قطعه‌سازی خودرو یکی از صنایعی است که علاوه بر ارزآوری و کمک به رشد اقتصادی تاثیر بسزایی در ایجاد اشتغال و کاهش نرخ بیکاری دارد، اما با وجود اینکه واحد‌های قطعه‌سازی خودرو در ایران کم نیستند و کیفیت قطعات ایرانی نیز به گفته فعالان این صنف قابل رقابت به نمونه‌های خارجی است، واردات چشمگیری داشته که مشکلاتی را برای تولیدکنندگان داخلی ایجاد کرده است.
با نگاهی گذرا به این صنعت در جهان در می‌یابیم که کشور‌هایی که حتی در صنعت خودروسازی نام و نشانی ندارند، اما در قطعه‌سازی جزو بهترین‌ها به شمارمی روند. نمونه بارز کشور‌هایی مثل ترکیه و هند که با وجود اینکه خودروساز نیستند، اما بسیاری از قطعات برند‌های برتر خودرو را تامین می‌کنند و همین امر بیانگر اهمیت این صنعت در جهان است.
بسیاری از فعالان صنعت قطعه‌سازی معتقدند که اگر تامین مواد اولیه و حمایت از تولیدکنندگان داخلی صورت گیرد، قادر به تولید محصولات با کیفیت هستند، لیکن واردات بی‌رویه با کیفیت نازل از کشور‌هایی مانند چین، مانع از آن رونق تولید و اشتغال شده است.
در این بین اما مسوولان بر این باورند که قطعه‌های داخلی کیفیت مناسبی ندارند، تا جایی‌که وزیر صنعت بیان کرد که کیفیت پایین برخی خودرو‌ها بدلیل استفاده از قطعات بی‌کیفیت داخلی است و همین نوع نگاه به تولید داخل موجب توسل دست‌اندرکاران به قطعات بی‌کیفیت چینی و خارجی شده و با ادامه این روند نباید به بالارفتن کیفیت تولید داخل و کاهش واردات امیدوار بود.
حسن بشارت‌نیا عضو اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی خودرو در این باره گفت: بسیاری از تولیدات داخلی از کیفیت مطلوبی برخوردار بوده و با نمونه‌های خارجی خود قابل رقابت هستند، این در حالی است که شبکه توزیع باید حامی تولید داخل باشد تا از این طریق اشتغالزایی صورت گیرد. وی تصریح کرد: بزرگ‌ترین آرزوی توزیع‌کنندگان لوازم یدکی این است که تنها قطعات داخلی را به فروش برسانند، اما اکنون واردات بی‌رویه موجب شده تا در بازار قطعات بی‌کیفیت چینی و دیگر کشور‌ها را شاهد باشیم.
بشارت‌نیا افزود: برخی قطعات خودرو را نمی‌توان در داخل از کشور تولید کرد که البته این بخش کمتر از ۱۰درصد از قطعات است و اکنون بیش از ۷۰درصد توان بالفعل و ۲۰درصد نیز توان بالقوه برای تولید در داخل وجود دارد.
عضو اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی خودرو با اشاره به لزوم حمایت از تولیدکنندگان داخلی قطعات خودرو اظهار داشت: تجهیزات، زیرساخت‌ها، مواد اولیه، دانش و توان فنی برای تولید قطعات مختلف خودرو وجود دارد و اگر حمایت‌ها به خوبی انجام شود شاهد رشد و شکوفایی بیشتر این صنعت در کشور خواهیم بود.
وی با بیان اینکه جلوگیری از واردات یکی از اقدامات الزامی برای حمایت از تولید داخل است، گفت: سامانه‌یی برای کنترل واردات قاچاق قطعات خود راه‌اندازی شده که روی اقلام برچسبی با کد رهگیری چسبانده می‌شود و شرکت سازنده در قبال معیوب بودن آن پاسخگو خواهد بود.
بشارت‌نیا در پایان تاکید کرد: در حال حاضر مشکل اصلی، واردات کالا‌های کم کیفیت و ارزان با ظاهری شکیل است که موجب شده تولیدات داخلی به حاشیه رانده شود.
در همین راستا محمد حاجیان یکی از تولیدکنندگان قطعات خودرو اظهار داشت: ماهیانه ۶۲ هزار قطعه کوئل ماشین را تولید می‌کنیم که توان اصلی تولید به مراتب بیشتر از این مقدار است، اما مشکلات متعددی مانع افزایش تولید می‌شود.
وی افزود: واردات قطعه از چین و کشور‌های دیگر که کیفیت و قیمت بسیار پایین دارند، موجب شده تا بازار لوازم یدکی و قطعات خودرو عملا در دست اجناس خارجی باشد، چراکه قطعه با کیفیت ایرانی ۵۰ درصد گران‌تر از نمونه بی‌کیفیت خارجی است.
حاجیان تصریح کرد: تولیدکنندگان درصورت حمایت می‌توانند اشتغالزایی مناسبی را ایجاد کنند، ضمن اینکه نیاز‌های داخلی را تامین کنند، اما استفاده از قطعات بی‌کیفیت موجب شده تا تولیدکنندگان داخل انگیزه‌یی برای تولید نداشته باشند.
وی ضمن برشمردن مشکلات تولیدکنندگان قطعات خودرو گفت: یکی دیگر از مشکلات پرداخت‌های شرکت‌های خودروسازی به تولیدکنندگان است که شرایط مناسبی ندارد و پرداخت هزینه قطعات ۵ یا ۶ ماه به طول می‌انجامد که تامین مواد اولیه را با مشکل مواجه می‌کند.
این تولیدکننده قطعات خودرو در پایان تاکید کرد: اگر به دنبال رشد اقتصادی و صنعتی هستیم، باید به توان داخلی اعتماد کرد و حمایت همه‌جانبه از تولیدکنندگان صورت گیرد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران محمدرضا نجفی منش یکی از تولیدکنندگان قطعات خودرو و عضو اتاق بازرگانی تهران در خصوص وضعیت بازار لوازم یدکی گفت: حجم بازار قطعات خودرو بسیار بالاست، به‌طوری که کالا‌های متعدد زودمصرف و با دوام زیادی در آن وجود دارد که نشان از اهمیت بالای این صنعت بوده، این در حالی است که در سال‌های اخیر استفاده از لوازم وارداتی، بیشتر صورت گرفته است.
وی با تاکید بر لزوم مبارزه با قاچاق قطعات خارجی خودرو عنوان کرد: از آنجایی که بیشتر قطعات وارداتی از کیفیت نازلی برخوردار است، باید توجه بیشتری به کالای داخلی کرده و در واقع میل خرید کالای باکیفیت در مردم را بالا ببریم.
نجفی‌منش تصریح کرد: با توجه به نامگذاری امسال با عنوان اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال و با عنایت به اینکه ایجاد اشتغال وابسته به افزایش تولید و حمایت از آن است، لذا کنترل واردات نقش موثری در اشتغال خواهد داشت.
وی با بیان اینکه اکنون تنها ۲۰ تا ۳۰ درصد از توان داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد، افزود: تغییر این روند و حرکت به سمت استفاده از ۷۰درصد توان داخل الزامی بوده و باید تنها قطعاتی که در داخل تولید نمی‌شوند یا تولید صرفه اقتصادی ندارد را وارد کنیم.
