گروه راه و شهرسازی|
در پی بازگشت معاملات و قیمت مسکن طی اردیبهشت سال جاری به مدار و سطوح پیش از کرونا، آن‌گونه که اتاق تعاون ایران به نقل از مدیران صنعت ساختمان روایت کرده است، میزان فعالیت‌های تولید یا ارایه خدمات ساختمانی نیز در دومین ماه از بهار 99 نسبت به فروردین ماه بیش از 2 برابر افزایش یافته و به عدد 60.55 رسیده است. این در حالی است که شاخص مدیران خرید صنعت ساختمان (شامخ) در فروردین ماه امسال در پله ۱۸.۷۵ قرار گرفت و نسبت به 7 ماه قبل از آن، کمترین رکورد را ثبت کرد. در این حال، مدیران صنعت ساختمان، با توجه به نوسانات قیمت دلار و تعطیلات زیاد در خردادماه، نسبت به تداوم بهبود کسب و کار خود طی ماه جاری در قیاس با اردیبهشت‌ماه ابراز تردید کردند. به گزارش اتاق تعاون ایران، با توجه به رکود بی‌سابقه فعالیت‌های ساختمانی در فروردین ماه و از سرگیری فعالیت‌ها در اردیبهشت، شاخص «میزان فعالیت‌های انجام شده (تولید یا ارایه خدمات) » نسبت به ماه قبل افزایش قابل ملاحظه‌ای داشت و این مولفه، بیشترین مقدار شاخص در بین ۵ مولفه اصلی شامخ بوده است. دیگر شاخص‌های موجود در بین ۵ مولفه اصلی شامخ نیز بهبود مطلوبی را تجربه کردند. بررسی‌های آماری نشان داد، در بخش مسکونی همزمان با گشایش فعالیت دفاتر معاملات املاک، کنترل نسبی شیوع ویروس کرونا و افزایش مراجعات حضوری برای خرید مسکن در اردیبهشت، میزان معاملات مسکن افزایش چشمگیری یافت، به‌طوری که طبق گزارش بانک مرکزی میزان معاملات آپارتمان‌های مسکونی در تهران نسبت به ماه قبل۸۰۹.۹ درصد افزایش یافت. همچنین قیمت مسکن در تهران (به عنوان نمونه آماری بزرگ از کل کشور) تورم ماهانه ۱۱ درصدی را تجربه کرد. عواملی همچون تورم عمومی، انتظارات تورمی به دنبال افزایش نرخ ارز و نیز افزایش معاملات سوداگرانه، موجب افزایش محسوس قیمت مسکن شد. بر اساس آمار منتشره از سوی وزارت راه و شهرسازی نیز تعداد معاملات ملک با 11 هزار و 569 فقره در اردیبهشت99 نه تنها به سطوح قبل از همه‌گیری کرونا در کشور رسیده که با افزایش متوسط قیمت هر متر مربع واحدمسکونی به حدود 17 میلیون تومان، رکورد قیمتی تازه‌ای نیز در این بازار ثبت شده است.
به گزارش دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، در اردیبهشت سال جاری، در شهر تهران 11 هزار و 569 فقره معامله آپارتمان نسبت به 1300 فقره معامله صورت گرفته در فروردین سال جاری، 789.9 درصد رشد داشته است. در همین حال، متوسط قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در اردیبهشت ماه به 17 میلیون و 6600 تومان بالغ شد که نسبت به متوسط قیمت هر متر مربع مسکن در فروردین (15 میلیون و 545 هزار و 700 تومان) 9.4 درصد افزایش یافته است.
کاهش خدمات ساختمانی نسبت به سال 98
بر اساس گزارش اتاق تعاون ایران از شامخ ساختمان، در بخش تولید تجهیزات ساختمانی تحت تاثیر نوسانات ارزی، تداوم مشکلات موجود در حوزه واردات مواد اولیه و بسته بودن راه‌های مرزی، فعالیت‌های تولید و خدمات هرچند در مقیاس ماهانه افزایش یافت اما نسبت به مدت مشابه سال قبل با کاهش شدیدی مواجه شد.
