گروه راه و شهرسازی| ساختمان پیش‌ساخته، بنایی است که در محیط اولیه ساخته و در محیط ثانویه مونتاژ می‌شود و مواد سازنده آن معمو لا متشکل از تیغه‌های گچی، مواد پلاستیکی، چوب و آلیاژ‌های سبک اما مستحکم است. از مزایای بهره‌گیری از ساختمان‌های پیش‌ساخته می‌توان به قیمت مناسبت نسبت به ساختمان‌های رایج، سرعت بالا در آماده شدن آن، قابلیت جابه‌جایی، عایق بودن در برابر گرما و صدا، ضد زلزله بودن، قابلیت دمونتاژ و ... اشاره کرد.
درحالی که مزایایی ساختمان‌های پیش‌ساخته قابل توجه است اما استفاده از این ساختمان‌ها در ایران، جایگاه قابل توجهی ندارد و استقبال چندانی از این ساختمان‌ها نمی‌شود اگرچه طی سال‌های اخیر حجم تقاضا برای بهره‌گیری از این ساختمان‌ها به ویژه در شمال کشور افزایش یافته
است.
افزایش رغبت مصرف‌کنندگان به استفاده از این سازه‌ها بهانه‌ای شد تا روزنامه تعادل به بررسی امکانات و ویژگی‌های این نوع از ساختمان‌ها بپردازد.
روش متداول در ساخت و ساز خانه‌ها به این صورت است که مواد اولیه و مصالح آن مانند آجر، چوب، سیمان، شن و ماسه، فولاد و… به محل ساخت و ساز انتقال داده می‌شود و سپس کارگران با توجه به نظارت و دستورالعمل‌های معماران و مهندسان شروع به استفاده از این مصالح برای ساخت دیوار، سقف، ستون‌ها و… می‌کنند، اما سازه پیش‌ساخته برای ساختمان‌ها می‌تواند با پیچ و مهره یا همان مواد اولیه ساخته شود و در قالب دیوارها، پنجره‌ها، درب‌ها یا بطور کلی به صورت lsf که سازه‌های فولادی هستند، استفاده شود.
از ویژگی‌های ساختمان‌های پیش‌ساخته می‌توان به مکانیزه شدن ساخت بناها، کاهش معایب، نارسایی‌ها و درزها، افت تلفات انسانی و ظرافت بالای آن اشاره کرد.
ساختمان‌های پیش‌ساخته در رده ساختمان‌های دارای طول عمر بالا قرار دارند و به صورت میانگین با تا 50 سال قابل استفاده هستند اگرچه عواملی مانند باد شدید، برف، باران، رطوبت و شرایط استفاده، در طول عمر ساختمان تاثیرگذار است.
از مهم‌ترین کاربرد‌های ساختمان پیش‌ساخته، استفاده از آنها در ساخت دفاتر اداری (برای اماکنی که در آن مساحت باز زیادی وجود داشته اما محیط کمی برای دفاتر اداری در داخل ساختمان وجود دارد)، ویلا، اماکن فروشگاهی، ورزشی، سرویس‌های بهداشتی، مدرسه (در مناطق دور افتاده که ساخت مدرسه مشکل بوده یا توجیه اقتصادی نداشته باشد)، نمازخانه و ... است.
مقاومت خانه‌های پیش‌ساخته از بناهای عادی بیشتر است.
از دیگر مزایای ساختمان پیش‌ساخته نسبت به ساختمان‌های سنتی، ایمنی اسکلت‌بندی آن است، در ساختمان‌های سنتی ساز که تیر آهن‌ها روی یکدیگر جوش خورده‌اند، با حذف، کنده شدن، لغزش، تخریب یا خمش یک قطعه، تمامی بنا با خطر ریزش مواجه می‌شود اما در ساختمان پیش‌ساخته به دلیل استفاده از میل گردهای منعطف به صورت یکپارچه در سراسر بنا و چینش جورچینی آنها، سازه به جای از دست دادن ساختار کلی خود، فقط قسمت آسیب دیده را از
دست می‌دهد.
ساختمان‌های پیش‌ساخته همانند ساختمان‌های بتن آرمه به پروانه ساخت نیاز دارند و خریدار باید با مراجعه به شهرداری منطقه یا اداره مسکن و شهرسازی مجوز دریافت نماید.
ساختمان‌های پیش‌ساخته به صورت 2 طبقه هم قابل اجرا هستند و ساختمان‌های فولادی سبک تا 3 طبقه نیز قابلیت اجرا دارند.
اگرچه ساختمان‌های پیش‌ساخته با جداسازی امکان انتقال آن به مکانی دیگر دارند ولی در مونتاژ مجدد امکان استفاده دوباره از بعضی مصالح جداسازی شده وجود ندارد و حداکثر حدود 10 درصد از مصالح نیاز به نوسازی خواهند داشت.
قیمت
در خانه‌های پیش‌ساخته عواملی چون کیفیت و ضخامت فولاد استفاده شده، ضخامت دیوار و کیفیت مصالح به کار رفته در پانل، عایق سقف، سری پنجره‌های استفاده شده در قیمت تاثیرگذار هستند.
علاوه بر این، پوشش مورد نیاز در نما جهت ایجاد عایق حرارتی قوی‌تر و مصالح جایگزین استفاده شده در سقف هم در قیمت ساختمان موثر هستند.
شرایط نصب
مدت زمان استاندارد نصب یک ساختمان در شرایط عادی یک هفته است اما متناسب با شرایط جوی، گروه‌های مونتاژ در خانه‌های یک طبقه روزانه 20 تا 25 مترمربع و در خانه‌های دوطبقه روزانه 15 الی 20 متر مربع را برپا می‌کنند پس از مونتاژ و انجام عملیات‌های مربوطه توسط مشتری، نقاش متناسب با ابعاد ساختمان در مدت زمان کوتاهی بین 1 تا 3 روز نقاشی ساختمان را به پایان می‌رساند.
