حسن روحانی رییس‌جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت که رشد اقتصادی امسال 6 درصد برآورد شده است. او که در پنجاه و هفتمین مجمع عمومی بانک مرکزی، سخنرانی می‌کرد همچنین گفت که بانک‌ها هم باید مدرن باشند و هم اسلامی. بانک رفاقتی و غیرشفاف، بانک خوب و اسلامی نیست.
به گزارش روابط‌عمومی بانک مرکزی دکترحسن روحانی که در جمع مدیران بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری در پنجاه و هفتمین مجمع سالانه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران سخن می‌گفت با قدردانی از خدمات بانک‌ها در راستای افزایش رونق و ثبات اقتصادی در کشور گفت: به هر میزان ثبات در کشور بیشتر باشد، می‌توانیم برای رسیدن به آینده‌یی بهتر برنامه‌های مناسب‌تری را داشته باشیم.
وی افزود: مجموعه سیاست‌های اقتصادی دولت و بانک مرکزی در چهار سال گذشته یعنی تا پایان دولت یازدهم بر مبنای شاخص‌های اقتصادی، سیاست‌های موفقی بوده است. ضمن آنکه در همه شاخص‌های اقتصادی پیش رفته ایم؛ نقش بانک‌ها در صنعت، کشاورزی و خدمات، محوری است.
دکتر روحانی نظارت دقیق و ایجاد شفافیت را از جمله اقدامات مهم بانک مرکزی با کمک سایر بانک‌ها برشمرد و گفت: در چهار سال گذشته توانستیم به هدف بزرگی دست پیدا کنیم. در آغاز دولت یازدهم هنگامی که از تورم تک رقمی سخن می‌گفتیم برخی نه تنها باور نمی‌کردند، بلکه لبخند تمسخر هم می‌زدند، چرا که ما در شرایطی بودیم که میزان تورم سالانه ۴۰ درصد، تورم نقطه به نقطه ۴۵ درصد و تورم در مواد خوراکی ۵۱ درصد بود و ما در آن شرایط می‌گفتیم گام به گام در این دولت به سمت تورم تک رقمی حرکت خواهیم کرد.
رییس‌جمهور خاطرنشان کرد: یکی از آرزوها و برنامه‌های اعلام شده دولت رسیدن به تورم تک‌رقمی بود که البته کار ساده و آسانی نبود، ضمن اینکه عده‌یی هم بودند که با این تصمیم موافق نبوده و می‌گفتند خروج از رکود و رونق اقتصادی برای دولت هدف اول و کنترل تورم باید در اولویت دوم قرار داشته باشد.
دکتر روحانی افزود: به هر حال تورم تک رقمی تحقق یافت و این یک آرزوی بلندمدت و ۲۶ ساله بود تا بتوانیم به تورم تک رقمی برسیم و امسال هم با توجه به اینکه در روزهای پایانی سال قرار داریم می‌شود به‌طور مطمئن گفت که تورم سال ۹۶ هم تک‌رقمی است.
رییس‌جمهور اظهار داشت: خواست من از بانک مرکزی این است که این راه را برای سال بعد و سال‌های آینده ادامه دهد البته ممکن است سخت و سنگین باشد، اما حرکت در این مسیر برای ما ضرورت دارد چرا که امروز کشورهایی که دارای تورم دو رقمی هستند تعدادشان به اندازه انگشتان یک دست هم نیست.
دکتر روحانی تاکید کرد: باید شرایط را بر محور ثبات اقتصادی قرار داده و اداره کنیم که یک پایه مهم آن در آینده اعتماد مردم به کنترل تورم است.
حفظ «امید» و «اعتماد» راز موفقیت
رییس‌جمهور کنترل تورم را در زندگی عادی مردم و برای جلب اعتماد سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی حائز اهمیت دانست و گفت: اساسا اداره کشور چه در بخش اقتصاد و چه در بخش‌های دیگر مبتنی بر دو پایه مهم امید و اعتماد است که اگر این دو پایه برقرار بماند، موفق خواهیم بود.
