گروه انرژی|
2سال از نخستین باری که نام شرکت‌های«E&P» و لزوم تاسیس آنها در ایران توسط بیژن زنگنه برده شد، مى‌گذرد و دیروز دومین کنگره «اکتشاف و تولید» که طبق مستندات برخی از شرکت‌های متقاضی فعالیت E&P در ایران حامی آن هستند، برگزار شده است. در ایران تاکنون 11شرکت برای فعالیت در حوزه اکتشاف و تولید از سوی وزارت نفت تایید شده‌اند. البته تبدیل شدن این شرکت‌های محلی به شرکت‌های بین‌المللی نیازمند انعقاد قراردادهای خارجی در صنعت نفت ایران است. دیروز علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت که در این کنگره حضور داشته است از نزدیک بودن به انعقاد 3 قرارداد جدید نفتی در سال 96 سخن گفت. وزارت نفت ایران متعهد بوده است در سال 96 معادل 10قرارداد خارجی منعقد کند اما تاکنون تنها موفق به امضای یک قرارداد با کهنه‌کار نفت ایران، توتال شده است. گزارش حاضر به خلاصه سخنان معاونان وزارت نفت در نخستین روز دومین کنگره و نمایشگاه بین‌المللی اکتشاف و تولید و پنجمین کنگره و نمایشگاه بین‌المللی صنعت حفاری ایران اختصاص دارد.
امید به امضای 3 قرارداد جدید
علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در آیین افتتاح این مراسم از پاراف نهایی 3 قرارداد توسعه‌یی شرکت ملی نفت ایران تا پایان امسال خبر داد و گفت: ۱۰گروه تکنیکی در پیشبرد مذاکرات قراردادهای جدید نفتی ایران فعال هستند و اگرچه در این زمینه کار با سرعت پیش نرفت اما امیدواریم در سال ۹۷ شاهد امضای چند قرارداد باشیم.
کاردر همچنین از برگزاری مناقصه واگذاری بهره‌برداری میدان آزادگان شمالی خبر داد و افزود: قرارداد کنونی زمان کوتاهی دارد اما این برنامه به صورت بلندمدت‌تر در دستور کار است.
مدیرعامل شرکت نفت ایران در سخنان خود به بخش خصوص توجهی ویژه داشت و گفت: اگرچه سرعت بخش خصوصی بسیار مطلوب نبوده است اما معتقدم نسبت به ما بهتر کار کرده‌اند. وی همچنین بهره‌وری در صنعت نفت را به «فیل بزرگ خسته»یی تشبیه کرد که «حرکت دادن آن کار آسانی نیست.»
کاردر همچنین با اشاره به راه‌اندازی صندوق‌های پروژه برای طرح‌های توسعه نفتی اظهار کرد: مردم با خرید یونیت می‌توانند در صندوق سرمایه‌گذاری کنند و شرکت‌های EPC کار وE&P می‌توانند منابع مالی خود را به خرید یونیت اختصاص دهند. بحث فروش اوراق مشارکت نیز در صحبت‌های معاون وزیر پررنگ شد که وی از تمهیداتی سخن گفت که با توسل به آنها به توان ریسک نوسان‌های نرخ ارز به طور کامل پوشش داده شود.
معاون وزیر نفت همچنین ابراز امیدواری کرد که سال ۹۷ سال خوبی برای صنعت نفت باشد و یادآور شد: البته شرکت ملی نفت ایران با هوویی به نام یارانه درگیر است اما با وجود مشکلاتی که در حوزه تامین منابع مالی داریم، تلاش خود را به کار گرفته‌ایم که تا پایان امسال به پیمانکاران و سازندگان در حوزه‌های مختلف بدهی نداشته باشیم.
تغییر کنیم یا پذیرای چالش باشیم
حبیب‌الله بیطرف، معاون پژوهش و فناوری وزیر نفت که از سخنرانان دومین کنگره E&P بود در صحبت‌های خود در این مراسم به دو رویکردی که در توسعه پژوهش، فناوری، مهندسی و نظام مطرح است، اشاره کرد و گفت: یکی از این رویکردها اکتساب و توسعه فناوری و دوم تقویت و استفاده از ظرفیت‌های داخلی است که مجموعه صنعت نفت، اکتساب و توسعه فناوری را به عنوان الگوی اصلی تقویت ظرفیت داخلی مد نظر دارد.
به گزارش شبکه اطلاع‌رسانی نفت و انرژی، وی با بیان اینکه 5 محور اصلی برای تقویت این ظرفیت داخلی پیش‌بینی شده است، گفت: یکی از دیدگاه‌ها این است که ابتدا ظرفیت داخلی تقویت شود سپس کار را به شرکت‌ها و مجموعه‌های داخلی بسپاریم و نگاه دوم اینکه پس از انتقال فناوری و تقویت ظرفیت و حین برنامه‌های توسعه‌یی، امور اجرایی را به مجموعه‌های صنعت نفت بسپاریم که وزارت نفت الگوی دوم را انتخاب کرده است. دولت برای تحقق این هدف و به کار گرفتن توان زیرمجموعه‌ها، ظرفیت اجرایی ایجاد و همزمان سرمایه‌گذاری گسترده داشته باشد. اگرچه برای اجرای الگوی دوم چالش‌ها و نگرانی‌هایی برای اجرای همزمان با انتقال فناوری وجود دارد اما صنعت نفت این ریسک را قبول کرده است.
