قطعنامه پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران با عنوان مقابله با ریزگردها چهارشنبه گذشته با حمایت همه کشورها در هفتاد و دومین مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسید.
از این رو در گفت‌وگوی ایرنا با غلامعلی خوشرو، نماینده دایم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل توضیحاتی بر این قطعنامه، نقش جامعه جهانی در مقابله با این پدیده، نقش نهادهای وابسته به سازمان ملل و توجه این قطعنامه به سلامت مردم که از مهم‌ترین نکات آن بودند مورد بررسی قرار گرفتند.
مشروح این گفت‌وگو را در زیر بخوانید:
قطعنامه سالانه جمهوری اسلامی ایران با عنوان مقابله با ریزگردها با حمایت کلیه کشورها در مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شد، ضرورت تصویب این قطعنامه چه بود؟
در نتیجه تلاش‌های جمهوری اسلامی ایران امروز مشکل ریزگردها به یک موضوع شناخته شده جهانی تبدیل شده که تصویب قطعنامه مقابله با ریزگردها در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، نشان‌دهنده آن است. در ابتدا ضروری می‌دانم دو نکته مهم را مطرح کنم: موضوع اول مربوط به رنجی است که مردم کشورمان از بابت ریزگردها متحمل می‌شوند. نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در نیویورک با این آسیب‌ها به خوبی آشناست و به همین دلیل مقابله با ریزگردها را در دستور کار خود قرار داد.
دومین موضوع مربوط به چگونگی برخورد با این مشکل است. باید تاکید کنم که مقابله با ریزگردها نیازمند تلاش و همکاری‌های بسیار جدی، صمیمانه و مستمر در سطح ملی و به همین شکل در سطح منطقه‌یی و جهانی است.
این قطعنامه به چه موضوعاتی اشاره دارد؟
این قطعنامه پس از دو ماه و نیم مذاکره، روز چهارشنبه در مجمع عمومی سازمان ملل متحد با حمایت همه کشورها تصویب شد. این قطعنامه تاکید دارد که ریزگردها خسارت‌های جدی اقتصادی، اجتماعی، انسانی و زیست محیطی را بر تعداد بسیاری از کشورها در سراسر جهان وارد می‌کند.
قطعنامه به ویژه اثرات منفی ریزگردها را بر سلامت مردم نشان می‌دهد، آن را مانعی جدی برای دستیابی به توسعه پایدار می‌داند و ضمن تاکید بر ضرورت همکاری‌های منطقه‌یی و بین‌المللی خواستار اقدامات فوری جهانی برای برخورد با این مشکل شده است.
در واقع برگزاری کنفرانس بین‌المللی تهران برای مقابله با ریزگردها به عنوان نخستین کنفرانس مقابله با ریزگردها با همکاری سازمان ملل متحد، یک اقدام مهم در سطح جهانی بود که براساس خواست جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت.
به سلامت مردم اشاره کردید، این قطعنامه چقدر به این موضوع مهم پرداخته است؟
قطعنامه به صراحت تاکید دارد که معضل ریزگردها بر سلامت مردم تاثیر جدی دارد و تلاش‌ها و حمایت‌های سازمان بهداشت جهانی و مشارکت آنها در این خصوص بسیار مهم است. به همین دلیل قطعنامه از سازمان بهداشت جهانی می‌خواهد تا به ویژه از طریق ارائه کمک‌های فنی و افزایش کمک‌های خود به کشورهای متاثر از ریزگردها عمل کند.
همچنین قطعنامه از سازمان بهداشت جهانی می‌خواهد تا از طریق تدوین استراتژی‌های جهانی و منطقه‌یی برای مقابله با تاثیرات ریزگردها بر سلامت مردم و کاهش این تاثیرات، کشورهای متاثر از ریزگردها را مورد حمایت قرار دهد.
علاوه بر آن از این سازمان می‌خواهد تا با همکاری کلیه آژانس‌های ذی‌ربط سازمان ملل متحد از کشورهای متاثر از ریزگردها حمایت به عمل آورد. در واقع با تشکیل سازوکار جهانی مقابله با ریزگردها با هماهنگی برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد انتظار می‌رود، سازمان بهداشت جهانی در چارچوب آن برنامه، نقش فعالی را به عنوان یکی از اعضای موثر و تخصصی سازمان ملل متحد در جهت کاهش تاثیرات منفی ریزگردها بر سلامت مردم ایفا کند.
مقابله با ریزگردها برای بسیاری از کشورها همچون جمهوری اسلامی ایران یک اولویت مهم و فوری محسوب می‌شود. آیا اقداماتی برای نشان دادن مهم و فوری بودن برخورد با ریزگردها در سطح جهانی صورت گرفته است؟
می‌توانم بگویم اقدامات بسیار مهمی برای مقابله با ریزگردها به عنوان یک موضوع مهم و فوری صورت گرفته است.