در بخش عمرانی نیز به دنبال تصمیمات دولت مبنی بر افزایش بودجه بخش عمرانی در ماه‌های آتی، انتظار رونق فعالیت‌های عمرانی در ماه‌های آینده دور از ذهن نیست. با استناد به توضیحات ارایه شده، عدد شامخ کل با افزایش قابل ملاحظه نسبت به ماه قبل، روی عدد ۶۰.۵۵ جای گرفت؛ چراکه میزان فعالیت‌های تولید یا ارایه خدمات ساختمانی نسبت به ماه قبل که بخش گسترده‌ای از فعالیت‌های ساختمانی تعطیل بود، بیش از ۲ برابر افزایش یافت. میزان سفارشات جدید هم افزایش یافت. بنابراین مواد اولیه بیشتری نیز خریداری شد. میزان به کارگیری نیروی انسانی نیز بیش از ۲۰ درصد بیشتر شد. در نتیجه این عوامل، میزان کارهای معوق و ناتمام بیش از ۳۲ درصد کاهش یافت. قیمت مواد اولیه در بیشتر اقلام شیب صعودی داشت و بنا بر اعلام فعالان این حوزه، رشد ۲۰ درصدی را تجربه کرد. با این حال قیمت محصولات و خدمات، کمی کمتر از قیمت مواد اولیه و حدود ۱۷ درصد افزایش یافت.
به دلیل افزایش تفاضا و تکمیل سفارشات معوق از ماه‌های گذشته، میزان فروش بیش از ۲.۵ برابر نسبت به ماه قبل افزایش یافت. با توجه به افزایش حجم فعالیت‌ها و آغاز به کار بسیاری از مشاغل ساختمانی، میزان مصرف حامل‌های انرژی بیشتر شد. شاخص صادرات کالاها و خدمات نسبت به ماه قبل روند افزایشی در پیش گرفت. بر اساس این آمار، اهم موانع داخلی پیش روی فعالان این حوزه شامل، تشدید قوانین گمرکی حاکم در ثبت سفارشات و ترخیص کالاهای وارداتی مورد نیاز بخش تولید، بی‌ثباتی قوانین و مقررات و طولانی بودن فرآیند اخذ مجوزها توسط دستگاه‌های اجرایی، دشواری تامین مالی، افزایش مداوم قیمت مواد اولیه، نوسانات نرخ ارز و در نتیجه ایجاد مشکل در تحویل قراددادهای قبلی کماکان از مهم‌ترین مشکلات داخلی فضای کسب و کار در بخش ساختمان هستند.
مقایسه شامخ ایران با کشورهای منتخب
در شرایطی میزان فعالیت‌های تولید یا ارایه خدمات ساختمانی نیز در دومین ماه از بهار 99 نسبت به فروردین ماه بیش از 2 برابر افزایش یافته و به عدد 60.55 رسیده است که رشد ماهانه این شاخص در کشورهای منتخب طی ماه مه (12 اردیبهشت تا 12 خرداد سال جاری) کمتر از رتبه ایران ثبت شده است. در ماه مه سال جاری میلادی شامخ ترکیبی ساختمانی در کشورهای چین، امریکا و ایتالیا به ترتیب 54.5، 37 و 33.9 ثبت شده است. این شاخص در ماه مورد اشاره در کشورهای آفریقای جنوبی، آلمان، فرانسه و اتحادیه اروپا نیز به ترتیب 32.5، 32.3، 21.1و 31.9 گزارش شده است. شامخ ترکیبی ساختمان طی ماه مه در کشورهای انگلیس، استرالیا، برزیل، ژاپن و سنگاپور نیز بین 30 تا 27.1 قرار داشته‌اند. به این ترتیب، مشاهده می‌شود، بر خلاف شرایط کرونایی تقریبا یکسان برای کشورهای منتخب و ایران، وضعیت ایران نسبت به این کشورها از نظر تولید و ارایه خدمات ساختمانی از رشد بیشتری برخوردار بوده است. در عین حال، اغلب کشورهای منتخب نیز نسبت به ماه آوریل، رکوردهای قابل توجهی را در ماه مه به ثبت رسانده‌اند. به‌طور مثال، شامخ ترکیبی ساختمان در اتحادیه اروپا طی آوریل 15.1 بوده که در ماه مه با رشد 24.4 واحدی به 39.5 رسیده است.