بیطرف در توضیح 5 برنامه توسعه‌یی وزارت نفت که انتقال فناوری و پژوهش را به دنبال دارد، گفت: مهم‌ترین برنامه ما توسعه میدان‌های نفت و گاز در قالب قراردادهای EPC است که در آنها تاکید شده، وزارت نفت حین اجرای آنها، انتقال فناوری و استفاده از ظرفیت‌های داخلی را انجام دهد و از شرکت‌های اکتشاف و تولید در داخل و خارج بهره بگیرد. به گفته وی در قراردادهای EPC اصل قرارداد بین شرکت ملی نفت و شرکت‌های داخلی و خارجی است که این میزان مشارکت به توانمندی شرکت‌های داخلی و خارجی بستگی دارد همچنین برای این مشارکت، سطح‌بندی‌های مختلفی در نظر گرفته شده که در هر کدام از آنها شرکت‌های ایرانی با شریک خارجی باید نسبت به خرید کالا و تجهیزات و تولید داخل تعهدهایی را اجرایی کنند مگر در مواردی که امکان ساخت آن قطعات و تجهیزات در داخل نباشد.
بیطرف همچنین از انتظار خود از شرکت‌ها و زیرمجموعه‌های اجرایی برای اعمال توجه و حساسیت بیشتر روی کیفیت هزینه‌های پروژه به ویژه انتقال فناوری و اثرگذاری نهایی کار سخن گفت. معاون وزیر نفت در صحبت‌های خود با اشاره به موضوع انتقال فناوری گفت: در همه سطوح پیش‌بینی شده برای شرکت‌های داخلی و خارجی موضوع انتقال فناوری از سوی دو طرف ایرانی و خارجی مورد تاکید قرار گرفته و این موضوع جزو ملاحظات اصلی این قراردادهاست. بسیاری از تاسیسات ما عمر بالای ۵۰ سال دارند که برای حفظ رقم تولید کنونی مشکلات زیادی را ایجاد می‌کند؛ برای این بخش نیز در چند مرحله با تاکید بر استفاده از ظرفیت‌های داخلی و حمایت و تقویت آنها پیش‌بینی‌های لازم صورت گرفته است.
بیطرف همچنین اضافه کرد: برای طرح‌های نگهداشت و افزایش تولید نیز در قالب قراردادهای EPC شرکت‌های صاحب صلاحیت ارزیابی شدند و ۳۰پروژه به ارزش حدود ۶ میلیارد دلار پیش‌بینی شده که در 3سطح قراردادی ۵۰ تا ۳۰۰میلیون دلار تقسیم‌بندی و کارسپاری می‌شوند. یکی دیگر از برنامه‌های توسعه‌یی وزارت نفت که موضوع انتقال فناوری را دنبال می‌کند، پیگیری ساخت ۱۰گروه کالایی در داخل کشور است که در قالب آن قراردادهایی با خرید انبوه حین انتقال فناوری پیش‌بینی شده و پیشرفت مجموع آنها حدود ۲۰درصد است.
وی با اشاره به برخی مقاومت‌ها در این زمینه تصریح کرد: باید بپذیریم که برای تحقق رویکردهای جدید لازم است برخی نگاه‌ها تغییر کند در غیر این صورت با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شویم. معاون وزیر نفت ضمن توصیه به شرکت‌های اجرایی فعال در حوزه اکتشاف و تولید گفت: در شرایطی که مجموعه صنعت نفت فضا را برای اقدام و عملکرد شرکت‌های اکتشاف و تولید داخلی باز گذاشته آنها هم باید برای ارتقای توانمندی خود تلاش کنند ضمن اینکه به سازندگان تجهیزات ۱۰گروه کالایی توصیه می‌کنم که با استفاده از تجربه‌های خوبی که به دست آورده‌اند با تلاش بیشتر نسبت به ارتقای کیفیت محصولات خود اقدام کنند زیرا رقبای خارجی آنان همین کالاها را با قیمت مناسب‌تر عرضه می‌کنند و ممکن است، بازار کار آنها را بیشتر از گذشته بگیرند. همچنین دانشگاه‌هایی که در همکاری با مجموعه صنعت نفت قرار گرفته‌اند باید به شکلی جدی و مستمر در ارتباط با صنعت باشند و پیش‌بینی می‌شود که این دانشگاه‌ها در آینده به دفترهای فنی شرکت‌های EPC تبدیل شوند.
صنعت نفت، تشنه سرمایه
امیرحسین زمانی‌نیا، معاون امور بین‌الملل وزیر نفت نیز از سخنرانان «دومین کنگره و نمایشگاه بین‌المللی اکتشاف و تولید و پنجمین کنگره و نمایشگاه بین‌المللی صنعت حفاری ایران» بود. او با اشاره به این نکته که ترامپ تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایران را تمدید می‌کند گفت: صنعت نفت ایران آماده همکاری همه جانبه با شرکت‌های بین‌المللی خارجی در سطح‌های مختلف است و آنها نیز بارها علاقه‌مندی خود را اعلام کرده‌اند. وی با اشاره به اینکه مقدار تولید نفت و گاز ایران متناسب با ذخایر هیدروکربوری ایران نیست و بسیار ناچیز است، تصریح کرد: مقدار تولید نفت و گاز در دیپلماسی انرژی، شاخص نخست است و تاثیر زیادی بر سیاست‌ها دارد. زمانی‌نیا با بیان اینکه با توجه به نبود سرمایه‌گذاری در سال‌های گذشته در صنعت نفت هم‌اکنون فرصت زیادی برای سرمایه‌گذاری در این صنعت وجود دارد، یادآور شد: صنعت نفت ایران در برنامه ششم توسعه به ۲۰۰میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد.
