نظام سيستمي اقتصاد مثل ارگان‌هاي بدن انسان است كه اگر عضوي ناراحت شود كل اعضا ناراحت مي‌شود، در نتيجه در اقتصاد ممكن است با مساله‌اي مواجه شويم كه با حل آنها، مشكلات كل سيستم حل نشود.

وقتي برجام به امضاء رسيد همه منتظر بودند كه آثار آن از جمله ورود سرمايه‌گذار خارجي به كشور را سريع مشاهده كنيم ولي واقعيت اين است وقتي توافقنامه يا قراردادي به امضا مي‌رسد تا نظر سرمايه‌گذاران خارجي به كشور جلب شود كمي طول مي‌كشد. وضعيت سرمايه‌گذار خارجي در هر كشوري به اندازه زيادي بستگي به وضعيت سرمايه‌گذاري داخلي هم دارد.

زماني كه قيمت يك كالا افزايش مي‌يابد، به دليل اينكه انگيزه براي توليد بيشتر مي‌شود رشد توليد را به همراه دارد و از طرف ديگر مي‌تواند محركي براي رونق صنايع بالادستي باشد، زيرا آنها بايد مواد اوليه مورد نياز را تامين كنند. اگر قيمت كالاها به صورت بي‌رويه بالا برود و مردم توان خريد كالا را نداشته باشند ركود در بازار اتفاق مي‌افتد و در نهايت اين اتفاق دوباره منجر به كاهش قيمت و توليد مي‌شود؛ بنابراين بايد نوعي تعادل در بازار عرضه و تقاضا وجود داشته باشد تا قيمت در سطح مناسبي حفظ شود.

نظام سيستمي اقتصاد مثل ارگان‌هاي بدن انسان است كه اگر عضوي ناراحت شود كل اعضاء ناراحت مي‌شود، در نتيجه در اقتصاد ممكن است با مساله‌اي مواجه شويم كه با حل آنها، مشكلات كل سيستم حل نشود.

برخي اقتصاددانان معتقدند در كشوري مانند ايران كه بروكراسي وجود دارد برخي به فساد مالي دست مي‌اندازند چرا كه كمك مي‌كند با اموراتي مانند رشته و... برنامه‌هاي خود را سريع‌تر پيش ببرند، ولي اغلب اقتصاددانان معتقدند كه درست است كه با چنين اقداماتي كار عده‌اي پيش برود ولي در كل تاثيرات بسيار منفي بر رشد و توسعه اقتصادي دارد و به روی كل فعاليت‌هاي اقتصادي سايه مي‌اندازد.

يكي از اصلي‌ترين موضوعاتي كه بايد براي آن در اقتصاد ايران چاره‌اي جديد پيدا شود پاسخ دادن به اين سوال است كه آيا اساسا امكان آنكه راهي براي برون‌رفت از مشكلات به شكل بلندمدت پيدا شود وجود دارد؟ اين سوال به اين دليل به يك چالش تبديل شده كه ما هر سال آن مواجه مي‌شويم و تصميم‌گيران تحت تاثير مشكلات روز رسيدگي به اين مسائل را به آينده موكول مي‌كنند. ما ديديم كه در سال‌هاي اخير و در جريان بحث پيرامون بودجه، دو قوه مجريه و مقننه تاكيد زيادي بر اصلاحات ساختاري داشتند اما اين اصلاحات صرفا در حد شعار باقي ماند و احتمالا اين موضوع در حال حاضر نيز با همين خطر مواجه است.

يكي از اصلي‌ترين موضوعاتي كه در سال‌هاي گذشته همواره در اين روزها از سال محل بحث بوده بحث نهايي كردن بودجه و اختلاف‌نظرها ميان دو قوه است. از سويي دولت تاكيد دارد كه با توجه به محدوديت‌ها نمي‌تواند منابع را افزايش بدهد و از سوي ديگر مجلس نيز بر همين موضوع صحه مي‌گذارد كه مردم نياز به حمايت دارند و نمي‌توان بدون نهايي كردن برنامه براي مشكلات بودجه را تاييد كرد

در اين ترديدي وجود ندارد كه آنچه امروز به عنوان مشكلات اقتصاد ايران از آن ياد مي‌شود، به مسائل و چالش‌هايي بازمي‌گردد كه براي سال‌هاي طولاني در اين حوزه باقي مانده‌اند و راهي براي برون‌رفت از آنها پيدا نشده است. اين ديدگاه‌هاي مشكل‌ساز باعث شده كه امروز پيدا كردن راه‌حل براي چالش‌ها سخت و پيچيده شود.

هر قدر یک نهاد بزرگ‌تر باشد اداره آن سخت‌تر می‌شود و در چنین فضایی، این انتظار که بتوان همه چالش‌ها را به راحتی برطرف کرد از واقعیت به دور است.