت از ذخایر غیرمتعارف نیز در برنامه ماست. اکنون در غرب کارون برنامههایی داریم که از برخی منابع در این ناحیه برداشت داشته باشیم.» او در ادامه درباره میزان ذخایر نفت و گاز در کشور میگوید: «اگر ما اکنون هیچ فعالیتی در زمینه برداشت از ذخایر نفتی در کشور نداشته باشیم تا 60سال دیگر نفت و تا 200سال دیگر گاز داریم. اما درنهایت وظیفه ما بهروزرسانی علم و دانش برای برداشت بیشتر از منابع است.
آسیبشناسی قراردادها
قلاوند درباره قراردادهای جدید نفتی که خود عضوی از کارگروه آن بوده است، میگوید: «درباره قراردادهای نفتی ما در مدیریت اکتشاف قراردادها را آسیبشناسی کردیم. در این حوزه و بر پایه افزایش جذابیتها تصمیم گرفته شد که شرکتها علاوه بر توسعه و اکتشاف در تولید نیز وارد همکاری با شرکت ملی نفت ایران شوند. در این زمینه و با آسیبشناسی قراردادهای سالهای گذشته به این نتیجه رسیدیم که در 12سال گذشته 15بلوک اکتشافی ازطریق 14قرارداد بیع متقابل به شرکتهای خارجی واگذار شده بود. از این 14مورد 11مورد به نتیجه رسیده بودند اما سهمورد بهدلیل تحریمها با ترک کار از سوی شرکت سرمایهگذار مواجه شد. از این سهمورد یکمورد با همکاری شرکتهای داخلی در حال رسیدن به پایان است و تکلیف دومورد دیگر هنوز مشخص نیست.» او با اشاره به اینکه یکی از این 11مورد شرکتهای چینی بوده است، گفت: «واحد اکتشاف در استاندارد سنجی شرکتهایی که وارد فاز اکتشاف میشوند، حساسیت کافی به خرج میدهد و تاکنون بیکیفیتی از سمت آنها در این زمینه دیده نشده است. بهطور کلی در این 12سال در کشور 96بلوک اکتشافی داشتیم. در این سالها نیز 40مورد بلوک اکتشافی اضافه شده
است. در قالب قراردادهای جدید نیز با 18شرکت وارد مذاکره شدیم. یکی از این شرکتها به ما جوینت استادی داد و نتیجه این شد که بین واحد اکتشاف وزارت نفت و یک دانشگاه اروپایی و این شرکت که پشتیبان این دانشگاه است، قراردادی بسته شود. بقیه شرکتها اما شروع فعالیت خود را منوط به نتایج مذاکرات 1+5 اعلام کردهاند.»
واردات عجیب نفتیهای چین
او در ادامه با اشاره به کنفرانسی که در لندن برای رونمایی از مدل جدید قراردادهای نفتی برگزار خواهد شد، گفت: «در پرزنتیشن نوع جدید قراردادهای آیپیسی در لندن از این بلوکهای اکتشافی نیز بهرهبرداری خواهد شد. منابع ما در کشور محدودیت دارد و نیاز به سرمایهگذاری خارجی داریم. حجم سرمایهگذاریهای خارجی در بلوکهای اکتشافی در 12سال گذشته یکمیلیاردو40میلیوندلار بوده است. اما در قراردادهای جدید که در مرحله تولید نیز همکاری خواهیم داشت، ممکن است برخی شرکتها 300میلیوندلار سرمایهگذاری کنند.» مدیر امور اکتشاف وزارت نفت در ادامه با اشاره به فاکتورهای این قراردادهای جدید اظهار کرد: «در قراردادهای جدید این الزام برای شرکتهای سرمایهگذار دیده شده که از منابع انسانی و تاسیسات کشور در قراردادها استفاده شود. در سالهای گذشته مواردی دیده شده بود که برخی از شرکتهای چینی حتی آمبولانس و نیروی کارگری که تخصصی لازم نداشتند را نیز از چین وارد میکردند.»
او گفت: در سال گذشته 1120کیلومتر را در کشور لرزهنگاری کردیم و از این حجم 43برگ نقشه زمینشناسی تهیه شد که برای واحد اکتشاف دستاورد خوبی محسوب میشود.