دکتر روحانی با اشاره به اینکه تمام تلاش‌هایی که علیه نظام و دولت انجام می‌شود، بر مبنای این است که مردم نسبت به آینده امیدشان را از دست بدهند و اعتماد میان دولت و مردم کاهش یابد، افزود: اگر اعتماد متقابل میان دولت و مردم مستحکم بماند و به آینده امیدوار باشیم همه امور در مسیر درست قرار می‌گیرد، چرا که ما در کشوری دارای توانمندی‌های فراوان و سرمایه بی‌شمار با ملتی بزرگ قرار داریم و می‌توانیم به راحتی از مسائل و مشکلات‌مان عبور کنیم.
رییس‌جمهور با بیان اینکه اگر در سال ۹۲ می‌گفتیم در سال ۹۵ تورم تک رقمی خواهیم داشت، شاید حتی باور آن برای بعضی از مدیران و مسوولان بانکی نیز سخت بود، اظهار داشت: این دستاورد بزرگ باید حفظ شود، البته بی‌خبر نیستم؛ برخی به بهانه مخالفت با دولت به امید و آینده ملت ضربه می‌زنند که البته این اقدامات بر مبنای کم‌عقلی و کمبود عقل است و‌گر نه مخالفت با دولت معنایی ندارد.
دکتر روحانی ادامه داد: مبارزه با دولت به معنای مبارزه با منافع ملی و ضربه زدن به امید و اعتماد مردم است.
رییس‌جمهور با تاکید بر اینکه بزرگ‌ترین اعتماد مردم در بخش اقتصادی باید به بانک مرکزی و دیگر بانک‌ها باشد، خاطرنشان کرد: امید و اعتماد مردم به بانک مرکزی به مراتب بیشتر از چند سال قبل است و افزایش یافته است چرا که امروز نظارت‌های بانک مرکزی دقیق‌تر و برخی غده‌های سرطانی از نظام بانکی خارج و سرمایه بانک‌ها و ارتباطات بین‌المللی آنها افزایش یافته است.
افزایش اعتماد به بانک مرکزی
دکتر روحانی ادامه داد: مطمئنا امروز اعتمادها نسبت به بانک مرکزی و دیگر بانک‌ها بیشتر از قبل شده و گرنه در طول این مدت نمی‌توانستیم بر رکود فائق شویم.
رییس‌جمهور با اشاره به اینکه همه اقدامات بر مبنای رونق و رشد اقتصادی انجام می‌شود، گفت: کشور باید در مسیر رشد اقتصادی و رونق قرار بگیرد؛ اگر شرایط آغاز دولت یازدهم ادامه پیدا می‌کرد و رشدها منفی بود امروز هرگز نمی‌توانستیم نسبت به آینده امیدوار باشیم.
دکتر روحانی با بیان اینکه رشد اقتصادی ایران در سال ۹۵ در رتبه اول جهان قرار داشت، خاطرنشان کرد: ممکن است برخی بگویند که افزایش تولید نفت بخش بزرگی از این رشد را برعهده داشته اما باید بدانیم که افزایش تولید نفت هم به واسطه مجاهدت و کار خستگی‌ناپذیر سربازان جبهه تولید و مهندسان و کارگران نفت در کشور بوده که توانستند در طول ۶ ماه میزان تولید نفت را به میزان گذشته بازگردانند.
رییس‌جمهور ادامه داد: اینکه صادرات نفت خام کشور از یک میلیون بشکه در طول ۶ ماه به ۲ میلیون بشکه افزایش پیدا کرد، به خاطر تلاش و مجاهدت تلاشگران این عرصه بوده و اگر گشایشی ایجاد شده به خاطر تلاش ملت و دیپلمات‌ها بوده است.
دکتر روحانی از تورم، رشد، اشتغال و میزان سرمایه‌گذاری به عنوان شاخص‌های اصلی اقتصاد نام برد و اظهار داشت: در بخش اشتغال تعداد افرادی که شاغل هستند از ۲۱. ۳ میلیون نفر در سال ۹۲ به ۲۳. ۳ میلیون نفر افزایش یافته و این به معنای آن است که در سال‌های اخیر بیش از ۲ میلیون شغل خالص در کشور ایجاد شده و سالانه ۵۰۰ هزار نفر به‌طور متوسط اشتغال خالص ایجاد شده است.
رییس‌جمهور با بیان اینکه در همه شاخص‌های اقتصادی قدم‌های خوبی برداشته شده، گفت: در زمینه اشتغال، صنعت، کشاورزی و اجرای طرح‌های مهم در کشور، بانک‌ها نقشی محوری دارند.