در واقع برگزاری کنفرانس بین‌المللی تهران برای مقابله جهانی با ریزگردها با همکاری سازمان ملل متحد نخستین اقدام مهم جهانی در این خصوص بود. در این اجلاس اعلامیه وزرای کنفرانس تهران به همراه توصیه‌های فنی برای مقابله با ریزگردها صادر شد و این اسناد از سوی دبیرکل سازمان ملل متحد میان کشورها و سازمان‌های بین‌المللی توزیع شد.
همچنین به درخواست کشورمان در سال 1394 نخستین گزارش ارزیابی جهانی از وضعیت ریزگردها در کلیه نقاط جهان از سوی سازمان ملل متحد تهیه شد.
جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای متاثر از ریزگردها از تاثیرات منفی ریزگردها رنج می‌برد. اشاره کردید که مقابله با ریزگردها باید در 3سطح ملی، منطقه‌یی و جهانی صورت گیرد. لطفا بفرمایید براساس این قطعنامه چه اقدامات عملی دیگری قرار است در سطح بین‌المللی صورت گیرد؟
لازم می‌دانم مجددا تاکید کنم که برخورد با مساله ریزگردها نیازمند عزم ملی و همکاری‌های نزدیک منطقه‌یی و جهانی است.
قطعنامه مقابله با ریزگردها، سازمان ملل متحد را مسوول ارتقای همکاری‌های بین‌المللی و حمایت از کشورها برای مقابله با ریزگردها می‌داند. در همین راستا قطعنامه از معاون دبیرکل سازمان ملل متحد و مدیر اجرایی برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد می‌خواهد تا یک سازوکار جهانی با حضور آژانس‌های سازمان ملل متحد برای مقابله با ریزگردها تشکیل دهد.
وظیفه این سازوکار انجام ترتیبات لازم برای مقابله جهانی با تاثیرات منفی ریزگردهاست. بر همین اساس برای مقابله با ریزگردها، یک برنامه اقدام و یک استراتژی جهانی برای برقراری همکاری‌های میان مدت و بلندمدت تهیه می‌شود. چنین سازوکار مشترکی با هماهنگی برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد و تحت نظر معاون دبیرکل فعالیت خواهد کرد.
در نتیجه این اقدام، مقابله با ریزگردها و برخورد با آن در سطح جهانی در دستور کار همه آژانس‌های ذی‌ربط سازمان ملل متحد قرار می‌گیرد و هم‌اکنون رایزنی‌های اولیه برای تشکیل این سازوکار آغاز شده است.
چگونه می‌توان اطمینان یافت که این موضوع در دستور کار بخش‌های مختلف سازمان ملل قرار می‌گیرد؟
به پیشنهاد کشورمان در تیر ماه 1397 یک اجلاس عالیرتبه با ریاست رییس مجمع عمومی سازمان ملل متحد و با حضور نمایندگان عالیرتبه کشورها، سازمان ملل متحد و آژانس‌های تخصصی آن، کمیسیون‌های منطقه‌یی سازمان ملل متحد، سازمان‌های مردم نهاد و محققان و دانشگاهیان برگزار می‌شود.
در این نشست راه‌های ارتقای هماهنگی‌های سیاسی جهانی برای مقابله با ریزگردها و انجام اقدامات لازم برای این منظور مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. نتیجه این گزارش از سوی رییس مجمع عمومی میان کشورها و سازمان‌های بین‌المللی توزیع و در گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد منعکس می‌شود.
همچنین قطعنامه به نیاز کشورهای متاثر از ریزگردها به فناوری و کمک‌های فنی و تکنیکی و افزایش توانمندی‌های آنها برای مقابله با ریزگردها توجه دارد. قطعنامه ضمن تاکید بر اهمیت تبادل فناوری‌های نوین، ظرفیت‌سازی‌های لازم و ارائه کمک‌های فنی بر نقش و ظرفیت سازمان‌های تخصصی سازمان ملل متحد ازجمله سازمان هواشناسی جهانی، برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد و سازمان بهداشت جهانی تصریح می‌کند و از آنها می‌خواهد تا از کشورهای متاثر از ریزگردها حمایت‌های لازم را به عمل آوردند.
به نشست تیر ماه سال آینده اشاره کردید، آیا این موضوع در مجمع عمومی سال 97 هم مطرح خواهد شد؟
این قطعنامه برای نخستین بار از دبیرکل سازمان ملل متحد می‌خواهد تا گزارش اقدامات به عمل آمده در مورد اجرای این قعطنامه را تهیه و در اختیار مجمع عمومی سازمان ملل متحد قرار دهد. لذا گزارش اقدامات جهانی برای مقابله با ریزگردها تا تابستان سال 1397 تهیه و در اختیار کلیه کشورها در مجمع عمومی سازمان ملل متحد قرار خواهد گرفت.
