گروه بنگاه‌ها|
بهره‌مندی از مهارت کسب و کار نیازی است که باید از دوران کودکی و در زمان شکل‌گیری شخصیت در نهاد شخص نهادینه شود تا با شکل‌گیری هویت اقتصادی هر فرد، حرکت جمعی جامعه به سمت ایجاد کسب و کارهای موثر اقتصادی آغاز شود. این فرآیند در کشورهای توسعه یافته بر اساس یک الگوی اقتصادی قوام یافته دنبال می‌شود و کودکان و نوجوانان این جوامع از دوران کودکی و نوجوانی مفهوم و معنای عینی کسب درآمد را می‌آموزند.
اما این فرآیند حیاتی در کشورمان و در بطن ساختار آموزشی و تربیتی کشورمان هرگز آن‌گونه که باید و شاید جدی گرفته نشده است و در یک روند خسارت‌بار حتی دانش‌آموختگان مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌های تخصصی کشورمان نیز مهارت کافی برای ایجاد یک کسب و کار آبرومند و سودآور را ندارند. در چنین ساختار معیوبی است که خبر شنیدن ایده‌های تازه برای ایجاد یک کسب و کار کوچک در ایران خبر مهمی محسوب می‌شود که باید از منظر تحلیلی مورد بررسی قرار
بگیرد.
توسعه مزارع پرورش زالو توسط تعدادی از جوانان یکی از همین ایده‌پردازی‌های غیرمتعارف است که اتفاقا هم بازار مصرف قابل توجهی در کشورمان دارد و هم ظرفیت‌های صادراتی فراوانی را در بطن خود جای داده است. کسب و کاری که با سرمایه‌گذاری 500تا700تومانی روی هر زالو می‌تواند آن را در بازارهای صادراتی تا قیمت 11دلار نیز به فروش برساند.
به عبارت روشن‌تر، پرورش زالو اکنون فرصت‌های شغلی مناسبی را در بخش بازار طب سنتی و حتی مدرن ایران ایجاد کرده است. چنانکه گردش مالی این بازار در جهان در حدود 200میلیون دلار در سال است، اما سهم ایران به عنوان یکی از قطب‌های مهم طب سنتی از این گردش مالی بسیار اندک و ناچیز است.
هر چند بیشتر مزارع پرورش زالو در محدوده شهرستان فومن استان گیلان قرار دارد، اما بر اساس اظهارات معاون فنی اداره کل دامپزشکی گیلان در حال حاضر درخواست‌های فراوانی از دیگر شهرستان‌ها هم برای آغاز این نوع کسب و کار وجود دارد که نشان‌دهنده سودآور بودن این کسب و کار است.
از آنجا که سوژه‌های غیرمتعارف اقتصادی در حوزه کسب و کار کوچک و متوسط معمولا با توجه این صفحه مواجه می‌شود در این شماره سوژه «کسب و کار پرورش زالو» را روی میز ارزیابی‌های صفحه قرار می‌دهیم تا در پایان تصویری از این کسب و کار پیش روی مخاطبان و صاحبان سرمایه‌یی که به دنبال ایده‌های بکر می‌گردند، ارائه شود.
فومن؛ مزرعه پرورش زالو، 8جوان ایده‌پرداز
اینجا محل پرورش زالو است. جایی که علیرضا تندرو به همراه ۳ برادر خود مهدی، مسعود و هادی، امیرمحمد عاشوری (پسر عمه) و 3نفر از دوستانش رضا بیات، مصطفی رفعی‌نژاد، پوریا زارع که متخصصان نرم‌افزار هستند برای نخستین بار به صورت اصولی به پرورش زالو مشغول هستند. ایده‌یی که نه تنها علیرضا را به استقلال اقتصادی رسانده است بلکه به او برای اشتغال دوستان و خویشاوندانش نیز کمک کرده است.
علیرضا که فارغ‌التحصیل مهندسی نرم‌افزار و دانشجوی روانشناسی بالینی است، درباره علت موضوعیت یافتن پرورش زالو به سایت بسیج سازندگی می‌گوید: «استفاده طبی از زالو در ایران قدمت بسیار زیادی دارد. در کشور ما زالو همواره از طریق صید مستقیم از تالاب‌ها تهیه و به مصرف پزشکی می‌رسید. اما متاسفانه به دلیل از بین رفتن اکو سیستم طبیعی، زالوها به‌شدت کمیاب شدند.»
تندرو درباره اهمیت اقتصادی پرورش زالو اظهار می‌کند: هر زالوی بالغ در اروپا به قیمت 11دلار به دست مصرف‌کننده می‌رسد. یعنی ارزش هر 4 زالو معادل یک بشکه نفت اوپک است. البته تا زالو به این مرحله از رشد برسد حداقل 2 سال زمان می‌برد. بر این اساس بسیاری از کشورهایی که دارای اقلیم مناسب هستند، به پرورش و تکثیر زالو روی آورده و درآمدهای سرشار و حیرت‌آوری کسب کرده‌اند.
ظرفیت‌های صادراتی زالو
علیرضا تندرو درباره اهمیت اقتصادی پرورش زالو اظهار می‌کند: «شاید برای خیلی‌ها باور نکردنی باشد، اما در حال حاضر درآمد کشور تایلند از صادرات زالو برابر با صادرات نفتی ایران است. هر زالوی بالغ در اروپا به قیمت 11دلار به دست مصرف‌کننده می‌رسد.
