نوید رجایی| علم اقتصاد، علم تخصیص منابع کمیاب به نیازهای نامحدود بشری است. اگر نگاهی به اقتصاد ایران در سالیان گذشته داشته باشیم، متوجه خواهیم شد که به علت تورم، خودرو دیگر یک کالای مصرفی نیست و بسیاری از افراد به این کالا به چشم یک سرمایه‌گذاری نگاه می‌کنند.
با توجه به تحریم‌هایی که در سالیان گذشته علیه کشورمان وجود داشته خودروسازها علاوه بر هزینه‌های زیادی که بابت افزایش دلار بهشان تحمیل شد در واردات قطعات نیز با دردسرهای زیادی مواجه بودند و در نتیجه بهای تمام شده، تولید هر خودرو به طرز چشمگیری افزایش پیدا کرد. از سوی دیگر با مواجه شدن با چنین وضعیتی و برای افزایش رضایت‌ها میان مردم دولت قبلی تصمیم گرفت از طریق اقتصاد دستوری، امور کشور را در پیش ببرد که اگر چه دستوری بودن اقتصاد در کوتاه‌مدت می‌تواند قیمت‌ها را کنترل کند اما در بلندمدت محکوم به شکست است.
یکی از بزرگ‌ترین اشتباهاتی که بعد از آن انجام شد ثبت نام خودرو توسط خودروسازهای کشور بدون دریافت وجه بود. همین عامل باعث شد تا مردم به ثبت‌نام خودرو به چشم یک لاتاری نگاه کنند که هر چند هفته به راحتی می‌توانند در آن شرکت کنند. در نتیجه سدی از تقاضای کاذب به سمت خودرو روانه شد و متقاضیان واقعی که توان خرید خودرو را نداشتند ناامیدانه به سمت بازار آزاد رفتند و در نتیجه افزایش تقاضا باعث شد قیمت خودروها مسیر صعودی بگیرد.
همان طور که در ابتدای مطلب نیز ذکر شد وجود تحریم‌ها و افزایش قیمت دلار، هزینه‌های خودروسازان را بالا برد و قیمت‌های دستوری سبب شده بود تا شرکت‌ها تمایلی به عرضه محصول خود نداشته باشند چرا که هدف اصلی هر کسب و کاری کسب سود است و قیمت فروش پایین‌تر از هزینه‌ها یک دیوانگی محض است. حال با ورود خودرو به بورس کالا، اولین متغیر اقتصاد یعنی عرضه و تقاضا فعال شد. خب این خبر بسیار بدی برای مافیای این صنعت است چرا که در بورس کالا شفافیت بسیار بالاتری را نسبت به بازار آزاد شاهد هستیم و از سوی دیگر با توجه به مکانیسم بازار تنها متقاضیان واقعی برای خرید خودرو وارد گود می‌شوند.
زمانی که عرضه و تقاضا در بورس کالا شکل گرفت اگر چه دلال‌ها تلاش کردند با استفاده از قیمت‌های بسیار بالاتر موانع جدی در قیمت‌گذاری به وجود آورند اما اقدامات هوشمندانه ناظران و مسوولان بورس کالا سبب شد تا جلوی اردرهای نامتعارف گرفته شود و درنتیجه خودرو با قیمت تعادلی به دست مصرف‌کننده واقعی برسد.
زمانی که خودرو با قیمت تعادلی به دست مصرف‌کننده برسد صورت مالی‌های شرکت‌های خودروسازی نیز متحول می‌شود و در نتیجه سرمایه‌گذاران این صنعت را برای سرمایه‌گذاری بسیار جذاب می‌بینند و در نتیجه بخشی از پول سرگردان به راحتی جذب سرمایه‌گذاری مولد خواهد شد و این مورد از مزایای جذابیت بورس کالا نسبت به سایر بازارهاست. پس با توجه به وضع فعلی توصیه می‌شود عرضه خودروها در بورس کالا ادامه داشته باشد چرا که در بازار با تقاضای کاذب مواجه هستیم و هرگونه جلوگیری از عرضه می‌تواند مشکلات بیشتری در پی داشته باشد و از سوی دیگر سرمایه‌گذاران نیز نگاه منفی پیدا خواهند کرد و بازی دو سر باخت برای دولت خواهد شد.
یکی دیگر از جذابیت‌های بورس کالا تضمین‌های دریافت کالا است چرا که در گذشته به علت کمبود قطعه و مشکلات دیگر در مواردی مشاهده شده که خودروسازان در زمان سررسید از تحویل خودرو اجتناب کردند اما حضور خودرو در بورس کالا سبب شده دیگر خریداران دغدغه‌ای در این زمینه نداشته باشند.
نکته دیگری که بسیار حائز اهمیت است وقتی خودرو در بورس کالا عرضه شود دیگر دلالان فرصت استفاده از سودهای مفت و بادآورده را نخواهند داشت و یک بازی دو سر برد هم برای شرکت عرضه‌کننده و هم برای فرد خریدار است.
