واشنگتن‌پست نوشت: قرارداد «توتال» که ثمره توافق هسته‌یی است ثابت کرد که اروپا در قبال ایران؛ دیگر تابع امریکا نیست، ایران هرچند در خاورمیانه مشکل‌آفرین، اما کلیدی است.
به گزارش ایرنا، این روزنامه امریکایی روز جمعه در تفسیری به قلم «ارین کارینگهام» با اشاره به اینکه کمپانی معظم نفتی توتال فرانسه ماه گذشته یک قرارداد فوق‌العاده مهم قریب به پنج میلیارد دلاری با ایران امضا کرد، افزود: «پاتریک پویانه» (مدیر اجرایی توتال) این قرارداد را یک فکری بدیع و خلاقانه در راه ایجاد صلح نامید.
واشنگتن در ادامه تفسیر خود افزود: پویانه حین امضای این قرارداد در تهران به خبرگزاری فرانسه گفت «ما اینجاییم تا پل بزنیم؛ نه اینکه دیوار بکشیم».
پویانه براین نکته تاکید کرد که «توسعه اقتصادی هم راهی است برای ساختن صلح».
این معامله بسیار خطرپذیر، با مشارکت «شرکت ملی نفت چین» و شرکت «پتروپارس» ایران انجام می‌شود و وظیفه‌اش توسعه میدان گازی «پارس جنوبی» در یک قرارداد 20 ساله است.
این نخستین قرارداد مهم نفتی ایران بعد از توافق هسته‌یی است.
و اما نکته مهم حاشیه‌یی این قرارداد که در صحبت‌های پویانه هم بطور تلویحی بِدان اشاره شد، این است که رهبران اروپایی مشتاقند پیوندهایشان را با ایران گسترش دهند و یکی از راهکارها در نیل به این مقصود، تشویق شرکت‌هایی از قبیل توتال برای سرمایه‌گذاری در ایران است به خصوص در این برهه که تحریم‌های مهم ایران هم برچیده شده است.
اما در عین حال صحبت‌های پویانه یک حقیقت مستتر دیگر را هم بازگو می‌کند و آن شکاف عمیقی است که میان اروپا و امریکا بر سر چگونگی تعامل با ایران به وجود آمده است.
دولت ترامپ مدعی است: ایران را یک تهدید جهانی می‌داند و خواستار تحریم و انزوای بیشتر ایران است.
از زمانی که «دونالد ترامپ» در امریکا روی کار آمده است، مواضع اروپا و امریکا در قبال ایران بکلی با هم متمایز شده است و این تفاوت به تدریج مشهودتر هم شده است.
همین تفاوت دیدگاه موجب شده است تا سرنوشت توافق هسته‌یی زیر سوال برود.
اروپا اصولا دیدگاهش در مورد ایران این است که ایران در خاورمیانه کشوری کلیدی است.
با همین بینش، اروپا توافق هسته‌یی را بهترین ابزار ممکن برای برقراری رابطه با چنین کشوری می‌داند و معتقد است که این توافق، درهای یک بازار پهناور مصرف و انرژی را به روی شرکت‌های اروپایی باز کرده است.
شرکت‌های فرانسوی، آلمانی و ایتالیایی مشتاقانه عازم ایران شدند و در همه‌چیز در آن کشور سرمایه‌گذاری کردند از انرژی‌های تجدیدپذیر گرفته تا هتل‌های مجلل و خودروسازی.
