تورم سنگین حاصل ارز ۴۲۰۰

محمد حسن‌نژاد

کارشناس اقتصادی

مهم‌ترین ضرر ارز ۴۲۰۰ تومانی ایجاد رانت برای یک عده و تورم سنگین برای مردم بود و به دلیل قیمت‌گذاری سایر کالاها با این دلار اشتباه (ارز ۴۲۰۰) یارانه‌ای که به مردم داده می‌شد، ارزش نداشت. درباره ارز ۴۲۰۰ تومانی چند سوال کلیدی وجود دارد. ارز ۴۲۰۰ از کجا آمد؟ آیا معیار انتخاب آن درست بود؟ برفرض که درست باشد، آیا در این چند سال نباید تغییر می‌کرد؟ آیا به هدف تعیین شده، رسید؟  ارز ۴۲۰۰ برای جلوگیری از افزایش قیمت‌ها تعیین شد، اما شاهد بدترین افزایش قیمت‌ها پس از آن بودیم، حتی تورم کالاهای اساسی از میانگین کشور هم بالاتر رفت. به این معنا، نه تنها قیمت‌ها کاهش نیافت، بلکه نوسان قیمت کالاهای اساسی نسبت به سایر کالاها که با دلار آزاد خریداری می‌شد، بیشتر شد. این مساله نشان‌دهنده شکست طرح فوق است. مهم‌ترین ضرر ارز ۴۲۰۰ تومانی به کشور ایجاد رانت برای یک عده و تورم سنگین برای مردم بود. بنابراین یارانه‌ای که به مردم داده می‌شد، ارزش نداشت زیرا قیمت‌گذاری سایر کالاها با این دلار اشتباه صورت می‌گرفت. برهمین اساس گاوداری‌ها رو به ورشکستگی رفتند، گندمکار دست به تولید نمی‌زد، مرغداری و دامپروری‌ها در حال نابودی بودند، پس ادامه این روش سبب می‌شد یک عده به اندازه کل ایران یارانه بگیرند و مردم فقیر، فقیرتر شوند و اندک تولید هم در کشور به تعطیلی کشیده شود.بهینه‌سازی پرداخت یارانه‌ها یک اقدام انقلابی در دولت سیزدهم به حساب می‌آید که در نتیجه آن درآمد دولت بالا می‌رود. یک قسمت از آن برای جبران تورم هزینه می‌شود و قسمت دیگر هم به تولیدکنندگان جهت رونق تولید داده می‌شود و از این طریق اشتغال به وجود می‌آید. بنابراین بهینه‌سازی پرداخت یارانه‌ها جای اینکه به چند دلال سود برساند، کل ایران را منتفع می‌سازد.  یارانه نقدی و کارت الکترونیکی فرقی با هم ندارد زیرا دولت در هر دو مورد تصمیم دارد قدرت خرید را بالا ببرد، اما از این جهت که مردم با یارانه نقدی برای خریدشان تصمیم می‌گیرند و حق انتخاب شان سلب نمی‌شود، بهتر است. البته تصمیم بر آن است تا با کارت الکترونیکی نیازهای پروتئینی و کالری لازم تامین شود و مصرف غذایی مردم بهبود پیدا کند، با این حال استدلال طرفداران هر دو راه درست است و ایرادی بر آن وجود ندارد.