بریتانیا تلاش می‌کند با کشورهای دو سوی خلیج فارس روابط خوبی داشته باشد
«نورمن لامونت» فرستاده ویژه دولت انگلیس در امور تجاری ایران ضمن «بی‌نتیجه» خواندن روند تحریم‌های امریکا علیه ایران اظهار کرد که دولت انگلیس ضمن حمایت از برجام بر لزوم رفع موانع بانکی برای گسترش همکاری‌های تجاری با ایران تاکید دارد. «نورمن لامونت» 75ساله که علاوه بر ریاست اتاق بازرگانی انگلیس و ایران، مسوولیت گسترش روابط تجاری میان ایران و انگلیس را از سوی دولت این کشور بر عهده دارد، روز گذشته در گفت‌وگو با ایرنا در لندن افزود که «اعمال تحریم در گذشته دستاورد کمی را به همراه داشته و روابط کشورها را با یکدیگر بدتر کرده است.» این سیاستمدار انگلیسی تصریح کرد: ما باید از این روند بی‌نتیجه فاصله بگیریم و از طریق افزایش تجارت و گفت‌وگو تلاش‌های بیشتری را برای درک متقابل به خرج دهیم. لامونت موانع بانکی میان انگلیس و ایران را در گسترش همکاری‌های تجاری میان دو کشور، مشکل‌ساز توصیف کرد اما افزود که دولت انگلیس تلاش می‌کند هر چه سریع‌تر این موانع را از طریق رایزنی با بانک‌های انگلیسی برطرف کند. وی در بخش دیگری از اظهاراتش به پایبندی ایران به توافق برجام اشاره و اظهار کرد که دولت انگلیس تلاش می‌کند، واشنگتن را نسبت به پایبندی به برجام متقاعد سازد. فرستاده ویژه دولت انگلیس در امور تجاری ایران گفت که حتی اگر واشنگتن از برجام خارج شود، انگلیس و اروپا به برجام پایبند خواهند بود. متن کامل مصاحبه با نورمن لامونت در ادامه آمده است:
سطح کنونی روابط تجاری با ایران را چطور ارزیابی می‌کنید؟
بریتانیا در زمینه تجارت با ایران نسبت به سایر کشورها از سطح پایین‌تری کار را آغاز کرده اما در این مدت پیشرفت خوبی را داشته است. داده‌های آماری نشان می‌دهد که مناسبات تجاری حدود 40درصد افزایش داشته است.
البته این مقدار، با توجه به قطع روابط تجاری سال‌های اخیر در حد انتظار نیست؛ به نظرم بریتانیا به دلیل تحریم ایران نسبت به سایر کشورهای اروپایی عقب ماند و به همین خاطر مناسبات تجاری‌اش با این کشور را از سطح پایین‌تری آغاز کرد با این حال روند همکاری‌های تجاری رو به افزایش است، شرکت‌های متوسط و کوچک برای از سرگیری روابط تجاری با ایران ابراز علاقه کرده‌اند؛ به طور مثال شرکت خودروسازی جگوار برای نخستین بار وارد بازار ایران شده و همه اینها تحولات مثبتی است که صورت گرفته است.
آیا دولت انگلیس از این روند راضی است؟
دولت تمایل دارد مناسبات تجاری با ایران افزایش یابد اما موانع بانکی مشکلاتی را ایجاد کرده که نمی‌توان را آن از سیاست جدا کرد. همانطور که می‌دانید امریکا شماری از تحریم‌هایش علیه ایران را نگه‌داشته، ضمن آنکه با روی کار آمدن دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا و سیاست‌هایش در قبال ایران تردیدهایی وجود دارد که همه اینها سبب شده تا بطورکلی بانک‌ها در اروپا را نسبت به همکاری با ایران نگران کند.
البته تلاش زیادی صورت گرفته تا بانک‌ها نسبت به ازسرگیری روابط کارگزاری با بانک‌های ایرانی متقاعد شوند اما همانطور که می‌دانید بانک‌های بریتانیایی به‌صورت مستقل عمل می‌کنند و این مساله عواقب منفی را به بار آورده است.
