گروه انرژی|
نفت خام دیروز برای دومین بار در بورس عرضه شد و در حالی که در دور نخست در روز 6 آبان 28 درصد از حجم عرضه به فروش رسیده بود دیروز تمام 700 هزار بشکه عرضه شده با قیمت 64.97 سنت به فروش رفت. ارزش کل این عرضه طبق اعلام بورس انرژی 6 هزار و 500 میلیارد ریال بوده است. 3 خریدار که هر کدام به ترتیب 7 محموله 35 هزار بشکه‌اى، 7 محموله 35 هزار بشکه‌ای و 6 محموله 35 هزار بشکه‌ای را خریداری کردند مجموع خرید که 44 میلیون و 800 هزار دلار ارزش داشت رقم زدند.
در ساعت 14:30 دقیقه دیروز سفارش فروش 700هزار بشکه نفت خام سبک ایران از سوی کارگزاری خبرگان سهم روی رینگ بین‌الملل بورس انرژی گذاشته شد. قیمت پایه‌ای که در اطلاعیه شرکت ملی نفت برای این عرضه اعلام شده بود 71 دلار و 59 سنت بود که «تعادل» در گزارش روز گذشته خود پیش‌بینی کرد با توجه به روند نزولی بهای نفت خام در بازارهای جهانی، قیمتی که در روز یک‌شنبه مورد توافق قرار گیرد با این عدد فاصله قابل توجهی داشته باشد. در نهایت نیز همین اتفاق رخ داده و 700 هزار بشکه نفت خام در قالب 3 سفارش خرید که 2 مورد هر کدام 240 هزار بشکه و یک مورد 210 هزار بشکه وزن داشت با قیمت 64.97 دلار در هر بشکه به فروش رفت.
در حالی که در روز 6 آبان ماه حجم کلی سفارشی که برای عرضه 1 میلیون بشکه‌ای گذاشته شده بود 350 هزار بشکه بوده و در نهایت نیز 280 هزار بشکه به فروش رفت در عرضه روز گذشته پس از حدود 30 دقیقه از شروع عرضه 3 سفارش که مجموعا 700 هزاربشکه وزن داشتند گذاشته شد. قیمتی که در ابتدا از سوی این متقاضیان گذاشته شد 3 نرخ 57.34 دلار، 56.21 دلار و 54.85 دلار بود. در این مرحله شرکت ملی نفت قیمت پایه خود را از 71.19 دلار به ۶۷.۱ دلار در هر بشکه افزایش داد. پس از گذشته 10 دقیقه متقاضیان پیشنهاد قیمت خود را مقداری افزایش دادند و این نرخ‌ها به ترتیب به 60.25 دلار، 59.74 دلار و 59.12 دلار افزایش یافت. در این مرحله بار دیگر شرکت ملی نفت قیمت پیشنهادی خود را کاهش داد و به 65.22 دلار در هر بشکه رساند. در نهایت همانطور که در دور پیشین پس از 20 دقیقه نوبت به اعلام نرخ پیشنهادی فروشنده که در واقع مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت است رسید این‌بار نیز در همین زمان نرخ اعلامی از سوی فروشنده روی تابلو معاملات قرار گرفت. این نرخ 64.97 دلار در هر بشکه بود. در نهایت خریداران با این نرخ توافق کرده و برای نخستین‌بار تمام نفتی که در بورس عرضه شد به فروش رفت. بهای نفت خام در روزهای اخیر افت شدیدی را تجربه کرد. در حالی که قیمت نفت خام برنت در ماه پیشین به رکوردهای بالای 4 سال اخیر دست پیدا کرده بود با مشخص شدن اینکه 8 کشور خریدار نفت ایران از تحریم امریکا معاف هستند روندی نزولی را آغاز کرد. در آخرین معاملات روز جمعه بهای نفت خام برنت به 70 دلار نزدیک شد که از نرخ پایه اعلام شده در اطلاعیه شرکت ملی نفت ایران در خصوص عرضه نفت در بورس در 20 آبان ماه نیز کمتر بود. از سویی همانطور که پیش‌تر نیز اعلام شده بود، معامله‌گران نفت خام، محموله‌های خود را در بازه زمانی به ترتیب 30 روزه و 60 روزه تحویل می‌گیرند، روند نزولی قیمت طلای سیاه احتمالا باعث می‌شود بهای نفت تا حدود 1 ماه و 2 ماه دیگر به کمتر از 70 دلار برسد. به همین دلیل قیمتی که دیروز مورد معامله قرار گرفت قیمت دور از ذهنی محسوب نمی‌شود.