دکتر روحانی اظهار داشت: پیش‌بینی دولت این است که در سال ۹۷ با اجرای طرح جدید نوسازی بافت‌های فرسوده که در شورای اشتغال به تصویب رسید ۲۸۰ هزار شغل جدید ایجاد خواهد شد. رییس‌جمهور با بیان اینکه طرح‌های خوبی برای بازآفرینی شهری و محلات وجود دارد که در راستای همین طرح‌ها در سال آینده ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی آغاز خواهد شد، گفت: البته دولت قرار نیست مسکن بسازد، بلکه تسهیلات را در اختیار توسعه‌گران و مردم قرار می‌دهد و اقدامات زیربنایی و روبنایی توسط سرمایه‌گذاران صورت گرفته و مردم در محله‌های خود زندگی‌شان را در خانه‌های جدید با آرامش و اعتماد بیشتر ادامه داده و ارزش پولی و مالی آنها نیز بیشتر می‌شود.
دکتر روحانی با اشاره به اینکه مقرر شده تسهیلاتی با سود ۶درصد به خانه اولی‌ها ارائه شود، گفت: این مشوق و رفاه بزرگی برای آنها بوده و در این مسیر ضمن اینکه دولت تسهیلات فراهم می‌کند، خود وارد عمل نشده و توسعه‌گران و مردم محله دست به دست هم داده و کارها را انجام خواهند داد.
نقش‌محوری بانک‌ها در همه بخش‌های اقتصادی
رییس‌جمهور با بیان اینکه بانک‌ها در اجرای همه طرح‌ها نقش محوری دارند و یکی از پایه‌های رشد اقتصادی به شمار می‌آیند، گفت: در یکی، دو سال اخیر، ناسپاسی‌ها و نامهربانی‌ها نسبت به مدیران و مسوولان بانک‌ها انجام شده که البته نادرست بوده است. بانک بی‌نقص نیست، اما رشد اقتصادی نتیجه اقدامات بزرگی است که از سوی بانک‌ها به انجام رسیده است.
رییس‌جمهور تصریح کرد: ما امروز در شرایطی هستیم که بانک مرکزی و دولت و قوای دیگر توانستند از یک مشکل بزرگ علی‌الاصول عبور کنند و آن موسسات غیرمجاز بود. موسسات غیرمجازی که مردم را به دام می‌انداختند و تشویق به سود و بهره بیشتر می‌کردند و از آن طرف وقتی کم می‌آوردند، مجدداً ناچار می‌شدند سود بیشتری را اعلام کنند تا پول بیشتری را جذب کنند و بدهکاری‌اش به مردم بیشتر می‌شد.
روحانی اظهار داشت: چقدر این وضع مردم و دولت را گرفتار کردند و چقدر وقت قوا را گرفتند. این کار تا به اینجا که انجام گرفته، سه قوه دست به دست هم دادند، نمایندگان سه قوه در کنار هم نشستند و تصمیمات عاجل گرفتند.
وی با اشاره به گزارش مجمع تشخیص مصلحت نظام در مورد حساب‌های مالی سال 95، گفت: در این گزارش دیدیم که بانک مرکزی در کل از سال 95 تا اینجا یک رقمی حدود 20 هزار میلیارد تومان برای نجات وضع موسسات مالی در نظر گرفته است. برای مردم و آنهایی که بیگناه و گرفتار شدند، توضیح دهید.
رییس قوه مجریه اظهار داشت: بانک مرکزی با نظارت دقیقش نباید بگذارد هیچ‌وقت این حادثه در کشور تکرار شود، البته این موضوع موسسات غیرمجاز مربوط به دهه 80 است و مربوط به دولت یازدهم و دوازدهم نیست، اما بارش بر روی دولت یازدهم و دوازدهم افتاد. چرا این اتفاق افتاد؟ به دلیل عدم شفافیت، نظارت و اینکه بانک‌ها هزینه‌شان زیاد است.
