گروه اقتصاد کلان|
خالص صادرات ایران در سال 95 به میزان 88.9درصد افزایش یافته است. براساس گزارش جدید مرکز آمار از اجزای هزینه نهایی کشور در سال 95، با اینکه در سال‌های 93 و 94 خالص صادرات کشور به‌ترتیب 31 و 37درصد رشد کرده بودند، با این حال باز در سال 95 این رقم در مقایسه با رقم سال 94 حدود 89درصد رشد داشته است. این موضوع هر چند متاثر از تولید نفت و میعانات گازی بوده است، اما خود می‌تواند نشانه‌یی از دور شدن از بحران تراز منفی بازرگانی کشور قلمداد شود. البته قابل ذکر است که آمارهای 3 ماهه تراز بازرگانی کشور نشان می‌دهد که این شاخص دوباره بر مدار منفی قرار گرفته است.
2 نقطه مثبت هزینه نهایی
به گزارش «تعادل»، مرکز آمار کشور اطلاعات مربوط به رشد اجزای هزینه نهایی کشور در سال 95 را منتشر کرد. جمع‌آوری و محاسبه آمارهای هزینه یا مصرف نهایی اقتصاد کشور یکی از روش‌هایی است که از طریق آن میزان ارزش و تغییرات رشد تولید ناخالص کشور را نشان می‌دهد. گزارش جدید مرکز آمار از هزینه نهایی کشور در سال 95 که براساس سال پایه 90 محاسبه شده است، نشان می‌دهد در این سال 11.1درصد رشد مصرف نسبت به سال 94 داشته‌ایم. در منطق علم اقتصاد همیشه کل تولید برابر با کل مصرف است بدین معنا که هر خریدی از زاویه‌یی دیگر فروش محسوب می‌شود، اما از آنجا که برخی از این خریدها مربوط به تولیدات کشورهای دیگر (محصولات وارداتی) است، این کالاها در اجزای فرمول نهایی کسر می‌شود و به جای آن از شاخصی تحت عنوان خالص صادرات استفاده می‌شود.
به‌طور دقیق‌تر اجزای این فرمول شامل 5 جزء اصلی هزینه نهایی بخش خصوصی، هزینه نهایی دولت، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص (در بخش ساختمان و ماشین‌آلات) و خالص صادرات است. البته چون بخشی از سرمایه تخصیص یافته (به‌عنوان هزینه) در کالاهایی که در انبارها حبس شده است، قرار دارد، جزو ششمی با عنوان تغییر موجودی انبار هم محاسبه می‌شود که نشان می‌دهد چه اندازه از این سرمایه حبس شده در کالا تحقق یافته است. این جزء در گزارش مرکز آمار با خط تیره پر شده است!
برمبنای گزارش حاضر مهم‌ترین تغییراتی که در اجزای هزینه نهایی کشور در سال 95 رخ داده است، مربوط به تشکیل سرمایه ثابت در بخش ساختمان و درصد رشد خالص صادرات است. طبق این آمار در سال گذشته با اینکه میانگین 4 فصل رشد سرمایه‌گذاری در بخش ساختمان منفی 11.3درصد شده است، اما روند فصول نشان می‌دهد که در فصل پایانی این سال به مثبت 4.3درصد رسیده است. تشکیل سرمایه در بخش ماشین‌آلات نیز به‌طور میانگین در این سال 1.3درصد بوده و در فصل پایانی به 8.9درصد رسیده است. بدین ترتیب شاخص تشکیل سرمایه ثابت هم با اینکه در سال 95 به منفی 5.8درصد شده اما در فصل پایانی به 6.3درصد رسیده است.
نکته مهم دیگر در این آمارها مربوط به افزایش چشمگیر خالص صادرات کالا و خدمات کشور است. در سال گذشته این شاخص به میزان 88.9درصد رشد کرد. بنا بر این آمارها در سال 95 صادرات کشور به میزان 60.6درصد نسبت به سال 94 رشد کرده بود، این درحالی است که همزمان با این موضوع، واردات کالاها و خدمات تنها 3.4درصد افزایش یافته بود. رشد صادرات کشور در شرایطی اتفاق افتاد که بعد از سال 91 که کشور با رشد صادرات منفی 23درصدی مواجه شد، به‌طور مداوم در سال‌های بعد از آن رشد مثبت را تجربه کرده است. در سال 92 صادرات رشدی 7.7درصدی و در سال 93 به 7.8درصد می‌رسد. در سال 94 نیز این رشد 14درصد افزایش یافته است. این موضوع باعث شد که در سال گذشته تراز بازرگانی کشور براساس آمار بانک مرکزی به 20 میلیارد دلار برسد.