قراردادهای آتی خرید نفت در روزهای انتهایی هفته، روند نزولی را ادامه دادند تا ریزش قیمت 21 درصدی را از ابتدای ماه اکتبر برای نفت خام به ثبت برسانند. آخرین قیمت معاملاتی برنت که امروز معاملات هفتگی آن از سر گرفته می‌شود معادل 70 دلار و 18 سنت بوده است که افتی 67 صدم درصدی نسبت به روز قبل از آن را نشان می‌دهد. شیوه تسویه معامله به صورت شرایطی بوده و 20 درصد ارزش معامله به صورت ریالی و 80 درصد ارزش معامله به صورت ارزی تسویه خواهد شد. موعد تحویل محموله متناسب با شرایط مندرج در اطلاعیه عرضه نفت خام سبک که در سایت بورس انرژی ایران موجود است در بازه زمانی 20 آذرماه تا 20 دی ماه سال جاری است
سید علی حسینی مدیرعامل بورس انرژی دیروز پس از انجام این معامله عنوان کرد: «از مزایای انجام این معاملات می‌توان به کاهش ریسک نکول تعهدات طرفین معامله با استفاده از خدمات اتاق پایاپای، کاهش هزینه‌های معاملاتی برای مشتریان در مقایسه با هزینه‌های قراردادی معامله در خارج از بورس، شفافیت در قیمت قراردادها و برخورداری از چارچوب مقرراتی جامع در حوزه معاملات و تسویه معاملات اشاره کرد.»
وی ابراز امیدواری کرد با حمایت روزافزون واحدهای مربوطه در مجموعه وزارت نفت و تداوم مشارکت خریداران این محصول در بورس انرژی ایران، شاهد رشد و رونق روزافزون در بورس انرژی ایران باشیم و بازار فروش نفت خام صادراتی و استمرار عرضه این محصول استراتژیک ضمن افزایش شفافیت و کارایی، بتواند فرصت‌های جدیدی برای حضور فعالان بخش خصوصی داخلی و خارجی در بازار انرژی ایران فراهم کند میان عرضه نخست نفت در بورس و عرضه روز گذشته 14 روز فاصله قرار داشت، گمانه‌زنی‌ها نشان می‌داد در صورت موفقیت‌آمیز بودن ساز و کار معامله، روند عرضه با فواصل دو هفته‌ای ادامه پیدا خواهد کرد.
حواشی بر سر نحوه تسویه
در حالی که شرکت ملی نفت مدت زمان تسویه برای معاملات را از 50 روز به 60 روز افزایش داد برخی رسانه‌های جریان تندرو در ایران موجی را در راستای این آغاز کرده‌اند که شرکت ملی نفت پذیرای تسویه به شکل فقط ریالی باشد. تاکنون طبق اطلاعیه‌ها باید 80 درصد تسویه ارزی و 20 درصد ریالی صورت می‌گرفت.
مصوبه‌ای که نحوه تسویه را به صورت 80 درصد ارزی 20 درصد ریالی تعیین کرده است مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی است. این شورا که متشکل از سران سه قوه است در راستای بیانات رهبر انقلاب مبنی بر پیگیری ترتیبات شکلی در سطح سران سه قوه درباره مسائل اقتصادی پایه‌گذاری شد. کلیت موضوع عرضه نفت در بورس نیز به دنبال توافق در این شورا عملیاتی شد و بیژن زنگنه وزیر نفت در نخستین اطلاع‌رسانی در این خصوص عنوان کرد که «سران سه قوه» بر سر ورود نفت به بورس توافق کرده‌اند. سید علی حسینی مدیرعامل بورس انرژی مهر ماه امسال و پیش از انجام نخستین عرضه گفته بود: یکی از مسائلی که تصمیم‌گیری درباره عرضه نفت در بورس را طولانی کرده است، ضرورت همکاری بانک مرکزی و بانک‌های عامل بابتِ ارایه راه‌حل‌های ممکن و مشارکت در امر نقل و انتقال و تسویه وجوه است که انتظار می‌رود پیگیری‌هایی که توسط شرکت ملی نفت ایران، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و بورس انرژی ایران در حال انجام است، منجر به نتیجه شود. شرکت ملی نفت تا همین جا انعطاف قابل توجهی را به ویژه در زمینه پوشش ریسک ناشی از نوسان قیمت معاملات نشان داده است. دیروز نیز علی فیاضی - کارشناس ارشد بازاریابی نفت خام به ایسنا گفته است: «شرکت ملی نفت به عنوان عرضه‌کننده نفت از اینکه بخش خصوصی وارد این عرصه شده، بسیار خوشحال است و سعی می‌کند به عنوان عرضه‌کننده انعطاف بیشتری در این حوزه انجام دهد. قطعا این فرایند ادامه‌دار خواهد بود.» او همچنین در خصوص اینکه آیا اطلاعی از نحوه چانه‌زنی خریداران بورسی نفت برای صادرات محموله‌های خریداری شده دارد یا نه گفته است: «شرکت ملی نفت عرضه‌کننده است و اینکه چانه‌زنی خریداران در بورس با خریداران نهایی به چه‌صورت خواهد بود، در حوزه این شرکت نیست اما بررسی این عرضه حاکی است که این روند مثبت بوده و ما بازخورد خوبی از بخش خصوصی گرفته‌ایم و اگر رضایت ادامه داشته باشد، این روند ادامه پیدا خواهد کرد.»
