گروه انرژی| نادی صبوری|
بهای نفت خام 2 درصد بالا رفت، افزایشی قابل توجه و چشمگیر که دلیل اصلی‌اش را رسانه‌های بین‌الملل به افت ذخایر تجاری نفت خام امریکا از یک طرف و تخلیه چند شرکت نفتی بزرگ در سکوهای خلیج مکزیک به‌خاطر انتظار رسیدن توفان این منطقه مرتبط دانسته‌اند. دیروز حسن روحانی رییس‌جمهوری ایران نیز در جلسه هیات دولت به توقیف یک نفتکش ایرانی توسط بریتانیا واکنش نشان داده و آن را اقدامی «احمقانه» خواند که بریتانیا تبعات آن را بعدا درک می‌کند.
بهای نفت خام برنت دیروز 1.14 دلار رشد کرد تا به 65 دلار و 59 سنت در هر بشکه برسد. قیمت نفت خام وست‌تگزاس اینترمدیت هم که نفت خام معاملاتی در نیویورک است 1.13 دلار بالا رفت و به 58 دلار و 96 سنت در هر بشکه رسید. شیب افزایش قیمت دبلیو تی‌ای شدیدتر بود به این خاطر که هر دو عاملی که قیمت را دیروز بالا بردند در امریکا رخ داده‌اند.
موسسه نفت خام امریکا که به API معروف است عصر سه‌شنبه داده‌هایی منتشر کرد که نشان داد سطح ذخایر تجاری نفت خام این کشور در هفته منتهی به 5 جولای (مصادف با جمعه 14 تیر) 8.1 میلیون بشکه کاهش پیدا کرده و به 461.1 میلیون بشکه رسیده است. این داده‌ها خلاف انتظارها بود، تحلیل‌ها منتظر این بودند که نه تنها ذخایر کاهش پیدا نکرده باشد بلکه 3.1 میلیون بشکه هم بیشتر شده باشد. در ادامه داده‌های رسمی هم از طرف اداره اطلاعات انرژی امریکا EIA منتشر می‌شود.
در حالی که نفت خام در یک ماه اخیر محل کشاکش عوامل ژئوپلیتیک بوده است به نظر می‌رسد در روزهای پیش رو یک بلای طبیعی فرمان بازار را به دست بگیرد؛ توفانی که پیش‌بینی شده است چهارشنبه و پنج‌شنبه مناطقی از امریکا را در بر بگیرد.
تولیدکنندگان بزرگ نفت امریکا تخلیه و تعطیلی تولید در سکوهای خلیج مکزیکو را در آستان ورود توفان به منطقه در هفته جاری آغاز کردند. مرکز ملی توفان امریکا نسبت به در پیش بودن توفان و حرکت آن به سمت شمال خلیج مکزیکو که ده‌ها تأسیسات تولید نفت و گاز در آن وجود دارد، هشدار داده است.
شرکت‌های شورون، رویال داچ‌شل و بی‌اچ‌پی در حال خارج کردن کارکنانشان از سکوهای انرژی فراساحلی هستند. سخنگوی شرکت اکسون موبیل اعلام کرد این شرکت به دقت اوضاع را زیر نظر دارد تا معلوم شود آیا تأسیسات این شرکت از توفان آسیب می‌بینند.
سخنگوی شرکت شورون اعلام کرد این شرکت در حال تخلیه کارکنان و محدود کردن تولید در پنج سکو است. این شرکت همچنین کارکنان غیرضروری را از یک تأسیسات دیگر خارج کرده است.
شرکت BP نیز تخلیه چهار سکو که بیش از ۳۰۰ هزار بشکه در روز نفت تولید می‌کنند را آغاز کرده است.
بر اساس گزارش رویترز، طبق اعلام اداره اطلاعات انرژی امریکا، خلیج مکزیکو منبع ۱۷ درصد از تولید نفت خام و ۵ درصد از تولید روزانه گاز طبیعی امریکا است.
امریکا به دنبال چند دهه سیاست‌های منع صادرات نفت خام، در دو سال اخیر درهای صادراتی‌اش را باز کرد و شروع به پیدا کردن نقشی جدید در دنیای نفت شد. رویترز اواسط سال 2018 نوشت که شرکت‌های صادرکننده نفت خام امریکا روزانه حدود 2.3 میلیون بشکه نفت خام صادر می‌کنند. البته این صادرات در عین واردات اتفاق افتاد یعنی امریکا همچنان به واردات نفت خام هم ادامه داد.