روحانی اضافه کرد: بانک مرکزی اگر اختیاراتی می‌خواهد از دولت و مجلس بگیرد، چرا یک بانک در یک خیابان این همه شعبه دارد؟ مبنای این مساله چیست؟ این همه ساختمان گران‌قیمت، چرا پول مردم را حبس کرده است؟ چقدر شعبه ما نیاز داریم؟
وی بیان داشت: در خارج اگر بخواهیم شعبه دومی از بانکی را پیدا کنیم، حتما باید با مترو یا اتوبوس برویم و پیاده به شعبه دوم آن بانک نمی‌توان رسید. اینجا قدم به قدم و تفریحانه چندین شعبه بانک را مشاهده می‌کنید. چرا این پول گردش نمی‌کند؟ چرا این قدر بنگاهداری در بانک‌های ما رواج پیدا کرده است؟ مگر بانک باید بنگاهدار باشد.
رییس‌جمهور خاطرنشان کرد: من در دولت دوازدهم مدام به وزیر اقتصاد تاکید می‌کنم که اموالی را که نیاز ندارند، بفروشند و بانک‌های خصوصی هم باید این کار را کنند. پول بانک خصوصی برای مردم است و این عدالتی که رهبری معظم انقلاب روی آن تاکید کردند، آیا پولی که به مردم می‌دهید باید عادلانه تسهیلات به آنها دهید؟ نه اینکه هرچه پول می‌گیرند به موسسه خودشان می‌دهند. کی می‌رسد به بنگاه‌های دیگر و مردم پول بدهند. اگر این‌چنین شد ما مشکل پیدا می‌کنیم.
روحانی اضافه کرد: اموال را آزاد کنیم و برای رشد اقتصادی بیاوریم. آرزوی همه ما باید رشد اقتصادی، رونق اقتصادی و اشتغال در جامعه باشد و این کار امکان‌پذیر است اگر همه دست به دست هم بدهیم. ما برای تورم تک‌رقمی باید تلاش کنیم. باید همه تلاش کنیم رشد اقتصادی ما رشد مناسبی باشد. رشد اقتصادی 6 ماهه را که مرکز آمار اعلام کرده است 6 درصد است که بدون نفت است. امیدواریم تا پایان سال هم همین رقم‌ها را داشته باشیم و رشدمان بالای 5 درصد باشد.
رشد 6 درصد در شرایط امروز دنیا که رشد متوسط آن خیلی کمتر از این است، مناسب است و باید تلاش کنیم بیشتر شود.
وی ادامه داد: باید شفافیت همه بانک‌ها در ترازنامه‌هایش را بیشتر کنیم. خواهش می‌کنم فشار به بانک مرکزی را کم کنید. این پایه پولی را که به همه ما فشار می‌آورد، بخش بزرگی از آن مربوط به بانک‌ها است. بانک‌ها هستند که از بانک مرکزی برداشت بیشتر می‌کنند و این برداشت بیشتر باعث رشد پایه پولی می‌شود. رشد پایه پولی هزاران عوارض دارد.
رییس قوه مجریه تصریح کرد: بانک مرکزی باید کاری کند برمبنای انضباط آنها بتوانند از این خط اعتباری استفاده کنند و آنهایی که انضباط بیشتری دارند، باید بتوانند بیشتر از این خط اعتباری استفاده کنند و آنها که انضباط کمتری دارند، کمتر باید بتوانند استفاده کنند تا به آن نقطه‌یی برسیم که نقطه مطلوب ما در بانکداری است.
روحانی گفت: اساس این مساله این است که بانک‌های ما از بنگاهداری خارج شوند و سرمایه‌های منجمد خودشان را بتوانند در مسیر تولید به‌کار اندازند و در اختیار بخش‌های اقتصادی کشور قرار دهند و خودشان را از بنگاهداری رها کنند.
دکتر روحانی با بیان اینکه در طول ۳ الی ۴سال گذشته، روابط‌مان با دنیا بهتر از گذشته شده است، افزود: به واسطه تلاش بانک مرکزی و سایر بانک‌ها امروز در زمینه روابط با بانک‌های خارجی، بانک‌های عامل، رابط‌های کارگزاری و ال‌سی‌ها شرایط بهتری نسبت به گذشته داریم که البته هنوز مطلوب و کامل نیست و باید تلاش بیشتری انجام شود.
