گروه راه و شهرسازی|
اگرچه قیمت‌های سوبسیددار بلیت سفرهای هوایی داخلی برای مسافران خارجی در روزهای نخستین تیرماه سال جاری تا حدی بحث برانگیز شد و رسانه‌ها و برخی از کارشناسان تلاش کردند تا نظر مسوولان و افکار عمومی را به این ریخت و پاش بدون دلیل جلب کنند، اما انگار مساله ارزان فروشی بلیت‌های هوایی به مسافران خارجی به این همین جا ختم نمی‌شود و با تغییر قانون مالیات از بلیت‌های پروازی، مسافران خارجی چه در تمام پروازهای داخلی و خارجی از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده (که جایگزین مالیات قبلی شده است) معاف هستند. به گزارش مهر، تا قبل از اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده در ۲ خرداد ۱۴۰۰ و اعمال آن از ۱۳ دی ماه همان سال، شرکت‌های هواپیمایی که هم مالیات بر ارزش افزوده پرداخت می‌کردند و هم عوارض شهرداری‌ها، از عوارض شهری معاف شدند ولی به جای آن ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده از نرخ خالص بلیت باید پرداخت کنند. این در حالی است که تا پیش از اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده، بر اساس مصوبه شورای انقلاب در سال ۱۳۵۸، شرکت‌های هواپیمایی ۵ درصد عوارض شهرداری بابت فروش بلیت پروازهای داخلی پرداخت می‌کردند که به یکی از مشکلات اساسی ایرلاین‌ها تبدیل شده بود؛ چون ماده ۴۶ قانون قبلی مالیات بر ارزش افزوده، شهرداری محل ثبت ایرلاین را دریافت‌کننده عوارض می‌دانست و در ماده ۴۷ همان قانون، شهرداری شهر مقصد پرواز؛ تضادی که به گفته یونس دقیق کیا رییس سابق انجمن شرکت‌های هواپیمایی، ۲.۵ هزار میلیارد تومان خسارت به شرکت‌های هواپیمایی در نیمه نخست ۱۳۹۹ وارد کرده بود. اما با اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده و ابلاغ آن از سوی کاپیتان محمد محمدی بخش رییس سازمان هواپیمایی کشوری، قانون جدید کسر ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده از نرخ بلیت هواپیما را به شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ کرد. این ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده بلیت هواپیما، از مصرف‌کننده نهایی کسر شده و مستقیماً به سازمان امور مالیاتی داده می‌شود؛ طبق قانون سازمان امور مالیاتی موظف است یک درصد این مالیات را به توسعه بهداشت عمومی و سلامت، ۴ درصد را به شهرداری‌ها و ۴ درصد را هم به خزانه دولت واریز کند. گفتنی است در صورتی که خریدار بلیت، از خدمات حمل‌ونقل هوایی استفاده نکرده و از انجام پرواز انصراف دهد کل مبلغ مالیات بر ارزش افزوده دریافتی به مسافر بازگردانده می‌شود. مبالغ دریافتی بابت جریمه، ابطال و تغییر رزرواسیون مشمول مأخذ مالیات و عوارض نخواهد شد.
تعرفه‌های فرودگاهی مشمول مالیات نیستند
میر اکبر رضوی، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری نیز در خصوص نحوه دریافت مالیات بر ارزش افزوده بابت فروش بلیت پروازهای داخلی عنوان کرده بود: بلیت صادره پروازهای سیستمی یا چارتری اعم از الکترونیکی یا جلدی در حکم صورتحساب صادره است بنابراین درج اجزای تشکیل‌دهنده بهای بلیت الزامی است زیرا مأخذ محاسبه مالیات بر ارزش افزوده، بهای خالص بلیت است و عوارض و تعرفه‌هایی از قبیل عوارض فرودگاهی، هلال احمر و تعرفه نظارت بر ایمنی مسافر در پروازها که به موجب قانون، مصوبات هیات وزیران و غیره در بلیت از مسافر اخذ می‌شود جزو محاسبه مالیات بر ارزش افزوده نیست.
جابه‌جایی 6 میلیون مسافر در 4 ماهه امسال
مقصود اسعدی سامانی دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی درباره میزان مالیات پرداختی شرکت‌های هواپیمایی در سال جاری گفت: بر اساس آمارها در
۴ ماهه نخست امسال، حدود ۶ میلیون مسافر هوایی داشتیم. وی افزود: اگر میانگین بهای هر بلیت را ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان در نظر بگیریم و ۹ درصد بابت مالیات بر ارزش افزوده از آن کسر کنیم، رقم مالیات پرداختی ۴ ماهه امسال ایرلاین‌ها بابت پروازهای داخلی محاسبه خواهد شد. اسعدی سامانی در گفت‌وگو با مهر همچنین از عدم اعمال کسر مالیات بر ارزش افزوده بابت فروش بلیت پروازهای خارجی خبر داد. با این حساب در ۴ ماهه نخست امسال، ایرلاین‌های ایرانی بابت فروش بلیت پروازهای داخلی، ۴ هزار و ۲۰۰ تا ۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان درآمد داشته‌اند که با کسر ۹ درصد، تاکنون ۳۷۸ تا ۴۳۲ میلیارد تومان مالیات پرداخت کرده‌اند.
