منوچهر منطقی، دبیر ستاد توسعه فناوری فضایی و حمل و نقل پیشرفته با بیان اینکه پرواز تاکسی هوایی در بهمن ماه قطعی است، گفت: اولین پرواز از فرودگاه مهرآباد خواهد بود. منوچهر منطقی در گفت‌وگو با مهر در خصوص آخرین وضعیت تاکسی‌های هوایی اظهار کرد: پرواز تاکسی‌های هوایی دو مشکل داشت که یکی مربوط به اخذ مجوزها و دیگری مربوط به نحوه استفاده از فرودگاه‌ها بود. اوادامه داد: به تازگی مجوز تاکسی هوایی از سازمان هواپیمایی کشوری اخذ شده است. وی با بیان اینکه باید از فرودگاه‌ها برای پرواز تاکسی هوایی استفاده شود، گفت: نحوه استفاده از فرودگاه‌ها برای این نوع تاکسی‌ها نیز اخیراً تدوین شده است. وی با بیان اینکه مسیر تاکسی‌های هوایی باید از سایر هواپیماها جدا باشد، زیرا باید از مسیرهای روان برای تاکسی‌های هوایی استفاده شود، اضافه کرد: به عنوان مثال برای فرودگاه مهرآباد لازم است که مسیری جداگانه برای این تاکسی‌ها در نظر گرفته شود که این موضوع در آذرماه آماده خواهد شد.
منطقی با اشاره به اینکه همه فرودگاه‌های کشور ظرفیت تاکسی‌های هوایی را دارند، عنوان کرد: اما اولین پرواز تاکسی هوایی در بهمن از فرودگاه مهرآباد خواهد بود. دبیر ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل و نقل پیشرفته گفت: برای پرواز تاکسی هوایی می‌بایست مسیر پرواز از هواپیماهای تجاری جدا باشد و روان بودن مسیرهای تاکسی هوایی از نکات پر اهمیت برای پرواز بود که این مشکل نیز حل شد. مساله مهم این تاکسی‌های هوایی بودجه بود که در حال حاضر شرکت فرودگاه‌ها تأمین کننده این تاکسی‌های هوایی است.
وی با بیان اینکه 70 درصد بودجه تاکسی هوایی از سوی شرکت فرودگاه‌ها تأمین شده، گفت: مابقی این بودجه در حال تأمین است. در حال حاضر ۱۸ شرکت دانش بنیان درگیر پروژه تاکسی‌های هوایی هستند و احتمالاً تا ۳۶ شرکت دانش بنیان بعد از اولین پرواز با یکدیگر مشارکت خواهند کرد. وی در پاسخ به اینکه این تاکسی‌های هوایی برنامه‌ریزی پرواز هواپیماهای دیگر را مختل می‌کند یا خیر گفت: شرکت فرودگاه‌ها کل پروازها را تحت کنترل دارد و زمانی که خالی باشد این تاکسی‌های هوایی امکان جابه‌جایی دارند. همانطور که برنامه‌ریزی شده بهمن ماه اولین پرواز تاکسی‌های هوایی را خواهیم داشت.
تفاوت تاکسی هوایی با ایرلاین؟
تاکسی هوایی به پروازهای دربستی غیر برنامه‌ای گفته می‌شود. تفاوتی که تاکسی هوایی با ایر لاین دارد این است که پروازها در ایرلاینها به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده است و صندلی‌ها در قالب بلیت به مسافران فروخته می‌شود. در تاکسی هوایی برخلاف ایرلاین زمان‌بندی و پیش برنامه‌ریزی وجود ندارد و به‌جای صندلی کل هواپیما رزرو می‌شود. یعنی مسافر به‌جای اینکه تابع برنامه ایرلاین باشد، مسافر در هر زمان و هر مکان پرواز خود را تنظیم می‌کند. تاکسی هوایی بازارهای خاص خودش را دارد و بیشتر برای مسافرانی مناسب است که زمان برای آنها اهمیت دارد که عمدتا مدیرانی هستند که در حوزه کسب‌وکار فعال هستند. به گزارش ایران اکونومیست، در تاکسی هوایی از هواپیماهای کوچک استفاده می‌شود. استفاده بیشتر از سیستم حمل‌ونقل هواپیماهای کوچک (SATS) به عنوان یک استراتژی برای مقابله با وضعیت بحرانی صنعت هوانوردی محسوب می‌شود.
