گروه انرژی|
قیمت نفت به دنبال افزایش تنش‌ها در خاورمیانه و توقیف نفتکش انگلیسی توسط ایران بیش از 2 درصد رشد کرد. پایان هفته گذشته با توقیف نفتکس انگلیسی توسط ایران و افزایش نگرانی‌ها از ایجاد اختلال در تأمین انرژی از خلیج فارس همراه بود. از همین رو، روز دوشنبه که بازارها مجددأ باز شدند، قیمت نفت بیش از 2 درصد رشد را تجربه کرد. این در واقع نخستین واکنش بازار نفت خام به ماجرای توقیف نفتکش به حساب می‌آمد. توقف تولید نفت در بزرگ‌ترین میدان نفتی لیبی نیز بر رشد قیمت‌ها موثر بود.
به گزارش رویترز، معاملات آتی شاخص جهانی نفت خام، برنت یک دلار و 41 سنت یا 2.26 درصد رشد کرد و با 63 دلار و 88 سنت در هر بشکه معامله شد. معاملات آتی شاخص وست تگزاس اینترمدیت امریکا نیز یک دلار و 13 سنت یا 2.03 درصد رشد کرد و به 56 دلار و 76 سنت در هر بشکه رسید. هفته گذشته برنت 6 درصد و دبلیو‌تی‌آی نیز 7 درصد از ارزش خود را از دست داده بودند. نفت خام سبک شرکت ملی نفت ایران نیز بر اساس اطلاعیه سیزدهمین عرضه آن در بورس انرژی با قیمت پایه 61 دلار و 42 سنت در هر بشکه نرخ‌گذاری شده است
موسسه «جی‌بی‌سی انرژی» در یادداشتی نوشت که تنش‌ها در خلیج فارس به احتمال زیاد حق بیمه کشتیرانی را بالاتر خواهد برد.
ایران روز جمعه اعلام کرد که در واکنش به توقیف یک کشتی ایرانی در جبل‌الطارق، یک کشتی انگلیسی را در تنگه هرمز توقیف کرده است.
این تنش‌ها موجب شده تا نگرانی از بروز اختلال در ترانزیت نفت از تنگه هرمز افزایش یابد. حدود یک‌پنجم نفت جهان از طریق تنگه هرمز ترانزیت می‌شود.
انگلیس در حال بررسی اقداماتی است که می‌تواند علیه ایران به اجرا بگذارد، اما با توجه به اینکه هم‌اکنون نیز تحریم‌هایی از سوی دولت انگلیس علیه ایران به اجرا گذاشته شده، لندن گزینه چندانی برای اعمال فشار بر تهران در اختیار ندارد.
توقیف کشتی انگلیسی توسط ایران در تنگه هرمز، مهم‌ترین آبراه تجاری جهان، آخرین تنش میان این کشور و کشورهای غربی در طول سه ماه گذشته و از زمان آغاز تحریم‌های سختگیرانه ایالات متحده امریکا علیه ایران در اوایل ماه می‌بوده است. ادوارد مویا تحلیلگر بازار نفت در موسسه اوآندا در نیویورک گفت: «کاهش تقاضای جهانی و افزایش ذخایر نفت امریکا موجب شده بود تا قیمت نفت در هفته‌های اخیر کاهشی شود، اما تنش‌های اخیر در خلیج فارس مانع از افت قیمت‌ها شده است».
ایران که تحت تحریم‌های یک‌جانبه امریکا علیه صنعت نفت خود قرار دارد، به منظور یافتن راه‌هایی برای ادامه دادن به صادرات نفت خود، این محصول را در آبان‌ماه سال 97 برای نخستین‌بار در بورس انرژی عرضه کرد تا شرکت‌های خصوصی، نفت ایران را خریداری کرده و خودشان بنا بر صلاح‌دیدشان به فروش آن در هر کجای دنیا مبادرت ورزند. در همین راستا شرکت ملی نفت ایران در اطلاعیه‌های خود عنوان می‌کند که عرضه نفت خام در بورس انرژی ایران در راستای تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی مبتنی بر ایجاد تنوع در روش‌های فروش نفت و استفاده از ظرفیت‌های بخش غیردولتی به‌منظور صادرات نفت‌خام در دستور کار قرار گرفته است. پس از گذشت 8 ماه از نخستین عرضه بورسی نفت، این محموله 12 بار در بورس انرژی عرضه شد و تاکنون یک میلیون و 105 هزار بشکه فروش داشته است. سیزدهمین عرضه بورسی نفت امروز انجام می‌شود و قرار است ۲ میلیون بشکه نفت خام سبک شرکت ملی نفت ایران با قیمت پایه ۶۱ دلار و ۴۲ سنت برای هر بشکه در رینگ بین‌الملل بورس انرژی عرضه می‌شود.
