گروه انرژی
قیمت نفت روز گذشته نیز در ادامه 10روز امیدوارکننده اخیر افزایش یافت تا امکان تحقق یافتن بهترین افزایش قیمت 3ماهه‌های سوم 13سال گذشته قوت بگیرد. این افزایش قیمت پس از آن رخ داد که وزیر نفت عراق عنوان کرد که اوپک و شرکایش در حال بررسی طرح تمدید توافق کاهش عرضه نفت یا حتی شدیدتر کردن آن هستند تا به این صورت مازاد عرضه کنونی نفت جهان را از بین ببرند.
با گشایش بازارهای نفتی در روز چهارشنبه، قیمت آتی نفت خام برنت، 29سنت افزایش یافت و به 55.43 دلار در هر بشکه رسید. قیمت آتی نفت خام وست تگزاس اینترمدیت نیز با 42 سنت افزایش به 49.90 دلار در هر بشکه رسید. البته نفت خام امریکا در ادامه روز، افزایش قیمت داشت و به نزدیک سطوح روزهای پیش یعنی 50.47 دلار هر بشکه رسید.
با این شرایط قیمت نفت در آستانه ثبت رکورد صعود 15.5درصدی در 3ماه گذشته است که در صورت محقق شدن آن، شاهد بهترین عملکرد نفتی در 3 ماهه‌های سوم سال‌های 2004 به بعد خواهیم بود.
موسسه تحلیلگر بازار «ای‌ان‌زد ریسرچ» در مطلبی به تشریح این شرایط پرداخته و نوشت: «بهبود دورنمای اقتصاد کلان جهان، محرک قیمت نفت در چند فصل آینده خواهد بود و اگر اوپک به کاهش تولید خود پایبند بماند، قیمت‌های بیشتر نیز در راه خواهد بود.» در این گزارش همچنین آمده است: «همه‌چیز به حالت تعادل بازمی‌گردد. ما هنوز هم انتظار داریم که تا انتهای سال جاری میلادی رکوردهای قیمتی جدیدی را شاهد باشیم.»
اقدام مناسب روز اوپک
وزیر نفت عراق، جبار اللعیبی روز سه‌شنبه در یک کنفرانس انرژی عنوان کرد: «سازمان اوپک و سایر تولیدکنندگان نفت غیراوپکی در حال بررسی طیف گسترده‌یی از گزینه‌ها هستند که از جمله آنها، تمدید توافق کاهش تولید است. با این حال هنوز زود است که پس از ماه مارس و زمان منقضی شدن توافق کنونی تصمیمی گرفته شود. »
اعضای اوپک و تولیدکنندگان نفتی دیگری مانند روسیه، بر سر این موضوع توافق کرده‌اند که کاهش عرضه نفت خام خود را تا مارس 2018 در سطح روزانه یک‌میلیون و 800هزار بشکه ادامه دهند تا ذخایر تجاری نفت جهان کاهش یافته و به دنبال آنها قیمت‌ها تقویت شوند.
وزیر نفت عراق همچنین به این موضوع اشاره کرد که برخی تولیدکنندگان نفتی فکر می‌کنند که این توافق باید 3 یا 4 ماه دیگر تمدید شده و برخی هم خواهان ادامه آن تا انتهای سال 2018 هستند. در این میان، کشورهایی مانند اکوادور و عراق هم بر این باور هستند که باید دور جدیدی از کاهش عرضه نفتی اجرا شود.
با این وجود، تحلیلگران بازار در این مورد تردید دارند که تمدید به تنهایی بتواند اثر قابل توجهی بر کلیت بازار نفت داشته باشد. کارستن فریچ، استراتژیست کامرزبانک می‌گوید: «من تصور نمی‌کنم که بازار نفت، تنگ و محدود شود؛ مگر آنکه سازمان اوپک کاهش عرضه‌اش را برای سال بعد، بیش از پیش کند.»
گئورگی اسلاووف هم اعتقاد دارد که کاهش عرضه نفت خام به بازارهای جهانی باید تشدید شود. او که رییس واحد پژوهش‌های کارگزاری بورس کالای مارکس اسپکترون است، می‌گوید که انتظار ندارد تقاضا برای نفت خام در آخرین فصل سال جاری میلادی به اندازه قابل توجهی تقویت شود. این موضوع به معنای آن است که هم‌اکنون عرضه باید حتی بیش از گذشته محدود شود.
بر اساس گزارش روز سه‌شنبه موسسه نفت امریکا، ذخایر تجاری نفت این کشور در هفته گذشته افزایش یافته و در همین حال ذخایر بنزین و میعانات کاهش داشته است. ذخایر تجاری نفت این کشور با افزایشی 1.4میلیون بشکه‌یی در هفته منتهی به 15سپتامبر به 470.3میلیون بشکه رسید. البته تصور می‌شد میزان افزایش ذخایر نفتی برابر با 3.5میلیون بشکه باشد.
