مجید اعزازی|
جام جهانی 2018 روسیه پنجمین عرصه حضور تیم ملی فوتبال ایران در رقابت‌های جهانی این رشته ورزشی مهیج است. از سال 1978 که تیم ملی فوتبال ایران برای نخستین‌بار به جام جهانی یازدهم در آرژانتین راه یافت تا همین امروز که ایران در آستانه برگزاری سومین بازی از پنجمین حضورش در جام جهانی، در مقابل تیم ملی پرتغال قرار گرفته است، 40 سال می‌گذرد و البته رویای همه این سال‌ها، تنها راهیابی به مرحله دوم جام جهانی بوده است.
اگر دومین حضور تیم ایران در جام جهانی 1998، پس از برگزاری بازی‌های مقدماتی بسیار نفس گیر و خلق حماسه ملبورن، 20سال طول کشید؛ شاید، اینک، پس از گذشت 20سال از آن نقطه عطف تاریخی، نوبت به عبور از گردنه و مرحله‌یی دیگر رسیده است. چه آنکه شرایط عینی و ذهنی پرش به مرحله بعد برای فوتبال کشور فراهم آمده است.
بی‌گمان، دوری تیم فوتبال ایران از جام جهانی در نیمه نخست این دوره، به دلیل شرایط گذار سیاسی پس از وقوع انقلاب، جنگ تحمیلی و در مجموع فرآیند به ثبات رسیدن انقلاب و نظام جمهوری اسلامی 20 سال طول کشید؛ به همین دلیل، در این نیمه، صعود به مرحله دوم مسابقات جام جهانی زیر سایه ورود به این مسابقات قرار گرفت. اما طی 20 سال گذشته و به ویژه در جریان برگزاری جام‌های بیستم و بیست و یکم، بار دیگر رویای صعود به مرحله دوم جام جهانی از پس ناخودآگاه جمعی به خودآگاه افکار عمومی بازگشته است. رویایی که تاکنون تعبیر نشده اما در مجموع موجب حرکت کلیت فوتبال ایران در مسیری صعودی شده است. اگر پس از برگزاری جام شانزدهم در فرانسه، برخی بازیکنان تیم ملی ایران در باشگاه‌های اروپایی لژیونر شدند و اقتصاد و مناسبات حاکم بر فوتبال کشور را در فاز و مدار جدیدی قرار دادند، حالا بازیکنان فوتبال ایران در مقابل اسپانیا، یکی از غول‌ها و قطب‌های فوتبال جهان، بازی ستایش برانگیز و متوازنی را به نمایش گذاشتند و در پیامی تازه ظهور تیمی قدرتمند را به دنیای فوتبال اعلام کردند. دستیابی به این موقعیت، اگر چه می‌توانست با حذف برخی حواشی و دوری از مسائل غیرحرفه‌یی، بسیار زودتر و با کیفیت‌تر صورت گیرد، اما بی‌گمان در صورتی که مسوولان فوتبال کشور زمینه‌های تداوم این روند صعودی را در آینده فراهم آوردند، ورود فوتبال ایران به مرحله جدید دور از انتظار نخواهد بود.
آن‌گونه که کارلوس کی روش بلا فاصله پس از بازی ایران- اسپانیا گفته، رویای تیم فوتبال کشور و به عبارتی رویای میلیون‌ها ایرانی، پیروزی بر تیم پرتغال است. رویایی که پس از نمایش توانمندی‌های بازیکنان در مقابل اسپانیا جان و روح تازه‌یی یافت و دست یافتنی‌تر از همیشه به نظر می‌رسد. اگر چه واقعیت‌های تاریخی و آماری روی کاغذ، روایت‌های بسیار متفاوتی را از تیم‌های ایران و پرتغال حالت می‌کنند و ستاره و گلزن قهاری به نام کریستیانو رونالدو را در تارک افتخارات تیم پرتغال قرار می‌دهند؛ اما بازی با اسپانیا، متغیر‌های تازه‌یی را به معادلات روی کاغذ وارد کرد و نشان داد که راه‌حل متوقف کردن تیم ایران چندان ساده و سهل الوصول نیست. از سویی، بازی پرتغال – اسپانیا (که سه بر سه مساوی شد) مشخص کرد که خط دفاع تیم پرتغال به اندازه خط دفاع اسپانیا آسیب پذیر است. بازی ایران- اسپانیا هم نشان داد که نه تنها کار دفاعی تیم ایران عالی و کم نفص است که خط حمله ایران نیز به اندازه خط حمله اسپانیا زهردار و خانمان‌برانداز است.
از یاد نبریم که قدرت و قوت تیم ملی ایران که طی 7 سال گذشته با رهبری کارلوس کی روش به این مرحله چشمگیر رسیده است، در شرایطی بروز و ظهور یافته است که این تیم با مشکلات داخلی و خارجی متعددی به ویژه طی یک ماهه اخیر دست به گریبان بوده و شرایط ویژه‌یی را سپری کرده است. نداشتن بازی‌های تدارکاتی قبل از مسابقات جام جهانی، مساله تحریم کفش نایک و لوازم ورزشی آدیداس از جمله این مشکلات بوده است. مسائلی که هیچ یک از تیم‌های حاضر در جام بیست و یکم روسیه با آن رو‌به‌رو نبوده‌اند. بی‌گمان، در کنار رهبری مدبرانه کی روش و انتخاب کم خطای بازیکنان، انگیزه و تاکتیک‌پذیری بالای آنها زمینه‌های دستیابی به دستاوردهای بزرگ این روزهای فوتبال ایران را فراهم کرده است.
در شرایطی که با تمام این نقص‌ها، تیم ایران افتخارآفرینی‌های بزرگی طی دو بازی اول از خود به جای گذاشته است و پس از سال‌ها تمرین و ممارست بازیکنان در باشگاه‌های داخلی و خارجی به ورزیدگی قابل قبولی رسیده‌اند و هزاران دلیل دیگر اینک شاید کمی تمرکز و خودباوری بیشتر هم از سوی بازیکنان فوتبال و هم از سوی مردم، راهگشای تیم فوتبال کشور به مرحله دوم جام بیست ویکم باشد، چرا که این بازی، بازی سرنوشت و بودن و نبودن در ادامه مسیر جام جهانی 2018 است. به عبارت دیگر، هزینه- فرصت پیروز نشدن در این بازی، تنها از دست دادن سه امتیاز نیست، بلکه خروج ناخواسته از جام جهانی روسیه است.
فارغ از نتیجه بازی مقابل تیم مطرح و پرستاره پرتغال که مطمئنا همچون بازی با اسپانیا، یک بازی قابل قبول و ستایش برانگیز خواهد بود، تیم ملی ایران بار دیگر در مسیر رشد و توسعه خود پیش خواهد رفت. همان‌طور که طی 20سال و به ویژه طی 7 سال گذشته با تمام فراز و فرودها در مسیر رو به رشدی گام نهاده است.
