گروه اقتصاد کلان
سهم بهره‌وری از رشد اقتصادی که تاکنون در هیچ یک از برنامه‌های توسعه‌یی تحقق نیافته، همچون آرزویی دست نیافتنی این‌بار در برنامه ششم توسعه گنجانده شده است به این امید که بهره‌وری این‌بار از حالت انتزاعی خارج شود و سهم 35درصدی آن از رشد اقتصادی این‌بار رنگ و بوی واقعیت به خود بگیرد.
اما روز گذشته رویا طباطبایی‌یزدی رییس سازمان ملی بهره‌وری، در یک نشست خبری آماری جالب از وضعیت بهره‌وری ارائه داد که براساس آن، رشد اقتصادی در سال‌های 93 تا 95 به میزان 4.55درصد بوده که 2.91 واحد آن از طریق بهره‌وری به دست آمده است. البته طباطبایی این هشدار را هم داده که نمی‌توان با دیدن این آمار هیجان‌زده شد، چراکه در این سال‌ها به‌دلیل وجود تحریم‌ها، موجودی سرمایه در بخش نفت و گاز بلااستفاده بوده است و شرایط پیش‌رو برای برآورد سهم بهره‌وری در رشد اقتصادی بسیار حایز اهمیت است.
رییس سازمان ملی بهره‌وری با بیان اینکه در سال‌ها 96 تا 98 باید سهم بهره‌وری از رشد اقتصادی به 35درصد برسد، گفت: در حال حاضر این سهم بین 15 تا 20 درصد است. بنابراین رسیدن به سهم 35درصدی در رشد اقتصادی چندان هم ساده نیست. به گفته وی، طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته 2.8درصد از رشد ۸ درصد اقتصادی پیش‌بینی شده در برنامه ششم باید از محل بهره‌وری باشد. رییس سازمان ملی بهره‌وری همچنین از سنجش بهره‌وری در ۵ دستگاه با ابلاغ معاون رییس‌جمهور خبر داد و افزود: بر این اساس، بهره‌وری در بانک مرکزی، صدا و سیما، محیط زیست، سازمان برنامه و بودجه و سازمان انرژی اتمی سنجش خواهد شد. رییس سازمان ملی بهره‌وری با بیان اینکه امکان سنجش سهم بهره‌وری در رشد سه ماهه سال 96 به دلیل نرسیدن اطلاعات از بانک مرکزی وجود ندارد، تصریح کرد: برنامه‌ریزی داریم که بتوان سهم بهره‌وری را در بخش اقتصاد به دست آوریم، اما جزئیات و آمار ریز از بخش‌ها وجود ندارد و نتوانستیم این اطلاعات را به دست بیاوریم. وی تاکید کرد: در سال 93 تا 95 سهم بهره‌وری در رشد محاسبه شده و میانگین آن 4.55 درصد بوده که از این رقم 2.91 واحد از طریق بهره‌وری است. طباطبایی با تاکید بر اینکه نباید نسبت به این رقم از بهره‌وری هیجان‌زده شویم، تصریح کرد: چراکه موجودی سرمایه در بخش نفت و گاز به دلیل تحریم‌ها بلااستفاده بود، بنابراین شرایط پیش رو بسیار حایز اهمیت است.
وی ادامه داد: بهره‌وری باید در یک دوره 15 تا 20 ساله بررسی شود و در کوتاه‌مدت نمی‌توان محاسبات درستی داشت.
این مقام مسوول در پاسخ به این سوال که با توجه به رقم رشد 7 درصدی اعلامی از سوی مرکز آمار چرا سهم بهره‌وری به دست نیامده است، گفت: مبنای اطلاعات و به دست آوردن بهره‌وری، آمارهای بانک مرکزی است و سازمان از داده آنها استفاده می‌کند. فقط برای به دست آوردن بهره‌وری نیروی کار از آمارهای مرکز آمار استفاده می‌کنیم. طباطبایی خاطرنشان کرد: اطلاعات موجودی سرمایه را فقط بانک مرکزی ارائه می‌دهد و براساس آن نقش بهره‌وری به دست می‌آید. رییس سازمان ملی بهره‌وری گفت: هفته پایانی شهریورماه همایش بین‌المللی هزینه‌یابی به مدت
3 روز در تهران برگزار خواهد شد.
طباطبایی با بیان اینکه تفکیک بهره‌وری در بنگاه‌های اقتصادی، سودآوری و حرکت به سمت بهره‌وری سبز دنبال می‌شود، افزود: در سال‌های اخیر موضوع تقویت همکاری با سازمان بهره‌وری آسیایی و اعزام افراد برای کسب آموزش‌های جدید را پیگیری کردیم. رییس سازمان ملی بهره‌وری در پاسخ به سوال دیگری درباره انجام محاسبات وضعیت بهره‌وری نیروی کار گفت: نگاه به شاخص بهره‌وری نیروی کار به‌طور نسبی بخشی از نوسانات بهره‌وری کار را نشان می‌دهد. عوامل زیادی در میزان بهره‌وری نیروی کار دخیل است و ممکن است در یک مقطع زمانی به‌دلیل تحریم‌ها یا نوسانات دیگر، تولید در یک واحد کاهش یابد که در پی آن بهره‌وری نیروی کار نیز پایین می‌آید، اما آیا می‌توان افت تولید را به افت بهره‌وری نیروی کار ارتباط داد؟
وی خاطرنشان کرد: بعد از تحریم‌ها و با افزایش میزان تولید و ارتباطات بنگاه‌ها، طبیعتا بهره‌وری نیروی کار نیز بهبود پیدا کرده است. رییس سازمان ملی بهره‌وری درباره سهم دستمزد از افت و خیز بهره‌وری نیروی کار نیز بیان کرد: پرداخت عادلانه دستمزد باید به میزان بهره‌وری افراد صورت گیرد و اینکه افراد به نسبت سابقه یا سطح تحصیلات حقوق دریافت کنند، عادلانه نیست؛ بنابراین بهره‌وری نیروی کار باید با میزان حقوق و دستمزد دریافتی ارتباط مستقیم داشته باشد.
