گروه اقتصاد کلان|آیسان تنها|
در نشست خبری مرکز آمار ایران، یکی از معاونان این سازمان در پاسخ به سوال تعادل مبنی بر اینکه چرا نرخ رشد اقتصادی سه‌ماهه و شش‌ماهه اعلام نشده است موضوع به بانک مرکزی ارجاع شده و گفته شد طبق مصوبه شورای عالی آمار باید بانک مرکزی اطلاعات مربوط به رشد اقتصادی را در اختیار مرکز آمار ایران بدهد تا نرخ رشد اقتصادی از سوی مرکز آمار ایران ارایه شود که این موضوع تاکنون از سوی بانک مرکزی محقق نشده است. معاون دیگر رییس مرکز آمار ایران، در توجه به نخواندن نرخ بیکاری با رشد اقتصادی که توسط این سازمان ارایه می‌شود، گفت: در اقتصاد ایران در مقاطع مختلف نرخ رشد اقتصادی با نرخ بیکاری همخوانی نداشته است.
به گزارش «تعادل»، روز گذشته اول آبان ماه نشست خبری مرکز آمار ایران در محل ساختمان این سازمان برگزار شد. در این نشست رییس مرکز آمار ایران سخنانی درباره دستاوردهای مرکز آمار ایران مطرح کرد و سپس پاسخگویی به اغلب سوالات را به معاونان خود ارجاع داد.
در این نشست، ایوب فرامرزی معاون اقتصادی مرکز آمار ایران، در پاسخ به این سوال تعادل مبنی بر اینکه چرا مرکز آمار ایران به عنوان مرجع رسمی اعلام آمارهای اقتصادی، از اعلام رشد اقتصادی سر باز می‌زند؟ اظهار کرد: در جلسه ۵۹ شورای عالی آمار حذف موازی‌کاری و تولید آمار تورم از سوی مرکز آمار ایران مصوب شد؛ اما در حوزه رشد اقتصادی، بانک مرکزی باید محاسبات ملی خود را به مرکز آمار ارایه و مرکز آمار با بهره‌گیری از این محاسبات و اطلاعات خود مرکز، رشد اقتصادی را اعلام کند. در حال حاضر منتظر هستیم که بانک مرکزی نتایج محاسبات ملی خود را به مرکز ارسال کند که تاکنون بانک مرکزی تاخیر داشته است.
همچنین پاسخ به سوال دیگر خبرنگار تعادل، مبنی بر اینکه با توجه به رشد اقتصادی منفی سال گذشته و همچنین رشد اقتصادی منفی 9.5 درصدی که صندوق بین‌المللی پول برای اقتصاد ایران تعیین کرده است چطور آمار مربوط به نرخ بیکاری توجیه می‌شود، نصیری یکی دیگر از معاونان سازمان بیان کرد: طبق گفته محمدباقر نوبخت ۱۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات از زمستان ۹۶ تاکنون در حوزه اشتغال تزریق شده است؛ همچنین تغییرات جوی موجب بهبود اشتغال در حوزه کشاورزی شده است. تابستان امسال نسبت به تابستان پارسال شاهد افزایش ۱۷۰ هزار نفری اشتغال روستایی بودیم؛ از سوی دیگر داده‌های ثبتی بیمه شده‌های تامین اجتماعی اجباری هم افزایش داشته؛ همچنین تعداد کارگاه‌های تحت پوشش تامین اجتماعی رو به افزایش است.
نصیری همچنین بیان کرد: طبق آمار اخذ شده از سال ۸۵ تا ۹۶، به عنوان مثال در بخش معدن (شامل نفت و گاز) حداکثر اشتغال ۱۹۰ هزار و حداقل ۱۰۷ هزار نفر داشته‌ایم. بنابراین رشد اقتصادی متناسب با ایجاد شغل درباره اقتصاد کشور ما به‌طور کامل درست نیست. هر چند که اگر رشد داشته باشیم می‌توانیم به تدریج شاهد اثرگذاری این شاخص روی اشتغال باشیم.
رییس مرکز آمار با بیان اینکه بین بازار کالا و خدمات و بازار کار ارتباط وجود دارد، گفت: بین این دو بازار تغییر فاز وجود دارد. از سوی دیگر نیز اگرچه نرخ بیکاری یک شاخص اقتصادی است اما به دلیل چسبندگی قراردادها، یک شاخص اجتماعی نیز محسوب می‌شود؛ همچنین تنوع کار در بازار کار ایران همچون کار موردی و فصلی زیاد است. از سوی دیگر در صورت بروز رکود اقتصادی، سریعا نیروهای کار اخراج نمی‌شوند، چرا که قوانین ما مانع این اقدام می‌شود.
