مجید عباس‌پور
عضو هیات رییسه انجمن اقتصاد انرژی
در زمینه صادرات گاز در منطقه باید به چند مساله توجه داشت و با در نظر گرفتن آنها آینده صادرات گازی ایران را ترسیم کرد. در حال حاضر اسراییل در منطقه آبی خود به مقداری ذخایر گازی دست یافته که میزان آن نسبتا قابل توجه است و طبق برآوردها به حدود یک میلیون متر مکعب می‌رسد. براین اساس طبق توافقاتی که مدتی قبل اسراییلی‌ها با مصر منعقد کردند، قرار است این گاز به مصر و همین‌طور بخشی از اروپا صادر شود. در همین حال شاهد تحریم گازی روسیه از سوی ایالات متحده امریکا بوده‌ایم که این می‌تواند تامین گاز اروپا که از طریق این کشور صورت می‌گرفت را تحت‌الشعاع قرار دهد. اما در این خصوص آنچه به نظر می‌رسد آن است که اروپایی‌ها غیر از منابع روسیه، به دنبال منابع گازی دیگری هستند که طبق آنچه به نظر می‌رسد، ایران در لیست‌شان قرار ندارد. در این زمینه گویا مذاکراتی با ترکمنستان مطرح شده تا تامین بخشی از گاز اروپا توسط ترکمنستان صورت گیرد.
در حال حاضر ایران به ترکیه و عراق صادرات محدود گاز را دارد که خب میزان آن بسیار کم است. باید به این مساله توجه داشت که حتی اگر اروپا تمایل به خرید گاز از ایران داشته باشد، این گاز باید از ترکیه عبور کرده و به اروپا برسد که بعید به نظر می‌رسد ترکیه با این موضوع همراهی کند.
اما راهکارهای مختلفی نیز وجود دارد که یکی از مهم‌ترین آنها تمرکز ایران بر تولید و فروش گاز مایع یا همان ال‌ان‌جی است. در حال حاضر ما در پارس جنوبی ذخایر مشترکی با قطر داریم. به تازگی قطری‌ها قراردادی برای افزایش تولید و فروش از این ذخایر در قالب ال‌ان‌جی داشته‌اند. بنابراین در این برهه زمانی باتوجه به اینکه به نظر نمی‌رسد ایران در زمینه صادرات گاز طبیعی امکان خاصی داشته باشد، می‌تواند از همین شیوه برای فروش استفاده کند. یعنی رویکرد خود را برای صادرات گاز مایع ال‌ان‌جی متمرکز سازد. بر این اساس امکان صدور و فروش این محصول را خواهد داشت. در این راستا ایران باید به دنبال آن باشد تا بهره‌برداری خود از فازهای 22گانه پارس جنوبی را به حداکثر برساند. ما در فاصله سال‌های 1383 تا 1393 به دلایل مختلف در برداشت گاز از میادین مشترک از قطر عقب افتادیم که در حال حاضر به دنبال جبران آن هستیم و موفقیت‌هایی هم در این خصوص کسب کرده‌ایم.
امروز باید این مساله را پذیرفت که باتوجه به شکست پروژه خط لوله صلح و ناتمام ماندن اجرای آن پروژه به دلیل مخالفت امریکایی‌ها و حتی تحریم صدور گاز روسیه، ایران امکان صادرات گاز طبیعی را نخواهد داشت. بنابراین بهترین شیوه و راهکار تمرکز بر روش‌های جایگزین است که مهم‌ترین آن صادرات گاز مایع سی ان جی است. در این خصوص امکان صادرات به بازارهای مختلف برای ایران وجود دارد به ویژه کشورهایی همچون چین و سایر کشورهای آسیای جنوب شرقی می‌توانند مراکز مناسبی برای صادرات این محصول باشند. در این خصوص ایران باید هرچه سریع‌تر با تعریف رویکردها و هدفگذاری‌های جدید، زمینه حضور در این بازار را برای خود به‌طور گسترده فراهم آورد.