. قرار است امروز دو میلیون بشکه نفت خام سبک در بورس انرژی عرضه شود. بر اساس گزارش شرکت ملی نفت ایران، نفت خام سنگین این کشور نیز در ماه ژوئن با 60 دلار و 88 سنت در هر بشکه معامله شده است.
وضعیت اضطراری در الشراره
کیلومترها دورتر از ایران، میدان نفتی الشراره که بزرگ‌ترین میدان نفتی لیبی است، در روز دوشنبه فقط توانست نیمی از ظرفیت تولید خود را از سر بگیرد. روز جمعه به دنبال درگیری‌ها داخلی لیبی و کشمکش‌های اطراف میدان نفتی الشراره، در این میدان نفتی حالت اضطراری اعلام و تولید آن متوقف شده بود. شرکت ملی نفت لیبی اعلام کرد بارگیری نفت در یک پایانه کشتیرانی تحت کنترل دولت را متوقف کرده است و پس از بسته شدن خط لوله‌ای که فعالیت‌های بزرگ‌ترین میدان نفتی این کشور را تعطیل کرد، وضعیت اضطراری اعلام کرد. اعلام وضعیت اضطراری، یک اقدام حقوقی است که یک شرکت را به دلیل وضعیتی که خارج از کنترلش است، از تعهدات قراردادی آزاد می‌کند.
میدان الشراره پیش از متوقف شدن تولید، روزانه 290 هزار بشکه نفت تولید می‌کرد. این میدان اغلب مورد حمله گروه‌های مسلح قرار می‌گیرد.
بر اساس بیانیه شرکت ملی نفت لیبی، وضعیت اضطراری نتیجه مسدود شدن غیرقانونی خط لوله شراره توسط یک گروه ناشناس بین منطقه حماده و بندر زاویه در بعدازظهر روز جمعه است.
مصطفی سانالا، رییس شرکت ملی نفت لیبی اقدام اخیر در مسدود کردن خط لوله میدان نفتی الشراره را محکوم و اعلام کرد این شرکت و مقامات لیبی، عاملان این اقدام را یافته و مجازات خواهند کرد.
وی گفت: اقدامات عمدی برای خرابکاری در خطوط لوله و تولید به درآمد نفت ملی و منبع مهم تامین نیرو برای همه شهروندان لیبی لطمه می‌زند.
صادرات نفت تقریبا منبع کل درآمد دولتی در لیبی است که بزرگ‌ترین ذخایر قطعی نفت در آفریقا را دارد. اما پس از سقوط و مرگ معمر قذافی، دیکتاتور لیبی در سال ۲۰۱۱، این کشور با رقابت گروه‌های مسلح متعدد برای به دست گرفتن کنترل کشور، دچار هرج و مرج شده است.
چاه‌های نفت، خطوط لوله و پایانه‌های بارگیری مرتبا هدف حمله قرار گرفته یا توسط گروه‌هایی که خواستار امتیازات سیاسی یا پول هستند، تصرف می‌شوند.
شرکت ملی نفت لیبی اعلام کرد تعطیلی اخیر خطوط لوله، مانع صادرات نفت به ارزش روزانه ۱۹ میلیون دلار شده است. بر اساس گزارش خبرگزاری فرانسه، این شرکت پیش از این در دسامبر پس از حمله یک گروه مسلح، در پایگاه الشراره وضعیت اضطراری اعلام کرده بود.
همچنین، داده‌ها در اواخر هفته گذشته نشان دادند که در ماه می، صادرات نفت خام از عربستان سعودی، بزرگ‌ترین صادرکننده نفت خام جهان به کمترین میزان در 1 تا 1.5 سال گذشته رسیده است.
بازار بالاخره تکان خورد
اگرچه قیمت‌های نفت خام به خاطر دورنمای مبهم رشد اقتصادی مانند گذشته به مسائل ژئوپلتیک واکنش نشان نمی‌دهند اما سیر وقایع چند روز اخیر حتی این بازار بیجان را هم به واکنش وا داشت. قیمت‌ها در بازار نفت با نشانه‌های کاهش عرضه از سوی عربستان سعودی و لیبی و نیز در پاسخ به افزایش تنش‌ها بین ایران و ایالات متحده امریکا و دیگر کشورهای غربی تقویت شده است. سرمایه‌گذاران و مدیران سرمایه معاملات آتی ترکیبی و موقعیت انتخاب‌های خود بر روی نفت خام امریکا را برای یک هفته دیگر افزایش دادند. بر اساس داده‌های کمیته بازرسی معاملات آتی و تبادلات بین قاره‌ای ایالات متحده آنان برای نفت خام برنت نیز همین کار را کردند.
موسسه گلدمن‌ساکس نیز روز یک‌شنبه پیش‌بینی خود نسبت به رشد تقاضای نفت برای سال 2019 را با توجه به نشانه‌های ناامیدکننده از فعالیت‌های اقتصاد جهانی، به یک میلیون و 275 هزار بشکه در روز کاهش داد.