رییس مرکز آمار ایران در ادامه این بحث با اشاره به طرح آمارگیری نیروی کار، افزود: در این طرح از ۱۸۰ هزار خانوار در هر فصل (یک درصد) آمارگیری می‌شود. تحقیق ما توصیفی و تبیینی است.
وی درباره اینکه محل کاهش نرخ بیکاری فصل تابستان از کجا بوده است، گفت: در حوزه‌هایی از جمله کشاورزی، دامپروری، ساختمان، حمل و نقل و کسب و کارهای نوین همچون اسنپ و تپسی شاهد افزایش اشتغال بوده‌ایم.
حسین‌زاده همچنین در مورد سری زمانی تورم عنوان کرد: برای تکمیل سری زمانی تورم از سال ۱۳۱۵ از ارقام بانک مرکزی استفاده شده است.
در این نشست، همچنین نصیری در پاسخ به سوال دیگر «تعادل» مبنی بر اینکه چرا آمارهای جمعیتی به روز نیستند و همین مساله تحلیل‌ها را با دشواری روبه‌رو کرده است، بیان کرد: طبق مصوبه هیات دولت سرشماری‌ها هر 5 سال یک‌بار انجام می‌شوند. این البته خاص ایران نیست در بعضی از کشورها مثل پاکستان به خاطر موضوع نبود بودجه سرشماری‌ها بسیار دیر به دیر انجام می‌شود اکنون 25 سال است که سرشماری در افغانستان انجام نشده است.
وی افزود: با این حال ما برنامه‌ریزی داریم که نظام آماری کشور را به سمت نظام آماری ثبتی مبنا ببریم که اگر این مهم محقق شود آمارهای جمعیتی نیز به روز خواهد شد.
کاهش تورم بعد از 16 ماه
رییس مرکز آمار ایران همچنین در بخشی دیگر از سخنانش درباره نرخ تورم اعلام کرد: تورم سالانه منتهی به مهر ماه به ۴۲ درصد رسیده که در قیاس با مدت مشابه سال قبل، ۷ دهم درصد کاهش داشته است. این تورم بعد از ۱۶ ماه افزایش تورم سالانه، از این ماه روند کاهشی به خود گرفته که البته این موضوع به معنای کاهش سرعت افزایش قیمت کالاهاست.
وی ادامه داد: همچنین کاهش تورم نقطه به نقطه از اردیبهشت ماه و سرعت کاهش آن، افزایش یافته است.
وی در بخشی دیگر از سخنانش با بیان اینکه «همگرایی»، شعار مهم امسال مرکز است، اظهار کرد: در نظامات کنونی نمی‌توان صرفا با آمارگیری سنتی کار کرد؛ چراکه نظامات آماری به سمت مدرنیته پیش رفته‌اند؛ اگرچه یکی از مهم‌ترین فاکتورها در این زمینه، روش‌های ثبتی‌مبنا که پایه اصلی آن داده‌های دستگاه‌های اداری و اجرایی است.
رییس مرکز آمار ایران افزود: داده‌های اداری که در دستگاه‌های اجرایی تولید می‌شوند، پس از کسب این ریزداده‌ها، با پردازش و تجمیع، به ریزداده‌های آماری تبدیل شده و با تعامل با نظام جامع ثبت‌های آماری تبدیل به آمار رسمی می‌شوند.
به گفته حسین‌زاده، سرشماری‌های ثبتی‌مبنا یکی از نتایج این شیوه آمارگیری است. وی با تاکید بر اینکه شیوه ثبتی‌مبنا به پویایی و آنلاین شدن آمار کمک می‌کند، گفت: این شیوه به بهبود ارزش‌افزوده دستگاه‌ها کمک می‌کند؛ زیرا تلاقی با آمار دستگاه‌های دیگر، منجر به افزایش کیفیت داده‌های تولیدی می‌شود و همچنین در صرفه‌جویی هزینه‌ها نیز نقش موثری دارد.
حسین‌زاده افزود: در نظام آماری بهره‌وری به معنای «آمار رسمی بیشتر با کیفیت، اطلاعات و تفکیک بیشتر و در سطوح جغرافیایی و هزینه کمتر» است.
فهرست آمار رسمی تهیه شد
رییس مرکز آمار ایران، در ادامه با اشاره به تدوین برنامه توسعه آمار کشور با رویکرد نهادسازی نظام آمار کشور اظهار داشت: این برنامه سال گذشته ابلاغ شد و تا سال ۱۴۰۰ در دستور کار ما خواهد بود.
وی ادامه داد: پیش‌نویس قانون آمار در مردادماه به تصویب شورای عالی آمار رسید و پس از تصویب در هیات دولت به مجلس ارسال خواهد شد.
حسین‌زاده همچنین به فهرست آمارهای رسمی اشاره کرد و گفت: این فهرست به پرهیز از موازی‌کاری، هدررفت منابع و تشخیص آمار رسمی از غیررسمی کمک می‌کند.