امکان زودگذر بودن صعود نفت
زمانی که اوپک و متحدانش این هفته دور هم جمع شوند، بهترین شواهد را از به نتیجه رسیدن تلاش‌هایشان برای کاهش ذخایر تجاری جهان و افزایش قیمت‌ها خواهند داشت. با این حال این افزایش قیمت می‌تواند، موقتی باشد.
به گزارش بلومبرگ، هم‌اکنون قیمت نفت خام به بالاترین سطوح 3 ماهه خود رسیده و ذخایر تجاری سوخت جهان رو به کاهش است. این وضعیت حکایت از آن دارد که 9 ماه کاهش عرضه نفت خام اوپک و تولیدکنندگان متحد آن بالاخره در حال نتیجه دادن است.
با این وجود از آنجایی که نفت شیل امریکا همچنان دوران درخشان خود را طی می‌کند و تقاضای فصلی سوخت هم به انتهای خود رسیده است، به نظر می‌رسد، مازاد عرضه‌یی که 3سال بر بازار سایه افکنده بود، آمادگی بازگشت دارد.
ادد مورس رییس واحد پژوهش کالاهای اساسی بانک سیتی‌گروپ در نیویورک می‌گوید: «نتایج حاصل شده از اقدامات اوپک، دست‌کم این موضوع را به ما می‌فهماند که چگونه می‌توان به نتیجه رسید. » با این وجود «اوپک به وضوح، نبرد بلندمدت را در مقابل شیل باخته است. »
فردا (22 سپتامبر) کمیته نظارت بر اقدامات اوپک، تشکیل جلسه خواهد داد تا به بررسی وضعیت کنونی فعالیت نفتی اعضا و بازار بپردازد. در نهایت هم در ماه نوامبر، نشست وزرای نفتی اوپک برگزار می‌شود تا در مورد استراتژی این سازمان و رسیدن آن به اهداف تعیین شده، تصمیم‌گیری شود. اما این‌بار مسوولان نفتی اوپک در وین، نگاهی به شاخص‌های بسیار دلگرم‌کننده‌تر از نشست قبلی خواهند داشت. اعضای اوپک به همراه هم توانسته‌اند به میزان کاهش توافق شده دست پیدا کنند و برای نخستین‌بار از ابتدای این توافق (در ژانویه) تاکنون است که تمام 10همراه غیرعضو اوپک در این توافق هم به وعده‌های کاهش تولید خود عمل کرده‌اند.
در نتیجه، مازاد ذخایر تجاری نفت جهان (که مهم‌ترین معیار اوپک برای سنجش نتیجه اقدامات خود است) رو به کاهش گذاشته است. گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، حاکی از آن است که مازاد ذخایر تجاری نفت کشورهای توسعه یافته که با میانگین 5 ساله آنها مقایسه می‌شود، از ابتدای سال میلادی جاری تاکنون حدود 74میلیون بشکه یا 28درصد افت کرده است. آژانس بین‌المللی انرژی به بیشتر اقتصادهای برجسته دنیا در سیاست‌های انرژی مشاوره می‌دهد.
کاهش ذخایر، اثر خود را روی قیمت‌ها نشان داده و همان‌طور که گفته شد، قیمت‌های نفت در 3 ماهه گذشته، 15.5درصد رشد داشته است. این رشد برای نفت خام برنت به 20درصد هم رسیده است. تخفیف روی محموله‌های تحویل فوری برنت که نشانه‌یی از مازاد عرضه موجود در بازار طی 3 سال گذشته بوده اکنون به پریمیوم تبدیل شده است.
آمریتا سن تحلیلگر ارشد نفت در موسسه مشاوره انرژی اسپکتز اظهار می‌کند: «اوپک بالاخره توانست عملکردی بسیار خوب داشته باشد. قیمت نفت احیا شده است اما مهم‌تر از آن، بازگشت قابل توجه تعادل به بازار فیزیکی است. » برای اوپک این نتایج بسیار مثبت است.
با این حال خبر بد برای آنها، این است که تقاضای سوخت رو به کاهش است و مصرف تابستانی بنزین در حال محو شدن است.
اما مشکل بزرگ‌تر، دورنمای بازار در سال 2018 است؛ سالی که آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند تولیدات نفتی کشورهای خارج از اوپک (به ویژه امریکا)، اثر مثبت تقاضای تقویت شده را از بین خواهد برد و مازاد بار دیگر به بازار باز خواهد گشت.
دکل‌های حفاری امریکا بیشتر تولیداتی را که در دوران رکود نفتی از دست داده بودند، احیا کرده‌اند و رشد تولیدشان با چنان سرعتی است که انتظار می‌رود در سال آینده، رکورد تولید بزنند. با این وضعیت، نه تنها اوپک مجبور خواهد بود تا توافق کاهش عرضه خود را باز هم تمدید کند، بلکه شاید نیاز باشد تا آن را عمیق‌تر از پیش هم کند.