یارانه پنهان برای مسافران خارجی
به گزارش «تعادل»، مساله یارانه‌های پنهان در اقتصاد ایران طی ماه‌های گذشته در کانون توجه مردم و مسوولان بوده است به گونه‌ای که در دهه آخر اردیبهشت ماه سال جاری، دولت با هدف ساماندهی به یارانه‌های پنهان، ارز ترجیحی 4 قلم کالای اساسی را که ارتباط مستقیمی با معیشت شهروندان داشت، حذف کرد. این مساله مشکلات و اعتراضاتی را نیز در پی داشت و موجب شد تورم ماهانه خرداد ماه سال جاری به قله تاریخی 12.2 درصد برسد. در چنین شرایطی همچنان نرخ سوخت هواپیماها 600 تومان است و گفته می‌شود سالانه حدود 20 هزار میلیارد تومان هزینه تامین یارانه سوخت هواپیماها است. تا پیش از دلاری شدن نرخ بلیت هواپیما برای خارجی‌ها در اوایل تیرماه سال جاری و توقف آن در همان روزهای نخست، مسوولان دولتی در پاسخ به اینکه مسافران هوایی اغلب شهروندان ثروتمند ایرانی هستند و نباید چنین یارانه‌ای به این گروه از مردم تخصیص داده شود، اظهار می‌کردند: «بخش اعظمی از دولت و کارمندان با هواپیما جابه‌جا می‌شوند و این یک ذهنیت غلط است که کارکرد بخش هوایی برای طبقه مرفه جامعه است.» در این حال، در پی دلاری شدن بلیت هواپیما برای خارجی‌ها در برخی رسانه‌ها گزارش شد که سهمیه بلیت خارجی‌ها از 50 درصد صندلی‌های پروازی فراتر رفته است و به عبارت دیگر، به دلیل جذاب شدن قیمت فروش به خارجی‌ها، تمایل ایرلاین‌ها برای فروش صندلی‌های خود به مسافران خارجی بیشتر شده و به همین دلیل، صندلی‌های کمتری از پروازهای داخلی به شهروندان ایرانی فروخته می‌شود. مساله‌ای که سازمان هواپیمایی تلاش کرد با صدور اطلاعیه و هشدار جلوی آن را بگیرد. در عین حال، این واقعیت هویدا شد که به صورت قانونی، دست‌کم 50 درصد از صندلی‌های پروازهای داخلی (بخوانید 50 درصد از یارانه سوخت هواپیما) به مسافران خارجی فروخته می‌شود و بخش بزرگی از 50 درصد دیگر نیز توسط کارکنان و مدیران دولتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از این رو، اگر قرار باشد قیمت‌های دستوری و دستکاری شده و غیرواقعی مبنای عرضه کالاها و خدمات به گردشگران (مشتریان) خارجی باشد و با این دسته از مسافران همچون شهروندان ایرانی برخورد شود، هیچ عایدی جز زیان محض اقتصاد ملی، اتلاف منابع ملی و فرسایش بیشتر ناوگان هوایی داخلی در پی نخواهد داشت. حالا مساله مالیات بر ارزش افزوده که توسط مسافران داخلی به شرکت‌های هوایی پرداخت و شرکت‌های یادشده به سازمان مالیاتی منتقل می‌کنند، نیز مصداق دیگری برای پرداخت یارانه به مسافران خارجی قلمداد می‌شود. امید است که نمایندگان مجلس با اصلاح قانون، معافیت مسافران خارجی از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده را حذف کند تا هم درآمدهای مالیاتی افزون شود و هم عدالت وبرابری میان مسافران داخلی و خارجی برقرار شود.
احتمال فروش دلاری بلیت پروازهای داخلی بعد از اربعین
رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی گفت: فروش دلاری بلیت هواپیما فعلاً ممنوع است البته احتمال دارد بعد از اربعین تصمیم دیگری گرفته شود. به گزارش خبرگزاری مهر، رستم قاسمی در حاشیه جلسه کمیته حمل و نقل ستاد اربعین گفت: بر اساس جلسات اربعین قرار است حدود ۵ میلیون نفر جابه‌جایی مسافر صورت گیرد و سهم همه ناوگان‌ها مشخص شده است. وی با اشاره به اینکه سهم ریلی حدود ۳۰۰ هزار نفر، هوایی ۶۰ هزار نفر است و مابقی زائران از جاده‌ها جابه‌جا می‌شوند گفت: با توجه به اینکه شهریورماه اوج سفرهای داخلی است از مردم تقاضا می‌شود از وسایل حمل و نقل شخصی خود نیز استفاده کنند. وزیر راه و شهرسازی افزود: در سفر حج فقط با یک ایرلاین ایران ایر ۴۰ هزار نفر مسافر جابه‌جا کردیم در حال حاضر ۵ شرکت هواپیمایی باید همین تعداد مسافر را جابه‌جا کنند. وی گفت: قیمت بلیت هواپیما همان ۶ میلیون تومان و قطار هم فعلاً ۲۵۰ هزار تومان است که قیمت نهایی اتوبوس و قطار را از طریق رسانه ملی به مردم اطلاع‌رسانی خواهیم کرد. قاسمی تاکید کرد: فروش دلاری فعلاً ممنوع است با شرکت‌های هواپیمایی خاطی برخورد و به سازمان تعزیرات معرفی شده‌اند.
