گروه انرژی|
4 روز پیش، ورود کربن مونوکسید به سیستم خون‌رسانی 4عضو یک خانواده باعث مرگ هر 4 نفر شد. مسیر دودکش بخاری این خانواده که در ابراهیم‌آباد اراک زندگی می‌کردند، مسدود بوده و در نتیجه کربن مونوکسید توانست مرگ خاموش هر 4نفر را رقم بزند. با تنفس کربن مونوکسید و ورود این گاز سمی به سیستم خون‌رسانی، هموگلوبین دیگر قادر به حمل اکسیژن نبوده و در نتیجه فرد جان خود را از دست می‌دهد، فرآیندی که آنقدر بی‌سر و صدا طی می‌شود که برای توصیفش از عنوان «مرگ خاموش» استفاده کرده‌اند چندی پیش محمدرضا یوسفی‌پور، مدیر HSE شرکت ملی گاز در نشستی خبری اعلام کرد که در سال 1395 تعداد 839 مورد مرگ ناشی از گازگرفتگی ثبت شده است که حدود 30درصد آنها یعنی 239مورد ناشی از مصرف تجهیزات گازسوز متصل به گاز طبیعی بوده است. اما آن طور که مشخص است با وجود اینکه از سال 1382 مسوولیت تضمین جانی استفاده از وسایل گازسوز بر عهده سازمان نظام مهندسی گذاشته شده است، انفعال این سازمان باز هم شرکت گاز را به فعالیت در این زمینه وا داشته است. در همین راستا دیروز نشستی میان حمیدرضا عراقی، مدیرعامل شرکت ملی گاز و نمایندگانی از وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مسوول برگزار شده است. عراقی در این نشست به نوعی و به شکل غیرمستقیم از دیگر ارگان‌ها خواسته است که تمام کاسه‌ها را بر سر شرکت گاز نشکسته و به وظایف خود در این زمینه توجه داشته باشند. او در بخشی از صحبت‌هایش از وزارت صنعت بابت ارائه مجوز به تولید بخاری‌های غیراستاندارد انتقاد کرده همچنین از مردم در مقابل کسانی که معتقدند خود افراد در مرگ و میر بر اثر گازگرفتگی نقش دارند، دفاع کرده است. عراقی گفته است که چطور می‌شود مردمی را که به دلیل نداشتن توانایی مالی مجبور به زندگی در خانه‌های ارزان قیمت و استفاده از وسایل گازسوز ارزان قیمت هستند، مقصر و مسوول دانست؟ مشروح اظهارات او را در ادامه می‌خوانید.
آمار مرگ و میر ناشی از مسمومیت با گاز کربن مونوکسید در ایران، آماری زیاد و نگران‌کننده است. هر چند در دنیا نیز سالانه افرادی جان خود را با این نوع از مسمومیت که به اختصار «گازگرفتی» نامیده می‌شود از دست می‌دهند اما شمار آن کنترل شده و رو به کاهش است. برای مثال سرویس سلامت همگانی NHS بریتانیا در گزارشی شمار مرگ و میر بر اثر مسمومیت با گاز کربن مونوکسید در کل انگلستان و ولز را سالانه 25نفر اعلام کرده است. آماری که رو به کاهش است. در ایران اما به نظر می‌رسد هنوز دقیقا مشخص نیست چه نهادی مسوول افزایش آگاهی در این زمینه همچنین بازرسی از منازل و ساختمان‌ها برای رعایت استانداردهایی ساده است که با چشم‌پوشی نتایجی غیرقابل جبران می‌آفرینند. دیروز حمیدرضا عراقی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران گفت: شرکت ملی گاز ایران در نشست هم‌اندیشی و تصمیم‌گیری برای مقابله و پیشگیری از نشت گاز منوکسیدکربن که با حضور نمایندگانی از وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مسوول در ساختمان مرکزی شرکت ملی گاز برگزار شد، گفته است: «شرکت گاز وظیفه اصلی خود را در زمینه گازرسانی با هدف رفاه مردم و توسعه اقتصادی انجام داده است و از این پس نیز همه ما با هم برای حفظ جان و مال مردم مسوولیم.» جمله‌یی که به نظر می‌رسد به دنبال بیان این موضوع است که اگرچه وظیفه «گازرسانی» به عهده شرکت گاز است اما پس از ورود گاز به منازل نباید یقه این شرکت را در خطرات گرفت. او در ادامه عنوان کرده است: زمانی که شرکت ملی گاز فعالیت خود را آغاز کرد مباحث مربوط به طراحی و تامین مصالح بر عهده خارجی‌ها بود اما پس از انقلاب اسلامی طراحی بر عهده شرکت گاز و همچنان تامین مصالح و بازرسی‌ها با خارجی‌ها بود پس از گذشت مدتی طراحی و تامین مصالح مانند لوله‌ها، رگلاتورها و شبکه داخلی را خودمان انجام می‌دادیم اما بازرسی‌ها را به عوامل غیرشرکتی سپردیم. وی افزوده است: هر چه توانمندی جامعه بالاتر رود مسوولیت ما در قبال انجام هر کاری کمتر می‌شود. معاون وزیر نفت در امور گاز در ادامه بیان کرده است: پیش از این بازرسی منازل را شرکت ملی گاز انجام می‌داد زیرا تعداد متخصصان در این زمینه بسیار کم بود و مردم نیز آگاهی کافی نداشتند اما پس از مدتی ابتدا در اصفهان سپس در تهران با سازمان نظام مهندسی و وزارت مسکن و شهرسازی قراردادی بستیم تا نظارت بر بخش ایمنی منازل از عهده شرکت ملی گاز خارج شود.