بطورکلی آیا به نظر شما روند گسترش مناسبات تجاری انگلیس و ایران راضی‌کننده است؟
با توجه به موانع بانکی، این روند راضی‌کننده نیست اما افرادی مانند من و دولت تلاش زیادی را به خرج می‌دهیم تا راه‌هایی را برای حل موانع بانکی پیدا کنیم.
دونالد ترامپ، سیاست‌های امریکا در قبال ایران را مورد تجدیدنظر قرار داده و تا زمانی که کسی از نتیجه آن مطلع نشود، بعید به نظر می‌رسد که بانک‌ها رفتار خود را تغییر داده و این یک مشکل است.
شما ادعا می‌کنید که دولت انگلیس تمایل دارد مناسبات تجاری با ایران افزایش یابد، پس چرا نخست‌وزیر انگلیس در سفرش به بحرین و عربستان سعودی، اظهاراتی را علیه ایران بیان کرد که با بهبود فضای تجاری مغایرت دارد؟
من امیدوارم که گسترش روابط تجاری لندن - تهران به بهبود روابط سیاسی منجر شود. این رابطه همواره رابطه خوبی نبوده است.
البته من از تنش‌ها میان دو سوی خلیج‌فارس(عربستان و ایران) آگاه هستم. بریتانیا به لحاظ تاریخی روابط نزدیکی را با آن سوی خلیج‌فارس داشته که این مساله می‌تواند مساله‌ساز شود. اما اکنون می‌خواهیم رابطه‌مان را با این‌سوی خلیج‌فارس(ایران) گسترش دهیم اما یک شبه نمی‌توان شرایط را تغییر داد.
همانطور که خودتان می‌گویید مناسبات تجاری انگلیس و عربستان یک مساله «تاریخی» است، پس چرا انگلیس برای تداوم این همکاری و انعقاد قرارداد تسلیحاتی با ریاض، ایران را قربانی کند؟ حتما اذعان دارید که اظهارات نخست‌وزیر انگلیس به فضای اعتماد بین دو کشور پس از توافق هسته‌یی آسیب‌زده است.
بریتانیا تلاش می‌کند با کشورهای دو سوی خلیج‌فارس روابط خوبی را داشته باشد اما به نظر من برای بهبود روابط با ایران، بایستی در مقطعی تنش‌هایی را[با عربستان] به جان بخرد. البته من هرگز تصور نمی‌کنم که توافق هسته‌یی به سرعت فضای روابط میان ایران و بریتانیا را تغییر دهد اما امیدوار هستم که با گذشت زمان این اتفاق رخ دهد.
نظر شما در رابطه با قرارداد گازی«توتال» با ایران چیست؟
البته حوزه مورد علاقه من شرکت‌های بریتانیایی هستند اما از قرارداد گازی توتال با ایران استقبال می‌کنم. توتال همواره یکی از شرکت‌های پیشرو در عرصه انعقاد قراردادها بزرگ نفتی در اروپا به شمار می‌رود. شرکت نفت بریتانیا(بی پی) نیز درحال رایزنی در سایر حوزه‌های نفتی در ایران است و هر دو شرکت در ایران فعالیت خواهند داشت.
آیا شرکت‌های انگلیسی جرات انعقاد قراردادی به ارزش قرارداد گازی توتال با ایران رادارند؟
شرکت‌های بریتانیایی کار تجارت با ایران را آغاز کرده‌اند. بسیاری از شرکت‌ها در جریان سفارش‌های ایرباس درگیر هستند؛ رولزرویس به بازار ایران بسیار علاقه‌مند‌است؛ جگوار هم درصدد ازسرگیری فعالیت‌های تجاری در ایران است؛ برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌یی نیز مانند «دبنهامز» چندین شعبه در ایران بازگشایی کرده‌اند. همه اینها حاکی از روند فزاینده فعالیت‌های تجاری میان لندن و تهران است.
