مهر| دو تشکل غیر دولتی مرتبط با حوزه انرژی‌های برق آبی، در خصوص سیلاب‌های فروردین ماه امسال بیانیه مشترکی صادر کردند. کمیته ملی سدهای بزرگ ایران و انجمن برق‌آبی ایران در این بیانیه عنوان کرده‌اند:
خشک‌سالی و سیلاب دو روی سکه واقعیت اقلیمی کشور ماست. اگر کشور ما در عرض جغرافیایی ۲۵ تا ۴۰ درجه شمالی و در منطقه گرم و خشک واقع است و این امر سازگاری با خشک‌سالی را اجتناب‌ناپذیر می‌کند، سیلاب نیز روی دیگر سکه اقلیمی کشور است. سازگاری با سیلاب نیز همواره از پیش‌نیازهای زیستن در این سرزمین بوده است.
اگر سیلاب‌ها خسارت‌هایی وارد کرده‌اند، بدین معنی است که ما به‌خوبی با آنها سازگار نبوده‌ایم.
در تابستان سال گذشته به دلیل تشدید خشک‌سالی در کشور حدود ۳۴۰ شهر دچار تنش آبی بوده و ۴۰۰۰ مگاوات توان نیروگاه‌های برق‌آبی از مدار خارج‌شده بود. تداوم خشک‌سالی در کشور موجب شده بود که ۱۵۰ تالاب کشور ما سالیان متمادی رنگ آب به خود ندیده و ریزگردها در جای‌جای کشور، مردم را رنجاندند؛ اما با وقوع سیلاب اخیر این مشکلات تا حدودی حل‌شده؛ ولی گرفتاری‌های دیگر رخ از نقاب برافکند. پس اگر از سیلاب‌های اخیر درس‌های لازم را بگیریم و پس از فرونشست سیل و رُفت و روب گل‌ولای، حافظه‌هایمان کم‌رمق نشود، حتماً ما ساکنان این سرزمین برندگان این عرصه‌ایم ورنه در هر حال بازنده خواهیم بود.
ما بر این باوریم که لایروبی تنها یک گزینه در میان روش‌های مهندسی رودخانه است و در بسیاری از رودخانه‌ها بهترین روش نیست. مباد که کاستی اصلی که همان نظام پاره‌پاره تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری و ناباوری به آمایش سرزمین است در پشت هیاهوهای لایروبی پنهان شود.
تکنیک و روش به عنوان ابزار علوم تجربی، اموری مقدس و ایدئولوژیک نیستند که باور یا عدم‌باور به آنها کسی را مستوجب عقوبتی سازد. روش‌های مدیریت منابع آب و روش‌های تأمین و عرضه آب و مدیریت سیلاب، همچون احداث سد، انتقال آب، آبخیزداری، ابزارهایی برای رفع نیازهای انسان‌ها با توجه به الزامات محیط‌زیستی هستند.
رویکرد صفر و یکی و عدم اعتدال و میانه‌روی در نقد سدها مخصوصاً در سالیان اخیر، چه فرصت‌های ارزنده و دست‌نیافتنی ملی را به هدر داد و چه صدماتی را به عنوان مثال در همین سیل‌های اخیر بر کشور بار نمود.
اکنون نیز بااینکه نقش بی‌بدیل سدها مخصوصاً در جلگه خوزستان برای مهار سیلاب‌های عظیم چند صد ساله مشخص‌شده است و بااینکه همگان اذعان می‌کنند اگر سیلاب‌هایی با مجموع دبی ۱۵۰۰۰ مترمکعب بر ثانیه وارد جلگه خوزستان می‌شد، اثری از تمدن در خوزستان باقی نمی‌ماند، ولی باز هم نگاه سد ستیزی برخی را به قضاوت‌های نادرست می‌کشاند. آنها مهار سیلاب‌های ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ ساله را نمی‌بینند، ولی همسانی خروجی و ورودی سدها و عبور سیلی با دوره بازگشت حداکثر ۱۰ ساله را در حال حاضر برجسته می‌کنند. به‌جرأت می‌توان گفت که از ۶۴۷ سد ساخته‌شده در ایران، تعداد اندکی خطاهایی در ساخت داشته‌اند و همان‌ها دستاویزی برای شماتت صنعت آب شده‌اند.
ما معتقدیم ضروری است که امروز نگاه انتقادی و منصفانه به رویکردها و اقدامات گذشته داشته باشیم. باید دوباره نگاه کرد. باید تندروی‌های گذشته را در نقد تکنیک‌ها و ابزارها تعدیل نمود. باید آب و سیلاب را دوباره شناخت و همه ظرفیت‌های کشور را به کار گرفت. باید از نزدیک‌بینی در مسائل کلان پرهیز کرد.
