گروه انرژی
قیمت برنت در پایان معاملات روز جمعه روند کاهشی را طی کرده و به 76دلار و 79سنت رسید تا نفت‌خام همچنان در بازه 70 تا 80دلار بماند، طلای سیاه در حالی پله‌های صعود به کانال 80دلاری را به سمت پایین بازمی‌کند که کمتر از یک‌ماه تا صد و هفتاد و چهارمین نشست عادی وزرای اوپک در وین که به‌نظر می‌رسد نشستی جنجالی باشد، باقی مانده است. در حالی که موضوع احتمال پایان دادن به طرح کاهش تولید در روزهای اخیر این نشست را حساس کردند، نامه‌نگاری وزیر نفت ایران با رییس دوره‌یی اوپک این حساسیت را دوچندان کرد. وزیر نفت ایران در نامه‌یی به رییس اماراتی این سازمان خواستار گنجانده شدن دستور کار جداگانه‌یی در این نشست در حمایت از اعضایی که تحت تحریم‌های «غیرقانونی، یک‌جانبه و فرامرزی قرار گرفته‌اند» شد. در همین حال عربستان، کویت و امارات متحده عربی روز گذشته در پایتخت کویت گرد هم آمدند تا مسائل اوپک را به بحث بگذارند. گزارش پیش‌رو نگاهی به وضعیت بازار نفت و فاکتورهای تاثیرگذار بر آن در روزهای اخیر کرده است.
عصر روز جمعه قیمت نفت وست‌تگزاس‌اینترمدییت امریکا در بازار معاملات تجارتی نیویورک، نایمکس، با یک‌دلار و 23سنت کاهش نسبت به روز پیش از آن به 65دلار و 81سنت رسید. به گزارش رویترز، قیمت این شاخص جهانی هفته گذشته و هفته پیش از آن به ترتیب 3 و 5درصد کاهش پیدا کرد. قیمت نفت برنت نیز در پایان معاملات عصر دیروز بازار تبادلات معاملات آتی لندن با 77سنت کاهش نسبت به روز پیش از آن به 76 دلار و 79 سنت رسید. قیمت نفت دریای شمال هفته گذشته 0.4درصد بالا رفت.
رویترز نوشت که بنا به اعلام وزارت کار امریکا، نرخ رشد اشتغال این کشور در ماه مه افزایش و نرخ بیکاری به 3.8درصد کاهش پیدا کرد که کمترین سطح از 18سال گذشته است. همین‌طور سطح دستمزدها در ایالات‌متحده نیز در ماه مه افزایش پیدا کرده است. این تحولات مثبت، احتمال افزایش نرخ بهره در امریکا در ماه ژوئن و در اواخر سال 2018 را افزایش و شاخص دلار را کاهش داده است. معمولا شاخص دلار و قیمت کالاهایی مانند نفت که به‌طور سنتی به دلار قیمت‌گذاری می‌شوند در جهت عکس یکدیگر حرکت می‌کنند، زیرا با افزایش شاخص دلار، قدرت خرید خریدارانی که واحد پولیشان ارزی جز دلار است، کمتر می‌شود و مقادیر کمتری از این کالاها می‌خرند. همچنین افزایش شاخص دلار موجب فروش اوراق بهادار نفتی در بازار شد و به کاهش قیمت نفت در پایان معاملات دیروز کمک کرد.
به گزارش رویترز و به نقل از اداره اطلاعات انرژی وزارت انرژی امریکا، تولید نفت خام این کشور در ماه مارس به 10میلیون و 470میلیون دلار رسید. هفته گذشته تولید نفت این کشور رکورد 10میلیون و 800هزار بشکه در روز را شکست تا ضمن پشت سر گذاردن عربستان، فاصله خود با روسیه را کاهش دهد. با این همه روسیه در پس افزایش اختلاف تولید خود با ایالات متحده است. بلومبرگ از روسیه گزارش داد که روس‌نفت در راستای آماده‌سازی برای تصمیم قریب‌الوقوع اوپک در مورد تسهیل محدودیت‌های تولید به سرمایه‌گذاران خود اعلام کرده است؛ تولید نفت را طی دو روز گذشته ۷۰هزار بشکه در روز افزایش داده است. بلومبرگ به نقل از تحلیلگران کالای موسسه مالی سیتی نوشت که اوایل ماه گذشته روسیه ۴۰۸هزار بشکه در روز ظرفیت تولید غیرفعال داشته که 4درصد از کل تولید این کشور یعنی 11.3میلیون بشکه در روز را تشکیل می‌داده است.