شما اشاره کردید که سیاست خارجی امریکا در قبال ایران، بانک‌های انگلیسی را نگران کرده است؛ ارزیابی شما از آینده چطور است؟ آیا امیدی هست که روابط کارگزاری میان دو طرف بهبود یابد؟
همانطور که عرض کردم در نظام بریتانیا، بانک‌ها به‌صورت مستقل عمل می‌کنند؛ آنها (بانک‌های انگلیسی) منتظر نتیجه تجدیدنظر سیاست خارجی دونالد ترامپ نسبت به ایران هستند؛ بنابراین دولت قادر نیست به آنها دستور دهد که با ایران روابط کارگزاری داشته باشد. تا آنجا که من مطلع هستم دولت بریتانیا و اروپا تلاش می‌کنند دونالد ترامپ را نسبت به پایبندی به توافق هسته‌یی متقاعد سازند و به نظر من این روند باید ادامه پیدا کند.
اینکه امریکا قادر نیست تا توافق برجام را پاره کند نشانه چیست؟
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی کامل ایران به برجام اذعان کرده است. هر چند برخی سیاستمداران امریکایی خواهان مواضع سخت‌گیرانه‌تری نسبت به توافق هسته‌یی هستند اما دولت امریکا مجبور شد تا بار دیگر به پایبندی ایران به برجام اذعان کند.
به نظر من، وزارت امور خارجه امریکا، مساله پایبندی ایران به برجام را به دونالد ترامپ گوشزد کرده اما رییس‌جمهوری هنوز دستش به قلم نرفته تا به این مساله اذعان کند. هر چند او تعلیق تحریم‌ها علیه ایران را تمدید کرد عمل، اجرای آن را با مشکل مواجه کند.
برخی بر این باور هستند که ایران خیلی زود به غرب امتیاز داد و به همین خاطر غرب در اجرای تعهداتش تعلل می‌کند و هنوز موانع بانکی برطرف نشده است. نظر شما در این رابطه چیست؟
به هر حال توافق هسته‌یی منجر به افزایش روابط تجاری شده، اما موانع بانکی هزینه معاملات را افزایش داده است.
هر چند همکاری‌های تجاری به نحو مطلوبی صورت نمی‌گیرد اما شرکت‌ها راهکارهایی را برای تعامل با ایران پیدا کرده‌اند.
برخی شرکت‌ها هم به لحاظ سابقه همکاری با ایران، اعتباراتی را در این کشور دارند که در این مدت قادر به استرداد آن نبوده و اکنون برای پرداخت از آن استفاده می‌کنند. البته من به موانع بانکی اذعان دارم و ما باید اقدامات بیشتری در این زمینه صورت دهیم اما به نظر من این مساله ارتباطی با برجام ندارد. پایبندی به توافق برجام به نفع دو طرف است.
اگر ترامپ از برجام خارج شود، انگلیس چه واکنشی نشان خواهد داد؟ آیا از امریکا پیروی خواهد کرد یا به برجام پایبند می‌ماند؟
به صورت یقین نمی‌دانم که دولت بریتانیا چه تصمیمی را اتخاذ خواهد کرد اما به نظرم از موضع اتحادیه اروپا و به طرفداری از برجام ادامه خواهد داد. همانطور که می‌دانید خانم«فدریکا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به‌صورت مشخص اعلام کرده است که اروپایی‌ها خواهان تداوم برجام هستند.
اگر اروپا بخواهد از برجام خارج شود باید دلیل قانع‌کننده‌یی داشته باشد که درحال حاضر چنین چیزی وجود ندارد ضمن اینکه بریتانیا تلاش می‌کند امریکا را به پایبندی به برجام تشویق کند.
ارزیابی شما در رابطه با تحریم‌های اخیر امریکا علیه ایران چیست؟
اعمال تحریم در گذشته دستاورد کمی را به همراه داشته و روابط کشورها را با یکدیگر بدتر کرده است. ما باید از این روند بی‌حاصل فاصله بگیریم و از طریق افزایش تجارت و گفت‌وگو، تلاش‌های بیشتری را برای درک متقابل به خرج دهیم.
تحریم‌های امریکا نباید به مناسبات تجاری اروپا و ایران خللی وارد کند. ایران به تعهداتش در چارچوب توافق هسته‌یی پایبند بوده و ما باید قادر باشیم از فرصت‌های بی‌نظیر تجاری در ایران بهره‌مند شویم.