وی با تاکید بر اینکه هم‌اکنون مباحث طراحی شبکه گازرسانی به خارج از شرکت ملی گاز سپرده شده، ادامه داده است: هم‌اکنون بهره‌برداری از طرح‌های گازرسانی به شهرها و روستاها را برون‌سپاری کرده‌ایم و به جایی رسیده‌ایم که نظام، ریاست‌جمهوری و نهادهای مرتبط همگی موافقند که شرکت‌های گاز استانی برون‌سپاری شوند. مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اشاره به اینکه طی 4سال گذشته بیش از ۹هزار روستا گازرسانی شده‌اند، تصریح کرده است: این آمار نشان می‌دهد تمام انرژی و وقت خود را برای گازرسانی و رسیدن به هوای پاک صرف کرده‌ایم و دیگر نمی‌توانیم تمامی شهرها و روستاهای گازرسانی شده را به صورت خانه به خانه بازرسی کنیم به همین دلیل انجام این مسوولیت بر عهده سازمان نظام مهندسی قرار گرفته است. عراقی تاکید کرده است: اگر می‌خواهیم آینده بهتری داشته باشیم باید به یاری هم بشتابیم در نظر داشته باشید که اکنون دیگر شرکت ملی گاز متولی نشتی و ایمنی داخلی منازل نیست و وظیفه‌اش تنها جایگزینی گاز طبیعی به جای سوخت میان تقطیر است که هم از لحاظ اقتصادی به صرفه است و هم موجب گازرسانی به نیروگاه‌ها، صنایع، تزریق به میدان‌های نفتی و سایر امور مرتبط می‌شود. معاون وزیر نفت در امور گاز درباره اجرای مسوولیت‌های اجتماعی گفته است: تا همان اندازه که شرکت ملی گاز نسبت به ایمنی و حفظ سلامت و جان مردم مسوولیت اجتماعی دارد سایر نهادها مانند آتش‌نشانی، آموزش و پرورش و سازمان‌های مردم نهاد نیز مسوولیت دارند.
مردم مسوول نیستند
عراقی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با نگاهی عمیق نسبت به معضل گازگرفتگی که برخی خود مردم را در آن مقصر می‌دانند، عنوان کرده است: ما بزرگ‌ترین مخزن گازی جهان را داریم و در عین حال بیشترین میزان مصرف گاز متعلق به ایران است اما در این زمینه مردم تا چه حد مسوول هستند؟ زمانی که آنها مجبورند در خانه‌های ارزان قیمت زندگی کنند و از ایمنی و سلامت کافی برخوردار نباشند یا زمانی که به خاطر وضع اقتصادی مجبور به استفاده از وسایل ارزان قیمت و نا ایمن می‌شوند تا چه حد می‌توانیم آنها را در حوادثی که اتفاق می‌افتد، مسوول بدانیم؟ او در ادامه پیکان صحبت‌هایش را به سمت نهادی که اجازه تولید وسایل غیراستاندارد گازسوز را می‌دهد، گرفته و بیان کرده است: وزارت صنعت و معدن نباید اجازه تولید بخاری‌های غیراستاندارد در کشور را دهد، این بخاری‌ها با بهره‌وری بسیار پایین و با قیمت ارزان تولید می‌شوند و برخی مردم به خاطر وضع مالی خود مجبور به خرید و استفاده از آنها هستند که در پی آن حوادث ناگواری اتفاق می‌افتد بنابراین باید جلو ساخت این وسایل گازسوز نامرغوب و ناایمن گرفته شود. معاون وزیر نفت در امور گاز گفته است: ما در این جلسه گردهم آمده‌ایم تا بر خود تکلیف بدانیم از مال و جان مردم حفاظت کنیم، شرکت ملی گاز نیز وظیفه خود می‌داند تا این مسوولیت اجتماعی را به تمامی نهادها و سازمان‌های مرتبط به اشتراک بگذارد. وی در نهایت عنوان کرده است: شرکت ملی گاز وظیفه اصلی خود در زمینه گازرسانی با هدف رفاه مردم و توسعه اقتصادی را انجام داده و از این پس نیز همه ما با هم در جهت حفظ جان و مال مردم مسوولیم.