رییس‌جمهور با تاکید بر اینکه دولت مصمم است این مسیر را ادامه داده و اعتماد بانک‌های جهانی باید نسبت به بانک‌های ما بیشتر شود، افزود: میزان سرمایه یک بانک، کفایت سرمایه، انضباط در بانک و ترازنامه شفاف از جمله مواردی است که می‌تواند در افزایش اعتماد و گسترش روابط بانک‌های خارجی با بانک‌های ما تاثیرگذار باشد که دولت در این راستا سه لایحه در زمینه مبارزه با پولشویی، مسائل مالی تروریسم و اصلاح برخی مواد قانونی به مجلس ارائه کرده که تصویب این لوایح می‌تواند دیدگاه جهانی را نسبت به بانک‌های داخلی و روند پولی و مالی در داخل کشور تغییر دهد.
دکتر روحانی با تاکید بر اینکه امروز اعتماد بانک‌های جهانی به بانک‌های داخلی نتیجه سرمایه و ترازنامه شفاف است، گفت: مطمئناً کار با شفافیت به نفع ماست و اگر کسی فکر می‌کند که اقدامات بدون شفافیت به نفع او خواهد بود، قطعاً این نفعی کوتاه‌مدت است چرا که نفع بلندمدت همه ما در شفافیت و در نظر گرفتن منافع ملی است.
رییس‌جمهور با اشاره به اینکه نظارت بانک مرکزی بر بانک‌ها و گردش پول باید بیشتر شود، گفت: پولی که در اختیار بانک‌ها قرار دارد در حقیقت امانت مردم است که باید بهترین بهره‌برداری از آن صورت گیرد.
بانک‌ها باید «مدرن» و «اسلامی» باشند
دکتر روحانی با اشاره به اینکه بانک‌ها باید هم مدرن و هم اسلامی باشند، اظهار داشت: بانک رفاقتی و غیرشفاف، بانک خوب و اسلامی نیست.
رییس‌جمهور با بیان اینکه امروز یکی از مشکلات سیستم بانکداری ما این است که در طول سا‌های گذشته نسبت به بانکداری جهانی عقب‌افتادگی داریم و باید خود را هر چه سریع‌تر با آیین‌نامه‌ها و مقررات روز بانکداری دنیا سازگار کنیم، ادامه داد: امروز یک قدم از آن لیست سیاه در مقررات و قوانین بانکی و مالی فاصله گرفته‌ایم.
روحانی با بیان اینکه شرایط امروز ما در زمینه ریسک اقتصادی بهتر از قبل شده و پیشرفت داشته‌ایم، گفت: با هر معیاری که بخواهیم در نظر بگیریم، امروز وضع بانک‌ها در کشور بهتر از گذشته است و به همان نسبت اعتماد مردم به بانک‌ها باید بیشتر و روابط بانک‌ها با دنیا سهل‌تر و گسترده‌تر باشد.
رییس‌جمهور با اشاره به اینکه در دنیای امروز بدون ارتباط با جهان نمی‌شود امور بانکی و مالی را به خوبی انجام داد، افزود: البته به صورت گران قیمت می‌توانیم همه کار انجام دهیم اما اگر می‌خواهیم منابعی ارزان در اختیار داشته و از امکانات و منابع مالی دنیا به خوبی استفاده کنیم، باید در راستای افزایش اعتماد تلاش کنیم.
روحانی با بیان اینکه بانک مرکزی، دولت و دو قوه مقننه و قضاییه با کمک هم توانستند از یک مشکل بزرگ یعنی موسسات غیرمجاز مالی که مردم را تشویق به سرمایه‌گذاری با سودهای غیرمتعارف می‌کردند، عبور کنند، گفت: این اقدام مهم با تصمیمات عاجل نمایندگان سه قوه و با همت گسترده به انجام رسید و طبق گزارش مجمع و حساب‌های مالی سال ۹۵ بانک مرکزی حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان برای نجات مردم از موسسات مالی غیرمجاز اختصاص داده که این کار کوچکی نیست و باید برای مردم توضیح داده شود تا آنها گرفتار این مشکلات نشوند.
با نظارت دقیق باید مانع ظهور موسسات غیرمجاز شد
رییس‌جمهور با تاکید بر اینکه بانک مرکزی با نظارت دقیق خود نباید اجازه دهد که اینگونه مسائل در کشور تکرار شوند، افزود: البته تجربه این موسسات غیرمجاز و تاسیس آنها مربوط به دهه هشتاد است و این به خاطر عدم شفافیت و نظارت‌ها بوده است و هرگز نباید تکرار شود.