در این بین رویترز در گزارشی از خبر دیدار روز جمعه پوتین با ولیعهد ابوظبی نوشت. براساس این گزارش، پوتین به شیخ محمد بن زاید گفت: «تلاش‌های مشترک ما از جمله اقدامات دوستانمان در عربستان سعودی و در اوپک به‌طور کلی، نتایج خوبی را برای تثبیت بازار هیدروکربن به بار آورده است.»
فضای بازار
اما قیمت نفت در حالی این روند را طی کرد که در آستانه نشست وزرای اوپک، بیژن زنگنه در نامه‌یی که به سهیل محمد المزروعی وزیر انرژی و صنعت امارات و رییس دوره‌یی کنفرانس سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، با استناد به ماده 2 اساسنامه این سازمان خواستار گنجاندن دستور کار جداگانه‌یی در کنفرانس آتی اوپک تحت عنوان «حمایت اجلاس وزرای اوپک از اعضایی که تحت تحریم‌های غیرقانونی، یک‌جانبه و فرامرزی قرار می‌گیرند» شد. این ماده از اساسنامه اوپک به حمایت جمعی از منافع تمام و تک‌تک اعضای این سازمان اشاره دارد. زنگنه به اظهارنظر برخی اعضای اوپک در مورد پایان یافتن توافق کاهش تولید اشاره کرده و نوشت که هیچ کشوری سخنگوی اوپک نیست و تصمیم‌های سازمان تنها با اجماع همه اعضای آن صورت می‌گیرد. به گزارش رویترز، سهیل المزروعی در پاسخ به همتای ایرانی خود دو راه‌حل را پیشنهاد کرد. اول اینکه درخواست ایران در اجلاس بعدی اوپک که احتمالا در نوامبر برگزار می‌شود، مورد بررسی قرار گیرد. دوم اینکه خواسته ایران در اجلاس ماه آتی اوپک و در قسمت «سایر امور» و تحت عنوان «خواسته جمهوری اسلامی ایران» مطرح شود. مزروعی در مورد گزینه دوم گفت که مساله تحریم‌ها علیه اعضای اوپک در دستور کار اصلی وزرای سازمان قرار نمی‌گیرد.
از طرف دیگر بلومبرگ چهار روز پیش اعلام کرد: خالد الفالح وزیر انرژی عربستان‌سعودی، بخیت الرشیدی وزیر انرژی کویت و سهیل المزروعی، قرار بود که روز شنبه در شهر کویت دیدار کنند. بلومبرگ از وزیر نفت عمان، محمد الرومهی به‌عنوان مهمان دیگر این نشست نام برده است. در میان کشورهای عرب خلیج‌فارس تنها جای قطر در نشست کویت خالی است که این امر فارغ از جدال سیاسی کشورهای منطقه به‌دلیل نداشتن ظرفیت شناور و ناتوانی قطر در افزایش تولید در صورت اتخاذ تصمیمی در این راستا از سوی اوپک است.
اوله هانسن مدیر تحقیقات کالا در ساکسو بانک درباره این دیدار به بلومبرگ گفت: «دیدار در شهر کویت احتمالا برای اطمینان از هماهنگی میان این کشورها در آستانه نشست ماه آینده اوپک انجام می‌شود. هر گونه مخالفت احتمالی به روند قیمت‌ها در فاصله حال حاضر تا ۲۲ ژوئن بستگی دارد. کاهش 5دلاری قیمت نفت در چند روز گذشته مسلما مایه ناراحتی کسانی شده که از اعلام تصمیم هفته گذشته این تولیدکنندگان خشنود نبودند.» به گفته هانسن، امارات متحده عربی و کویت دو کشوری هستند که پس از عربستان سعودی و روسیه بیشترین منفعت را از موافقت با افزایش تولید خواهند برد، زیرا این کشورها ظرفیت شناور کافی دارند. به گزارش بلومبرگ، قیمت نفت برنت امسال ۱۳ درصد رشد کرده و توافق کاهش تولید به هدف مهم حذف مازاد جهانی نائل شده است. ذخایر مازاد که قیمت‌های نفت را در سه سال گذشته تحت فشار کاهشی قرار داده بودند، در آوریل به پایین‌تر متوسط پنج ساله در کشورهای توسعه یافته سقوط کردند.