توفان پیش رو این پرسش را مطرح کرد که حالا که امریکا بعد از 4 دهه قصد این را دارد که در صادرات نفت خام نیز سری در سرها در آورد، این دست رویدادها که تولید نفت خام این کشور را با اختلال حجیمی روبه‌رو می‌کند بر تصویر این کشور به عنوان یک صادرکننده «مطمئن» نفت در آینده چه اثری می‌گذارند؟ مهدی یوسفی کارشناس موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی اعتقاد دارد از آن‌جایی که در حال حاضر روزانه چیزی حدود 1.7 میلیون بشکه نفت خام در خلیج مکزیکو تولید می‌شود، خدشه وارد شدن به تولید این بخش، بر کل تولید نفت امریکا تاثیری نمی‌گذارد هر چند اگر پای صادرکننده جدی بودن امریکا به میان بیاید، اختلالات در خلیج مکزیکو می‌تواند تخلیه و بارگیری نفتکش‌ها را مختل کند.
این ماجرا از این جهت حائز اهمیت است که همانطور که اویل پرایس سال 2018 در گزارشی نوشت، امریکا به خاطر نداشتن زیرساخت‌های خط لوله، برای صادرات نفت خام به‌شدت به تانکرها وابسته است. بانک فدرال دالاس امریکا سال 2018 در گزارشی نوشت که افزایش تولید نفت خام امریکا به خاطر کمبود خط لوله با مانع روبرو شده و اگر این کشور ظرفیت خط لوله بیشتری داشت نفت خام بیشتری قابل تولید کردن بود.
کارشناس موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی البته اعتقاد دارد اثرات بحران‌ها در خلیج مکزیک بر تبادل نفت اثری کوتاه‌مدت محسوب می‌شوند که به دلیل پیش‌بینی‌پذیر بودن توفان‌ها، قابل کنترل هستند.
این البته تنها اثر ماجرا نیست، یکی از مسائلی که باعث شده بود اواسط سال 2018 خریداران نفت خام آسیایی به نفت خام امریکا اقبال بیشتری نشان بدهند فاصله قیمت قابل توجه شاخص نفت خام دبلیو تی‌ای با برنت بود، بررسی وضعیت بازار نفت در روز گذشته اما نشان می‌دهد در چنین بحرانی، فاصله میان برنت و دبلیو تی‌ای کمتر می‌شود که مزیت رقابتی دبلیو تی‌ای را کم می‌کند. در‌واقع شاخص نفت خام وست تگزاس اینترمدیت در مقابل بحران‌های اینچنینی آسیب‌پذیرتر است که می‌تواند برای مشتریان خوشایند نباشد. وودمکنزی در گزارشی که چندی پیش درباره شرایط صادرکننده شدن نفت خام امریکا نوشت عنوان کرد که بهترین گزینه امریکا برای صادرات نفت خام بازار اروپا است هر چند امریکا باید در این بازار با نفت خام بنی لایت تولیدی آفریقا رقابت کند و برای اینکه بتواند سهم بازار را به دست بیاورد باید تخفیف‌های قابل توجه ارایه بدهد.
امریکا در کنار بحران‌هایی که مشابه خلیج مکزیکو برای تولید نفت ایجاد می‌کنند، برای صادرات نفت خام که در آن عنصر «امنیت عرضه» بسیار حائز اهمیت است مشکل دیگری هم دارد؛ هنوز دقیقا مشخص نیست چه مقدار نفت امکان صادر شدن از امریکا را دارند. کمپانی‌ها خصوصی هستند و ظرفیت صادراتی‌شان را افشا نمی‌کنند و وزارت انرژی این کشور هیچ‌وقت رقم دقیقی برای ظرفیت صادراتی نفت خام از ایالات متحده اعلام نکرده است.
در حالی که شرکت‌های بزرگ نفتی فعال در خلیج‌مکزیکو از تخلیه و قطع تولید نفت خام صحبت کرده‌اند پائول هرسنل سرپرست تحلیل کالای شرکت استاندارد چارتد گفته است که با توجه به این تخلیه‌ها این وضعیت تاثیرگذار خواهد بود البته اثر آن حدودی دارد و کوتاه‌مدت است. بهای نفت خام در چند وقت اخیر علاوه بر مسائل ژئوپلیتیک از ابهام در آینده رشد اقتصادی در پی تنش‌آفرینی امریکا در تجارت با چین هم رنج برده است. هر چند نهادهای نظارتی بزرگ تغییر قابل توجهی در پیش‌بینی خود از آینده رشد اقتصادی انجام ندادند اما دست و پای بازار حساس نفت خام، با این اقدام امریکا بسته شده است.