روحانی با انتقاد از اینکه بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری بسیار پرهزینه هستند، گفت: چرا یک بانک باید تعداد زیادی شعبه در یک منطقه داشته باشد و این در حالی است که نباید با خرید ساختمان پول مردم حبس
شود. او با بیان اینکه امروز بنگاهداری در بانک‌های ما رواج یافته است، افزود: بانک بنگاهدار نیست و مساله‌یی که نسبت به آن مداوم اصرار دارم این است که در بانک‌های دولتی اموالی که مازاد بوده و مورد نیاز نیست، فروخته شود که البته بانک‌های خصوصی هم باید این کار را بکنند چرا که آنها نیز با پول مردم اداره می‌شوند.
دکتر روحانی با اشاره به تاکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر رعایت عدالت در همه امور گفت: بانک‌ها با پول مردم می‌چرخند و باید تسهیلات عادلانه به مردم بدهند، ضمن اینکه باید در راستای آزاد کردن اموال و فعال شدن در مسیر رشد و رونق اقتصادی تلاش کنیم.
رییس‌جمهور با بیان اینکه رشد و رونق اقتصادی باید هدف و آرزوی همگان باشد و تحقق آن به شرطی که همه به میدان بیایند امکان‌پذیر خواهد بود، خاطرنشان کرد: بانک‌ها باید همه تلاش خود را به‌کار بگیرند تا شرایط تورم و رشد اقتصادی در کشور به میزان مناسبی باشد. بر این اساس تا پایان امسال رشد اقتصادی کشور بدون احتساب درآمدهای نفتی ۶ درصد است که با توجه به شرایط امروز جهان رشدی مناسب است.
شفافیت در ترازنامه بانک‌ها باید افزایش یابد
دکتر روحانی با تاکید بر اینکه باید شفافیت بانک‌ها در ترازنامه‌ها بیشتر شده و فشارها به بانک مرکزی کاهش یابد، افزود: بخش بزرگی از پایه پولی مربوط به بانک‌ها بوده و رشد پایه پولی عوارض بسیاری را به دنبال دارد که در این راستا بانک مرکزی باید به گونه‌یی برنامه‌ریزی کند تا بانک‌ها بر مبنای انضباط بتوانند از این خط اعتباری استفاده کنند و در نهایت به نقطه مطلوب در بانکداری دست پیدا کنیم.
رییس‌جمهور اظهار داشت: اساس بر این است که بانک‌ها از بنگاهداری خارج شوند و سرمایه‌های مطلوب را در مسیر تولید قرار دهند و ارتباط با بانک‌های جهانی افزایش پیدا کند. امروز سرمایه‌گذاری خارجی و میزان فاینانس‌ها بیشتر شده و بانک مرکزی باید تلاش کند تا از این فضا به بهترین شکل بهره‌برداری شود. احتیاط خوب است، اما باید اجازه دهیم تا کارها نیز انجام شود.
رییس‌جمهور اظهار داشت: من مطمئن هستم که مردم می‌توانند هم به آینده اقتصادی کشور امیدوارتر باشند و هم می‌توانند به آینده اقتصاد اعتماد بیشتری داشته باشند. بانک مرکزی یکی از وظایفش این است که آینده را برای مردم روشن کند. بانک مرکزی هم تا پایان سال باید بسته 19تایی را کامل انجام دهد، مردم کاملاً باید به سال آینده‌شان اطمینان داشته باشند.
روحانی اضافه کرد: بانک مرکزی برای سال آینده باید در زمینه تورم و ارز به مردم قول دهد. همان که خودش مرتب می‌گوید ارز 5 درصد بیشتر بالا نمی‌رود، بر همان مبنا به مردم قول دهد. اعتماد به آینده می‌تواند اضطراب و ناآرامی در بازار را از بین ببرد و ثبات به ما دهد و ثبات بهترین سرمایه ما در بخش اقتصاد است. هرقدر این ثبات بیشتر باشد، می‌توانیم برای آینده تلاش‌های بیشتری داشته باشیم.