البته تا زالو به این مرحله از رشد برسد، حداقل 2 سال زمان می‌برد. یعنی ارزش هر 4 زالو معادل یک بشکه نفت اوپک است. اگر تولید‌کننده‌یی مانند من هر زالو را به ازای 7 دلار به کشورهای اروپایی بفروشد، با کسر هزینه‌های گمرک، بیمه و حقوق کارگر از هر زالو 4 دلار سود خالص برداشت خواهد کرد.
سفارش کشورهای اروپایی هم غالبا در تیراژ 100 هزارتایی به بالاست. من در حال حاضر مجوز تولید سالانه 100هزار زالو را دریافت کرده‌ام و فکر می‌کنم رسیدن به درآمد سالانه 400هزار دلار از صادرات زالو برایم چندان دور از دسترس نباشد.»
حضور در یک جمع خانوادگی
معمولا راه‌اندازی یک کسب و کار کوچک که اطلاعات چندانی از آن در دسترس نباشد بدون کمک و مساعدت نزدیکان ممکن نیست. به همین دلیل است که کارشناسان حوزه مشاغل خانگی و خرد پیشنهاد می‌کنند که این نوع کسب و کار به صورت خانوادگی و دسته‌جمعی عملیاتی
شوند.
مریم زاغه همسر علیرضا تندرو درباره راه‌اندازی مزرعه پرورش زالو می‌گوید: «من قبل از شروع کار با علیرضا ازدواج کردم و الان یک پسر ۶ ماهه داریم. با اینکه اوایل خیلی‌ها همسرم را مسخره می‌کردند به خاطر کاری که انتخاب کرده بود اما پشتکارش اجازه نداد تا حرف‌های منفی اطرافیان بر کارش تاثیرگذار باشد.
همسرم خیلی تلاش کرد من خودم در شهر فومن شاهد دوندگی‌ها و سنگ‌اندازی بقیه بودم. در اوایل کار شک داشتم و فکر نمی‌کردم کار خوبی باشد ولی با همت و پشتکاری که داشت دیدم که آینده روشنی دارد. با وجود اینکه الان من ساکن کرج هستم ولی با دوری‌اش که در فومن حاضر می‌شود با حمایت خانواده خودم و همسرم کنار می‌آیم. او در ادامه تاکید می‌کند: «برخلاف افرادی که فکر می‌کنند کار باید حاضر و آماده باشد، همسرم خودشان برای راه‌اندازی این کار زحمت کشیدند. در هر کاری سه اصل توکل به خدا، همت و پشتکار و حمایت خانواده سبب موفقیت می‌شود. اگر من به جای همراهی به او فشار وارد می‌کردم شاید مجبور می‌شد کار خودش را رها کند.»
هر کس جای همسرم بود صد بار جا خالی کرده بود اما به خاطر همت بالایی که دارد، توانست به کارش ادامه دهد. صبر و تحمل کمترین کاری است که می‌توانم برای موفقیت وی انجام بدهم.
چه کسانی زالو می‌خرند
اما مصرف‌کنندگان محصول زالو را چه قشری تشکیل می‌دهند؟ این پرسشی است که برای یک چنین بحثی ضروری به نظر می‌رسد. مسعود تندرو برادر علیرضا در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «مشتری‌های اصلی ما پزشکانی هستند که طب سنتی کار می‌کنند.
کسی که می‌خواهد زالو درمانی کند ترجیح می‌دهد از جایی که معتبر است، زالو تهیه کند. در کشور ما تولید‌کننده نداریم و بیشتر صیاد هستند. در بهار و تابستان که زالو خوب پیدا می‌شود ما ترجیح می‌دهیم کار نکنیم. اما در پاییز و زمستان بیشتر پای کار هستیم. سال گذشته کل بار را در سه قرارداد فروختیم که یک رکورد بی‌نظیر است.»
مسعود در ادامه درباره منافع اقتصادی این بیزینس می‌گوید: «از نظر اقتصادی نفع‌های دیگری هم دارد. مردم با هزینه کم درمان می‌شوند. لباس، سیگار و لوازم صوتی و تصویر ما نسبت به کشورهای غربی فرق می‌کند و مطمئن باشیم دارویی که به دست ما می‌رسد با دارویی که خودشان مصرف می‌کنند، فرق می‌کند.
ما با سرمایه‌گذاری در طب سنتی از پول دادن برای خرید این داروها و از خروج ارز جلوگیری می‌کنیم و وقتی به صادرات دست پیدا کنیم ارز را نیز وارد کشور می‌کنیم.»
او در تشریح برخی مشتریانش می‌گوید: «یک مشتری داریم در تهران که همیشه قیمت بالا از ما می‌خرد. به خاطر مشکلی که در قرارداد قبلی برای او پیش آمده بود و طرف قرارداد کلاهبرداری کرده بود.
اصولی کار کردن باعث شده که در بازار به ما اعتماد داشته باشند. البته مردم عادی هم مشتری زالوهای ما هستند ولی ما وقت نداریم که برای چند تا زالو درگیر بشویم. استفاده بدون حضور پزشک هم امکان‌پذیر است. در بررسی‌هایی که در نمایشگاه انجام دادیم ۶۵درصد از مشتری‌های ما خانم‌های جوان ساکن اصفهان، کرج و تهران بودند که از زالو برای خاصیت آرایشی استفاده می‌کردند.»