در مدل دیگر هوانوردی عمومی می‌توان از هواپیماهای کوچک (کمتر از 19 نفر گنجایش) به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده هم برای ارایه خدمات به مسافران در مسیرهای کوتاه مانند پرواز تهران-قزوین، تهران- اراک و تهران- سمنان استفاده کرد. در این مسیرهای زیر 300 کیلومتر استفاده از هواپیماهای بزرگ توجیه ندارد و استفاده از هواپیماهای کوچک توجیه دارد که در دنیا به نام شرکت‌های هواپیمایی کوتاه‌برد شهرت دارند. این موضوع کمک می‌کند که فرودگاه‌های شهرهای کوچک‌تر مانند اراک، قزوین، زنجان، سمنان، شاهرود که کم تردد بوده و اقتصاد فرودگاهی آنها ضعیف شده از طریق فرودگاه مهرآباد به سایر نقاط متصل شوند که به این مدل کانون- پیرامون گفته می‌شود؛ یعنی مثلا مسافر از یکی از این شهرها توسط هواپیماهای کوچک به تهران آمده و از طریق یک ایرلاین به بندرعباس سفر می‌کند. باید هواپیماهای کوچک‌تر، شبکه پروازی کوتاه در کشور ایجاد کنیم. در نوع دیگر می‌توان از بیزینس جت (هواپیمای کوچک 7-8 نفر) برای جابه‌جایی سریع مسافران به مقاصد کشورهای اطراف مانند دبی و استانبول استفاده کرد. یا کسب‌وکاری مانند ایرتور با هواپیماهای کوچک ایجاد شود که گردشگری هوایی را ایجاد کند. این مدل رو به رشدترین مدل هوانوردی عمومی در دنیا است که با یک هواپیمای کوچک یک گروه توریست را روی منطقه خاص طبیعی و تاریخی می‌برند و از فراز منطقه گردشگران آنجا را مشاهده می‌کنند. در حوزه حمل بار نیز هوانوردی عمومی فرصت برای ایجاد سرویس‌های باری با ظرفیت حمل کمتر از 2 تا 2.5 تن را در کشور ایجاد می‌کند. این باعث می‌شود که برای محصولاتی که زمان در کیفیت و ارزش آنها تاثیرگذار بوده به بازار هدف صادر شود مانند صیفی‌جات. در مناطقی مانند جیرفت یا جهرم می‌توان محصولات کشاورزی را با حداقل زمان به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس منتقل کرد. این موضوع هواپیما با ظرفیت باری 40 یا 50 تن نمی‌خواهد، بلکه هواپیمایی 2 تنی می‌خواهد.
راه‌اندازی ایرتاکسی با 2 میلیون دلار
بر اساس این گزارش، با استفاده از هواپیماهای کوچک، کسب‌وکارهایی ایجاد می‌شوند که منابع سرمایه‌ای کمتری را نیاز دارد و مانند راه‌اندازی یک ایرلاین به سرمایه‌گذاری 40 میلیون دلاری نیاز ندارد و با 2 میلیون دلار می‌توان یک کسب‌وکار را راه‌اندازی کرد. در نتیجه فرصت‌های سرمایه‌گذاری به‌شدت افزایش یافته و سرمایه‌گذاران بیشتری می‌توانند به این حوزه ورود کنند. مثلا اگر در حوزه ایرلاین از هر 10 سرمایه‌گذار یکی جذب می‌شود در هوانوردی عمومی و هواپیماهای کوچک از هر 10 سرمایه‌گذار، 7 نفر را می‌توان جذب کرد. پس برای اینکه بتوان صنعت هوانوردی را به مسیر اصلی بازگرداند و پشتوانه خوبی برای هواپیماهای بزرگ کشور ایجاد کرد باید ناوگان هوایی کوچک را تقویت کنیم. در سراسر دنیا، ایرلاینها تا پایان سال 2019 در مجموع حدود 27 هزار فروند هواپیما دارند؛ درحالی‌که در حوزه هوانوردی عمومی و هواپیماهای کوچک حدود 450 هزار هواپیما فعالیت دارند که این میزان 16 برابر بیشتر است. این موضوع یک فرصت کاری قابل‌توجه برای نیروهای متخصص این حوزه ایجاد می‌کند. درعین‌حال هواپیماهای کوچک راحت‌تر به فرودگاه‌ها پرواز می‌کنند و چون ظرفیت کمتری دارند به‌ناچار باید فرکانس پروازی را افزایش دهند. در نتیجه تعداد پرواز در فرودگاه‌های کوچک کشور افزایش می‌یابد و درآمدها و اقتصاد این فرودگاه‌ها بهتر می‌شود. از این راه‌ها شبکه مویرگی در کشور ایجاد می‌شود یعنی ارتباط بین فرودگاه‌های کوچک و بزرگ‌تر برقرار می‌شود. همچنین شرکت‌هایی برای تولید قطعات موردنیاز و خدمات تعمیر و نگهداری ایجاد خواهند شد. در حال حاضر تعداد سازندگان قطعات هوایی در کشور اندک است، زیرا اساسا بازاری برای فروش قطعات تولیدی خود ندارند؛ ولی با راه توسعه هوانوردی عمومی این خدمات و تولیدات رونق خواهد گرفت.