تکاپوی مشتریان ایران پیش از نوامبر
پس از اینکه دونالد ترامپ رییس‌جمهور امریکا از توافق هسته‌یی سال ۲۰۱۵ با ایران خارج شد و دستور بازگشت تحریم‌ها را صادر کرد، ابهاماتی نسبت به صادرات نفت ایران ایجاد شده است. تحریم‌های امریکا علیه صنعت نفت ایران، پس از پایان مهلت ۱۸۰روزه بعد از خروج امریکا از برجام، در چهارم ماه نوامبر به اجرا گذاشته خواهند شد. در این بین اما بعضی مشتریان نفت ایران در تکاپو هستند تا پیش از شروع فصل تحریم‌ها نیازمندی نفتی خود را از ایران تامین کنند.
رویترز در گزارشی نوشت که پالایشگاه دولتی بهارات پترولیوم هند در آستانه بازگشت تحریم‌های امریکا علیه تهران، خواستار خرید یک میلیون بشکه نفت اضافی از شرکت ملی نفت ایران برای ژوئن شد. این اقدام پالایشگاه دولتی بهارات پترولیوم نشان می‌دهد که پالایشگاه‌ها تلاش می‌کنند پیش از مهلت نوامبر که از سوی امریکا برای اعمال تحریم‌ها علیه بخش نفتی ایران داده شده است، خریدشان را جلو بیندازند.
یک منبع آگاه به شرایط پالایشگاه بهارات پترولیوم به رویترز گفت: «در مقطع فعلی نفت ایران بسیار بهتر از سایر گریدهای نفتی است. ایران موافقت کرده تقریبا نفت را به رایگان برای پالایشگاه‌های هندی در سال مالی ۲۰۱9-۲۰۱8 تامین کند و چنین مشوقی هزینه خرید نفت ایران را در مقایسه با سایر گریدهای منطقه‌یی کاهش می‌دهد.»
از طرف دیگر، رویترز به نقل از یک مقام دولتی هند نوشت که هیات هندی متشکل از مقامات وزارت دارایی، نفت و خارجه در هفته جاری از روز دوشنبه به کشورهای اروپایی سفر خواهند کرد تا راه‌های ادامه تجارت با ایران با وجود تحریم‌های امریکا را بررسی کنند.
کشورهای اروپایی تلاش می‌کنند، توافق هسته‌یی سال ۲۰۱۵ با ایران را حفظ کرده و سرگرم برنامه‌ریزی بسته‌یی از مشوق‌هایی برای متقاعد کردن ایران به ماندن در برجام هستند. هیات هندی برای دیدار با دولت‌ها و بانکداران به فرانسه، آلمان، انگلیس و بروکسل خواهد رفت. در حال حاضر هند پول نفت را به یورو از طریق بانک ای‌آی‌اچ آلمان تسویه می‌کند.
این مقام هندی آگاه به رویترز گفت: «مساله تنها به واردات نفت محدود نمی‌شود و کشورهای اروپایی و هند از مسائلی مانند بانکداری نیز متاثر شده‌اند. ما درباره همه این موارد گفت‌وگو خواهیم کرد. سفر هیات هندی به اروپا به دنبال دیدار هفته گذشته محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه از هند صورت می‌گیرد. هند و ایران خواهان ادامه تجارت دوجانبه خود هستند.»
هند بزرگ‌ترین مشتری نفتی ایران پس از چین بوده و یکی از معدود کشورهایی است که در دوران تحریم‌های غربی قبلی به خرید نفت از ایران ادامه داد. به گزارش وب‌سایت وزارت نفت، ایران در ماه مه حدود 300هزار بشکه میعانات گازی و حدود 2میلیون و 400هزار بشکه نفت خام صادر کرد. البته صادرات نفت خام ایران در ماه مه به دلیل تعمیر پالایشگاه‌های داخلی از میانگین بالاتر است و با بازگشت پالایشگاه‌ها به مدار تولید از مقدار صادرات نفت‌خام کاسته می‌شود.