پنج‌شنبه هفته گذشته کارخانه‌های خودروسازی «پژو – سیتروئن» فرانسه اعلام کردند که در نیمه اول امسال فروششان به خاورمیانه تقریبا سه برابر شده است و تمام این رشد هم مرهون چرخه جدید تولید این خودروها در ایران است. «فابین دانی» مشاور این شرکت در تهران در این موضوع گفته است: «اروپایی‌ها دارند به ایران برمی‌گردند؛ چینی‌ها، روس‌ها، اوکراینی‌ها و... برای همه جا هست». دانی اشاره کرده است: «شرکت‌های بزرگ بسیاری هستند که اشتهایی برای سرمایه‌گذاری در ایران دارند و طرح‌هایشان در این زمینه تکمیل شده است و به مرحله اجرا رسیده است». دولت ترامپ تصمیم دارد دوشنبه این هفته یک بار دیگر این توافق را تایید کند. موعد بعدی برای تایید یا رد این توافق؛ در ماه اکتبر است و مقاماتی گفته‌اند که تا آن هنگام فرآیند بازبینی توافق تکمیل خواهد شد. در عین حال وزارت خزانه‌داری امریکا هنوز اعلام نکرده است که آیا به شرکت‌های امریکایی مانند «بویینگ» اجازه تجارت کردن با ایران را خواهد داد یا نه. قرارداد بویینگ برای فروش هواپیما به ایران ده‌ها هزار شغل برای امریکایی‌ها تولید خواهد کرد.
«الی گرانمایه» از کارشناسان «شورای روابط خارجی اروپا» در این باره می‌گوید: «یک دودستگی آشکار میان اروپاییان و امریکاییان در مورد رویکردشان در قبال ایران وجود دارد». گرانمایه ادامه می‌دهد: «رویکردهای اروپا در قبال ایران عوض شده و مشتاق نزدیکی با ایران است اما امریکا همچنان خواهان سیاست انزوا و مهار کردن ایران است». گرانمایه می‌افزاید: «توتال با این قرارداد 4.8 میلیارد دلاری با ایران در واقع می‌خواهد بگوید که ما همچنان به راهمان ادامه می‌دهیم خواه امریکا تکلیف ما را در این قضیه روشن بکند یا نکند».
او تصریح می‌کند: «اروپایی‌ها دارند به امریکا پیام می‌دهند که امروز دیگر، سیاست خارجی ما در قبال ایران با سیاست شما متفاوت است. حرف ما این است که نمی‌خواهیم یک تابع محض خودکار امریکا باشیم».
اگر کاخ سفید تصمیم بگیرد پای خود را از توافق کنار بکشد یا آن را مجددا به مذاکره بگذارد، امریکا به‌سختی خواهد توانست رضایت اروپا و سایر طرف‌های امضاکننده قرارداد مانند روسیه و چین را هم برای این کار به دست آورد. امریکا ضمنا برای اعمال تحریم‌های سخت‌تر علیه ایران بدون جلب رضایت سایر قدرت‌های جهانی، با موانعی جدی روبه‌رو خواهد بود.
«ریچارد نفیو» معاون اصلی هماهنگ‌کننده سابق وزارت امور خارجه امریکا در سیاست تحریم‌ها، هم در این باره می‌گوید: «کشورهای اروپایی به زیبایی خود را متعهد به توافق می‌دانند و آماده‌اند که جلوی هرگونه مخالفت امریکا بایستند».
نفیو تاکید می‌کند: «توافق توتال به خصوص نشان می‌دهد که هم خود این شرکت و هم دولت فرانسه آماده‌اند با تصمیم‌گیری امریکا برای بازگشت سریع تحریم‌ها مبارزه کنند، مگر آنکه امریکا دلیل معقول و قانع‌کننده‌یی برای این تصمیم‌گیری‌اش داشته باشد».
گرانمایه هم در باب این موضوع معتقد است: «رهبران اروپایی مدت‌هاست که طرح‌هایی را به بحث گذارده‌اند تا چنانچه امریکا مخفی یا علنی در کار سیاست خارجی اروپا در قبال ایران دخالت کند، این طرح‌های فوری را به اجرا بگذارند». او افزود: «اروپایی‌ها در این کشمکش، طرف وسط را گرفته‌اند و همه تلاششان این است که امریکا را هم کنار خود داشته باشند. اما اروپایی‌ها در عین حال دارند اعلام می‌کنند که اگر یک مانع غیرمعقولی بر سر این راه وجود داشته باشد، ما هم گزینه‌های خود را مرور خواهیم کرد».
